|
[[Bestand:Phyllitis scolopendrium0.jpg|{{largethumb}}|Blad van een [[tongvaren]] (''Phyllitis scolopendrium'')]]
[[Bestand:Polystichum setiferum0.jpg|{{largethumb}}|Dit jonge varenblaadje is nog opgerold]]
'''Varens''' zijn een groep van [[vaatplanten]], naargelang de classificatie behorend tot de ''[[Pteropsida]]'' of tot de ''[[Monilophyta]]''. Onder de naam 'varens' worden naast de 'echte varens' ook de [[eusporangiate varens]] (de 'varenachtigen', Engels: ''fern allies'') verstaan - waaronder de [[paardenstaartfamilie|paardenstaarten]], de ''[[Psilotopsida]]'' met de [[addertongfamilie]], en de ''[[Marattiopsida]]'', maar zonder de ''[[Lycophyta]]'' ([[wolfsklauwfamilie|wolfsklauwen]] en [[biesvarenfamilie|biesvarens]]), die een zustergroep zijn van de varens.
Varens hebben [[Wortel (plant)|wortels]], die het water uit de grond of uit het water halen, of ze ontbreken. De meeste soorten hebben een [[wortelstok]] (rizoom), een kruipend stuk stengel onder de grond. Er komen ook [[boomvarens]] voor die met de stengels een ''schijnstam'' vormen, zodat een 'boomachtig' uiterlijk ontstaat.
De varens hebben [[blad]]en die ontspringen uit de [[wortelstok]]. Deze zijn niet zonder meer vergelijkbaar met de bladen van de [[zaadplanten]]. Veel soorten varens hebben naast [[Vruchtbaarheid|vruchtbare]] bladen, waarop zich de [[Sporangium|sporangiën]] bevinden, ook onvruchtbare bladen zonder sporen, bijvoorbeeld [[dubbelloof]]. Bij veel andere soorten is er geen onderscheid tussen fertiele en steriele bladen, bijvoorbeeld bij [[niervaren]].
Net zoals [[mossen]] en [[wolfsklauw]]en vermenigvuldigen de varens zich door middel van [[spore]]n en vormen ze geen [[Zaad (plant)|zaden]].
De varens vormen al zeer oude plantengroepen, waarvan fossielen bekend zijn uit het midden van het [[Devoon]]. In het [[Carboon (periode)|Carboon]] was de groep zeer talrijk en vormenrijk. Hoewel de meeste van deze soorten in het [[Perm (periode)|Perm]] zijn uitgestorven, is de groep altijd nadrukkelijk aanwezig geweest; zie voor een overzicht [[Varens (fossiel)|fossiele varens]].
Varens en varenachtigen komen over de hele wereld voor. Er zijn duizenden verschillende soorten. In het bijzonder zijn ze overvloedig aanwezig in [[regenwoud]]en (tropisch of gematigd), omdat hier een van de belangrijkste vereisten voor de leefomgeving van de varen – vocht – is gegarandeerd.
De tak van de [[biologie]] die gespecialiseerd is in varens heet ''pteridologie''.
[[Bestand:Stijve naaldvaren sori (Polystichum aculeatum).jpg|{{largethumb}}|Sporenhoopjes met dekvlies bij de [[stijve naaldvaren]]]]
== Anatomie van de varens ==
[[Bestand:Fern frond anatomy.jpg|{{largethumb}}|Anatomie van een drievoudig geveerd varenblad (gebogen driehoeksvaren)]]
| 