Dommel (watergang): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mnemosientje (overleg | bijdragen)
Mnemosientje (overleg | bijdragen)
Regel 24:
Geologisch gezien ligt het bovenstroomse dal van de Dommel in de [[Centrale Slenk]]. Lang geleden hebben achtereenvolgens de [[Rijn]] en de [[Maas]] door dit dal en het aansluitende dal van de [[Kleine Dommel]] gestroomd, doch deze hebben hun bedding steeds verder naar het oosten verlegd.
 
Het is niet bekend wanneer de naam “Dommel” ontstond. In het begin van achtste eeuw maakt Bisschop Willibrord melding van de rivier “Duthmala”. ''Dom'', ''dud'', ''dut'' of ''duth'' stamt mogelijk af van dutten of dodde wat riet (lisdodde) betekent. Het tweede element, ''-mel'' stamt van het OudnederlandsOudnederlandse ''mala'', wat dal of laagte betekent.<ref>Instituut voor de Nederlandse Taal, ''Oudnederlands Woordenboek (Geintegreerde Taalbank)'', [http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=ONW&actie=article&uitvoer=HTML&id=ID4977 ''mala'']</ref>
De Dommel was ooit een belangrijke rivier. In de [[Romeinen in Nederland|Romeinse]] tijd werd er waarschijnlijk op gevaren. Vermoedelijk stroomde de rivier vroeger sneller en was ze dieper uitgesneden in het landschap. Dit veranderde toen de mens ingreep en de oeverbossen kapte om daar hooilanden van te maken. Dit proces was omstreeks 1450 afgerond. Zand kreeg vrij spel en hier en daar werd de rivier daardoor afgesneden en vormden zich stroomversnellingen. Daardoor ging de rivier [[meander (waterloop)|meanderen]]. Ook overstromingen kwamen voor, mede door de bouw van watermolens, waartoe immers het water opgestuwd moest worden. Dit gaf aanleiding tot veel conflicten omtrent het maximaal toegestane waterpeil. In [[1863]] werd Waterschap [[De Dommel]] opgericht, in het bijzonder om de wateroverlast te beperken. In de 20e eeuw werden vele doornhagen vernietigd, daar prikkeldraad efficiënter was. De intensivering van de landbouw bracht kunstmest en intensieve veehouderij, dus ook dierlijke mest, waardoor het water van de Dommel zeer voedselrijk werd. Dit werd nog verergerd door de sterke verstedelijking, waardoor de hoeveelheid afvalwater uit huishoudens en industrie steeds toenam. Tot [[1950]] had zelfs een stad als [[Eindhoven]] geen waterzuiveringsinstallatie. Het Dommelwater was buitengewoon smerig, maar in [[1963]] werd een grote waterzuiveringsinstallatie in Eindhoven geopend, en door transportleidingen zijn daarop ook een groot aantal plaatsen in de regio aangesloten. De zuiveringsinstallatie werd voortdurend uitgebreid.