Henry Ford: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Archief100% (overleg | bijdragen)
Regel 2:
[[Bestand:Timehenryford.jpg|thumb|Henry Ford op de cover van de [[Time (tijdschrift)|Time]] in 1935.]]
[[Bestand:Ford_Modell-T_side_20020707.jpg|thumb|Zijn geesteskind, de T-Ford.]]
'''Henry Ford''' ([[Wayne County (Michigan)]], [[30 juli]] [[1863]] – [[Dearborn (Michigan)]], [[7 april]] [[1947]]) was een [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Amerikaanse]] [[industrieel (persoon)|industrieel]]. Zijn moeder was naar alle waarschijnlijkheid van [[Nederlandse Amerikanen|Nederlandse]] of [[Belgische Amerikanen|Belgische]]<ref name="afkomst">[http://books.google.nl/books?id=fMDZKHnYMScC&pg=PA15&lpg=PA15&dq=clara+jane+bryant&source=bl&ots=-6f-acj-MJ&sig=S_uYcnAqgH7Wuo1VBPB1Lq83giI&hl=nl&sa=X&ei=CPNjUYbzD_T30gXh_IDACQ&sqi=2&ved=0CGgQ6AEwDQ#v=onepage&q=clara%20jane%20bryant&f=false Afkomst Mary Ford] bron</ref> afkomst.
 
Ford begon in 1903 zijn autofabriek. Zijn eerste auto produceerde hij reeds in 1896.
Regel 8:
== Levensloop ==
=== Jeugdjaren ===
Henry Ford had een bijzondere aanleg voor techniek. Hoewel zijn vader vond dat hij beter boer kon worden, koos Henry voor de techniek. Na de dood van zijn moeder Mary Ford, in [[1876]], zag Henry iets dat zijn leven zou veranderen. Hij zag een wagen die voortbewoog zonder paarden. Een [[stoommachine]] zorgde voor de aandrijving. Twee jaar later, in [[1878]], verliet hij het huis van zijn ouders en nam als 15-jarige jongen een baantje. Hij werkte als leerling in een smidse in Detroit waar stoommachines werden gerepareerd. Met zijn loon van $ &nbsp;2,50 per week kon hij niet rondkomen en hij nam er nog een baantje bij. Als tweede baan repareerde hij bij een juwelier [[horloge|horloges]]s. Hiermee verdiende hij 50 cent per week extra. 50 jaar later had hij als autofabrikant 658 miljoen dollar verdiend aan netto winst.
 
=== Eerste auto ===
Regel 32:
Omstreeks 1908 brak er een nieuw tijdperk aan. Tot dat moment was een auto alleen iets voor de rijkelui. Auto's werden luxueuzer en de fabrikanten van toen waren er al achter gekomen dat ze meer winst konden maken op duurdere auto's dan op goedkopere. Daarom eisten de aandeelhouders van Ford dat Henry ook een zescilinder zou bieden. Maar Henry had een beter plan.
 
In 1908 kwam de [[T-Ford]] op de markt, een praktisch ingesteld vervoermiddel met ruimte achterin "zodat men er een paar melkbussen kan neerzetten", zei Ford. Technisch was het model goed bij de tijd met een 2,9 liter viercilindermotor waarvan de cilinderkop uit één geheel bestond, met één centraal oliecarter voor de smering en met een [[dynamo]]. De wagen werd aangezwengeld met een slinger want een [[startmotor]] had hij nog niet. De eerste modellen hadden zelfs geen voorruiten. Pas later kwamen er auto's met voorruiten maar zonder [[ruitenwisser|ruitenwissers]]s. Pas tegen het einde van de productietijd (rond 1923) kwam er een T-Ford met een gesloten [[carrosserie]].
 
In het begin (1908) kostte de T-Ford $ 850, en die prijs ging naar $ 950 in [[1910]]. Maar eind 1910 kwam een geweldige prijsverlaging. De T-Ford werd leverbaar vanaf $ 680. Dit kwam doordat Ford de fabriek verhuisde naar een nieuw terrein op Highland Park. Hier introduceerde Ford 'De [[lopende band]]'. Op die manier werd de efficiëntie verhoogd. Waar vroeger één werknemer een motor in elkaar zette, werd dit werk nu verdeeld. Dit was tevens de basis voor een aantal theorieën (het [[Fordisme]] genaamd) over productie en werkorganisatie. In zijn boek "Mijn leven en werk" legde Henry Ford uit:
:"Het in elkaar zetten van de motor, vroeger door één man gedaan, is nu verdeeld in 84 afzonderlijke bewerkingen. Deze 84 bewerkingen doen het werk dat vroeger 250 mannen deden."
 
 
Ook introduceerde Henry de 5 dollar-dag. Deze verving de werkdag van 9 uur (met een dagloon van $ 2,34, dat algemeen was) door een achturige werkdag met een loon van vijf dollar. Hierdoor liep het storm van sollicitanten op Highland Park, maar ouderen zagen het niet zo zitten want jongeren verdienden nu evenveel als zij. Ford gaf hierop heel simpel antwoord door te zeggen dat goede betaling goede werknemers oplevert en dat goed betaalde werknemers kunnen kopen wat zij willen, uiteindelijk ook een eigen Ford. En die Ford werd steeds goedkoper. In de zomer van 1914 ging de prijs omlaag naar $ 490 en beloofde Henry dat hij elke klant vijftig dollar terug zou geven als de fabriek een jaarproductie van 300.000 stuks zou bereiken.
Regel 57 ⟶ 56:
Henry Ford gaf vanaf [[1919]] de krant ''[[The Dearborn Independent]]'' uit. Deze krant publiceerde de, onder meer [[antisemitisme|antisemitische]], visie van Ford en publiceerde de Amerikaanse uitgave van de [[Protocollen van de wijzen van Sion]] (een door de [[Ochrana|geheime dienst]] van het [[Keizerrijk Rusland|Russische Rijk]] vervalst document waaruit zou moeten blijken dat 'de [[Joden]]' uit zijn op wereldoverheersing). De American Jewish Historical Society beschrijft de ideeën van Ford in de krant als "anti-immigrant, anti-arbeider, anti-drank, en anti-semitisch". Zijn opvattingen zoals geuit in columns bundelde hij in het boek ''[[The International Jew, the World's Foremost Problem. Articles from The Dearborn Independent]]'' ([[1920]]).
 
De autobiografie van Ford bevat ook veel antisemitische elementen. Hitler gebruikte veel van Fords ideeën in het boek ''[[Mein Kampf]]'', en was met name onder de indruk van de Amerikaanse methoden voor massaproductie.<ref name="vk">Hitler was zeer te spreken over Henry Ford, Diederik van Hoogstraten, Artikel verschenen in de Volkskrant, Maandag 28 juli 2008</ref> Bijgevolg was Ford op 30 juli [[1938]] de eerste ontvanger van het [[Orde van Verdienste van de Duitse Adelaar|Grosskreuz des Deutschen Adlerordens]], de hoogste [[Nazinazi]]-onderscheiding voor buitenlanders, voor zijn inspanningen om auto's voor iedereen betaalbaar te maken.
 
De ambivalente houding van Ford ten opzichte van antisemitisme komt naar voren als hij in [[1927]] publiekelijk zijn excuses aanbiedt, beweert dat het om een vervalsing gaat, en opdracht geeft om verdere uitgave stop te zetten.<ref name=HolEnc>[http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10007244 Holocaust Encyclopedia, ''Protocols of the Elders Of Zion: Timeline''], United States Holocaust Memorial Museum.</ref> In 1938 heeft Ford een ontmoeting met een Detroitse rabbijn en ontkende sympathie voor het nazisme.<ref name="vk" /> Op [[7 januari]] [[1942]] schreef hij een open brief aan de [[Anti-Defamation League]], waarin hij Jodenhaat verwerpt en zijn hoop uitdrukt dat antisemitisme voor altijd zou eindigen.
Regel 69 ⟶ 68:
 
{{Appendix}}
 
<references/>
{{DEFAULTSORT:Ford, Henry}}
[[Categorie:Amerikaans autobouwer]]