Eenheidswet: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
feiten en structuur toevoegen
Regel 1:
[[Bestand:Demonstraties in Brussel tegen de Eenheidswet.jpg|thumb|Demonstratie in Brussel tegen de Eenheidswet.]]
De '''[[wet]] van 14 februari 1961 voor de economische expansie, de sociale vooruitgang en het financieel herstel''', vaak kortweg de '''Eenheidswet''' genoemd, was een initiatief van de [[Regering-G. Eyskens IV|regering-Gaston Eyskens-Lilar]] (met [[Liberale Partij (België)|liberalen]] en [[christen-Democratisch en Vlaams|christendemocraten]]), die in [[1960]] gelanceerd werd in [[België (hoofdbetekenis)|België]].
 
== Inhoud ==
De eenheidswet dankte zijn naam aan het feit dat in één enkele wet een hele resem maatregelen werden genomen op de meest uiteenlopende terreinen van het toenmalige regeringsbeleid, te vergelijken met een hedendaagse [[programmawet]].
Het wetsvoorstel bevatte oorspronkelijk 133 artikelen, en had veel weg van een soort [[vijfjarenplan]] gericht op een verbetering van de economische situatie. Dit moet gezien worden in de toenmalige context: er was een stijgende [[werkloosheid]], een aantal [[kolenmijn]]en in [[Wallonië]] werden gesloten, de [[staatsschuld]] steeg, en de [[kolonie (staatkundig)|kolonie]] [[Belgisch-Kongo|Congo]] was pas onafhankelijk geworden.
 
Regel 10 ⟶ 12:
Het voorstel was een duidelijk [[compromis]] tussen de beide regeringspartners: de liberalen gingen alleen akkoord met een verhoging van de fiscale druk als er gesnoeid zou worden in de overheidsuitgaven.
 
== Historiek ==
De voorstellen van de regering-Eyskens mochten op felle weerstand rekenen. Vooral vanuit socialistische hoek gingen de vakbonden hevig tekeer. Het verzet tegen het voorstel werd geleid door de Waalse [[separatisme|separatistisch gezinde]] gezinde vakbondsleider [[André Renard]]. Gedurende vier weken werden eind december [[1960]] en begin januari [[1961]] door grootschalige [[staking|stakingsacties]] grote delen van de economie in Wallonië en in mindere mate in [[Vlaanderen]] lamgelegd. Dat laatste omdat het [[Algemeen Christelijk Vakverbond]] (ACV) (mede onder druk van [[Jozef Van Roey|kardinaal Van Roey]]) de acties niet helemaal ondersteunde. Triest hoogtepunt waren de gewelddadige confrontaties tussen de [[rijkswacht]] en demonstranten, waarbij in totaal vier doden vielen.<ref>[http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/economie/1.924087 Arnoudt, Rik, 50 jaar geleden lag België bijna helemaal plat, VRT, De Redactie]</ref>
 
Uiteindelijk werd op 13 januari [[1961]] de Eenheidswet in de [[Kamer van Volksvertegenwoordigers]] goedgekeurd door de meerderheid van liberalen en christendemocraten (6 liberalen stemmen tegen, 1 CVP'er onthoudt zich) tegen een oppositie van socialisten en communisten. Exact een maand later keurde ook de [[Senaat (België)|Senaat]] het wetsontwerp goed. Om een verdere escalatie van het conflict te vermijden, hadden de socialisten o.l.v. [[Joseph-Jean Merlot]] en [[Achille Van Acker]] zich eerder al tijdens gesprekken met de regering akkoord verklaard de stakingen te stoppen en de eenheidswet zonder incidenten te laten goedkeuren. In ruil zou de regering daarna overgaan tot de ontbinding van het Parlement en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen. Na de goedkeuring van de eenheidswet roept [[Belgische Socialistische Partij|BSP]] haar militanten dan ook op om de verschillende stakingsacties te beëindigen. Na vijf weken staking en nog enkele schermutselingen in de harde stakerskernen van Luik en Charleroi, is de [[algemene staking]] op 23 januari zo goed als overal in het land afgelopen.<ref>[http://www.marx.be/nl/content/de-socialisten-de-oppositie-wat-kan-de-geschiedenis-ons-hierover-leren Lerouge, Herwig, De socialisten in de opositie. Wat kan de geschiedenis ons hierover leren?, Marxistische Studies nr. 108, Imast]</ref>