Gloria (mis): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Eltjo schutter (overleg | bijdragen)
k toelichting op de Latijnse vertaling (in de officiële liturgie niet correct)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Gloria (mis)-article.ogg|10653740}}
Het '''Gloria''' in de [[Katholicisme|katholieke liturgie]] is de naam van het tweede gezang van het [[ordinarium]] in het [[romeins Rituaal|rituaal]] van de [[Mis|Heilige Mis]]. De volledige tekst luidt:
 
Het eerste gedeelte van het Gloria bestaat uit de [[Latijn]]se vertaling van het loflied dat de [[engel]]en volgens de [[evangelist]] [[Lucas (evangelist)|Lucas]] gezongen zouden hebben nadat één van hen de geboorte van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus Christus]] had aangekondigd aan de herders die zich op dat moment met hun kudden ophielden in de omgeving van [[Bethlehem]].<ref>[[Evangelie volgens Lucas|Lucas]] 2: 14</ref> De afsluitende [[acclamatie (liturgie)|acclamatie]] in de [[vespers]] heet ook wel [[doxologie|kleine doxologie]].
 
==Geschiedenis==
Volgens het [[Liber Pontificalis]]<ref>Boek der Pausen</ref> was het [[paus Telesphorus]] die het Gloria als eerste een vaste plaats gaf in de kerkelijke traditie door het op te nemen in de liturgie voor de mis die sindsdien gehouden werd in de nacht, voorafgaande aan het [[kerstfeest]]. Werd het Gloria aanvankelijk alleen tijdens het Kerstfeest gezongen, geleidelijk aan ontwikkelde het zich tot een steeds populairder en niet meer weg te denken onderdeel van de [[eucharistieviering]]. Het Gloria is door vele componisten op muziek gezet; één van de beroemdste versies is die van de Italiaanse priester-componist [[Antonio Vivaldi (componist)|Antonio Vivaldi]].
 
Nadat op het [[Tweede Vaticaans Concilie]] middels het document [[Sacrosanctum Concilium]]: Constitutie over de heilige Liturgie ([[4 december]] [[1963]]) was besloten toestemming te geven de [[Mis]] naast het Latijn ook in de [[Volkstaal (moedertaal)|volkstaal]] te vieren, zijn er voor de Nederlandse en Belgische [[kerkprovincie]] vele moderne gezangen gecomponeerd, waarin de [[Celebrant (persoon)|celebrant]] of een [[voorzanger]] of een koor in wisselzang met de gelovige gemeenschap de Lofzang ''Eer aan God in den Hoge'' zingen. In de [[EucharistieEucharistieviering]] komt hierbij geen doxologie voor.
 
==Tekst==
De volledige tekst luidt:
 
{| class="toccolours"
Regel 50 ⟶ 60:
|Amen||Amen.
|}
Het eerste gedeelte bestaat uit de [[Latijn]]se vertaling van het loflied dat de [[engel]]en volgens de [[evangelist]] [[Lucas (evangelist)|Lucas]] gezongen zouden hebben nadat één van hen de geboorte van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus Christus]] had aangekondigd aan de herders die zich op dat moment met hun kudden ophielden in de omgeving van [[Bethlehem]].<ref>[[Evangelie volgens Lucas|Lucas]] 2: 14</ref> De afsluitende [[acclamatie (liturgie)|acclamatie]] in de [[vespers]] heet ook wel [[doxologie|kleine doxologie]].
 
De officiële vertaling voor gebruik in de Nederlandstalige katholieke liturgie van "et in terra pax hominibus bonae voluntatis" is overigens tekstueel niet correct. Letterlijk staat er "en vrede op aarde voor mensen van/met een een goede wil".
Volgens het [[Liber Pontificalis]]<ref>Boek der Pausen</ref> was het [[paus Telesphorus]] die het Gloria als eerste een vaste plaats gaf in de kerkelijke traditie door het op te nemen in de liturgie voor de mis die sindsdien gehouden werd in de nacht, voorafgaande aan het [[kerstfeest]]. Werd het Gloria aanvankelijk alleen tijdens het Kerstfeest gezongen, geleidelijk aan ontwikkelde het zich tot een steeds populairder en niet meer weg te denken onderdeel van de [[eucharistieviering]]. Het Gloria is door vele componisten op muziek gezet; één van de beroemdste versies is die van de Italiaanse priester-componist [[Antonio Vivaldi (componist)|Antonio Vivaldi]].
 
==Muzikale composities==
Het Gloria is door de eeuwen heen door vele componisten op muziek gezet. Eén van de beroemdste versies is die van de Italiaanse priester-componist [[Antonio Vivaldi (componist)|Antonio Vivaldi]].
 
Andere voorbeelden zijn:
* De [[hymne]] ''Gloria'', zoals [[arrangement|gearrangeerd]] door [[Edward Shippen Barnes]]
* Een [[cantate]] van [[Johann Sebastian Bach]], zie [[Gloria in excelsis Deo (Bach)]]
* Een recent (2001) ontdekt werk van [[Georg Friedrich Händel]], zie [[Gloria in excelsis Deo (Händel)]]
 
De tekst ''Gloria in excelsis Deo'' komt ook voor in het Nederlandse [[kerstlied]] ''[[Eer zij God in onze dagen]]''.
Nadat op het [[Tweede Vaticaans Concilie]] middels het document [[Sacrosanctum Concilium]]: Constitutie over de heilige Liturgie ([[4 december]] [[1963]]) was besloten toestemming te geven de [[Mis]] naast het Latijn ook in de [[Volkstaal (moedertaal)|volkstaal]] te vieren, zijn er voor de Nederlandse en Belgische [[kerkprovincie]] vele moderne gezangen gecomponeerd, waarin de [[Celebrant (persoon)|celebrant]] of een [[voorzanger]] of een koor in wisselzang met de gelovige gemeenschap de Lofzang ''Eer aan God'' zingen. In de [[Eucharistie]] komt hierbij geen doxologie voor.
 
De officiële vertaling voor gebruik in de Nederlandstalige katholieke liturgie van "et in terra pax hominibus bonae voluntatis" is tekstueel niet correct. Letterlijk staat er "en vrede op aarde voor mensen van/met een een goede wil"
{{appendix}}
{{Navigatie mis}}