Indische filosofie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 49:
 
Deze teksten gelden als de absolute en eeuwige [[Religieuze waarheid|waarheid]], aangezien zij op [[Openbaring (concept)|openbaring]] berustten. Desondanks is dus al in de ''Rig-Veda'' een twijfel aan de goden te zien en een zoektocht naar de oergrond achter deze goden. In de ''Brahmana's'' vermindert de angst voor de goden, aangezien deze door [[Brahmanisme|brahmanistische]] rituele offers (''[[yajna]]'s'') in toom gehouden kunnen worden.
 
De drie doelen van het vedische leven (''trivarga'') waren ''[[dharma]]'' (normen), ''[[artha]]'' (rijkdom) en ''[[Kama (filosofie)|kama]]'' (plezier).
 
==== Brahmanische en Aranyaka-periode ====
Regel 66 ⟶ 68:
:''Voor hen die grootmoedig leven, is de hele wereld een familie'' ''[[Maha Upanishad]]'', VI-71-72
 
Een belangrijke revolutie in religieus denken die voortkomt uit de ''Upanishads'' is dat wat er na de dood gebeurt. Vanaf deze tijd zijn ''[[samsara]]'', ''[[karma]]'' en ''[[Moksha|moksa]]'' centrale begrippen in de Indische filosofie en religie. ''Samsara'' is daarbij de eeuwigdurende cyclus van dood en wedergeboorte. Aangezien er sprake is van [[Reïncarnatie|zielsverhuizing]] bij de wedergeboorte, is men afhankelijk van ''karma'' – hoe men zich gedragen heeft in het eerdere leven. Het loont dus om een goed leven te leiden, want dan wordt men als goede opnieuw geboren. Dit betekende echter niet dat men hiermee echt geholpen was, aangezien de ''Upanishads'' het leven vooral als [[lijden]]sweg zien. De ''moksa'' of verlossing uit de eeuwigdurende cyclus geldt daarom als belangrijkste doel van goed leven. Daarbij verdwijnt de individuele ziel in de [[Wereldziel|universele ziel]] zoals een rivier verdwijnt als deze in zee uitmondt. De uitbreiding van de doelen van het leven met ''moksa'' maakte van de ''trivarga'' de ''caturvarga'' of ''[[purusartha]]''.
 
In de ''[[Mundaka Upanishad]]'' werden de vier ''Veda's'' neergezet als ''apara'', de lagere vorm van de twee wijsheden tegenover ''para'', de hogere wijsheid.<ref>''The Lower knowledge is the knowledge of the Rg Veda, the Yajur Veda, the Sama Veda, the Atharva Veda, and also the knowledge of Phonetics, Ritual, Grammar, Etymology, Metrics and Astronomy.'' ''[[Mundaka Upanishad]]'' (1.1.4-6)</ref> De ''Upanishads'' verwierpen de ''Veda's'' niet zoals de niet-orthodoxe scholen zouden doen, maar plaatsen deze wel op een duidelijk lager plan dan de wijsheid van het weten van ''Atman'' en ''Brahman''. Een radicale verandering is die tussen de waardering voor het dorpsleven (''grama'') tegenover de wildernis (''aranya''). In de vedische wereld bestond er van de laatste een negatief beeld, terwijl onder meer de ''[[Prasna Upanishad]]'' en de ''Mundaka Upanishad'' stellen dat dit de enige weg naar ''moksa'' is, terwijl bij het dorpsleven de cyclus van ''samsara'' in stand blijft. De verwarring is terug te vinden in de ''[[Mahabharata]]'', waar de zieners, de ''[[Rishi|rsi's]]'' aan [[Brahma (hindoeïsme)|Brahma]] vragen welke ''[[dharma]]'' nu gevolgd moet worden.<ref>''To which, indeed, of the ''dharmas'' should a person here most closely adhere? What do they have to say about this? Tell us, for the course of ''dharma'' appears to us to be diverse and contradictory.<br />Some claim that there is life after death, while others maintain that there is not. Some express doubt about everything, while others claim certainty.<br />Things are impermanent according to some and permanent according to others, unreal according to some and real according to others. Some believe that the one reality appears as dual, while others think that it is mixed; some teach unity, others separateness, and yet others multiplicity.<br />Thus do Brahmins who are wise and perceive the truth argue. Some wear matted hair and deer skin, others shave their heads, and still others go naked.<br />Some say that one should not bathe, while others insist on bathing. Some favor eating, while others are given to fasting.<br />Some praise rites and others the cessation from them. Some assert the influence of both place and time, while others deny it. Some extol liberation and others diverse pleasures.<br />Some desire wealth, while others strive after poverty. Some maintain the efficacy of worship, while others deny it.<br />Some are devoted to non-injury (''[[ahimsa]]'') and others to injury.''[Mogelijk wordt hier aan offers gerefereerd]'' Some claim that one attains glory through good deeds, while others deny it.<br />Some delight in certainty as to the truth, while others adhere to skepticism. Suffering is the motive for some and pleasure for others.<br />Some assert the primacy of meditation, other wise men that of sacrifice, and still others that of giving gifts. Some assert the existence of everything, while others deny that anything exists.<br />Some praise austerity, while other people extol vedic study. Some assert that knowledge comes from renunciation, while nature philosophers claim that it comes from nature.<br />With so much disagreement regarding ''dharma'' leading in so many directions, we become bewildered, O god supreme, unable to reach any certainty.<br />"This is ultimate bliss," "No, that is ultimate bliss": so thinking, people charge on, for one always praises the ''dharma'' that one loves.<br />In this regard our judgment is confounded and our minds bewildered. This we want you to tell us, O lord: what is ultimate bliss?'' ''[[Mahabharata]]'' (14.49)</ref>