Stille Omgang: verschil tussen versies

De '''Stille Omgang''' is een door katholieken uitgevoerde devotionele nabootsing in stilte en zonder uiterlijk vertoon van de vroegeremiddeleeuwse [[processie]] ter herdenking van het Amsterdamse hostiewonder uit 1345. Deze stille tocht wordt elk jaar in de nacht van zaterdag op zondag na de 15e maart gelopen in de oude binnenstad van [[Amsterdam]]. In 20102016 namen rondzo'ne de 75.000 mensen deel aan de processieomgang.

De processieStille Omgang herdenkt het ''[[Mirakel van Amsterdam]]'' van [[15 maart]] [[1345]]. Een stervende man in de [[Kalverstraat]] braakte de heilige [[hostie]] uit tezamen met voedsel dat door hem ervoor genuttigd was, nadat hem het [[Heilig Sacrament|viaticum (ziekencommunie)]] was gegeven. Het braaksel, inclusief de heilige hostie, werd conform kerkelijk voorschrift in het haardvuur gegooid uit eerbiedgeworpen, maar de volgende ochtend werd de hostie ongeschonden in de as gevonden. Een/de vrouw bracht de hostie naar de pastoor, maar de volgende dag keerde de heilige hostie terug naar de woning in de Kalverstraat. Dit herhaalde zich twee keer. Dit vervolg[[wonder]] met de hostie werd gezien als een teken dat hier speciale verering aan de hostie en Christus diende te geschieden. De pastoor ging nu zelf de heilige hostie halen in het huis en bracht deze in plechtige processie naar de kerk. Het nieuws verspreidde zich snel en bedevaartgangers kwamen in groten getale naar Amsterdam. Op de plaats waar de woning had gestaan werd daarom een grote bedevaartkapel ([[Heilige Stede]]) gebouwd, die na 1578 als protestantse kerk (Nieuwezijds Kapel) ging dienen totdat het monument in 1908 werd afgebroken.

Met de Alteratie van Amsterdam in 1578 werd de middeleeuwse sacramentsprocessie ter ere van het wonder van 1345 verboden. Het uit persoonlijke devotie individueel lopen van het parcours van die processie bleef echter in de 17e en de 18e eeuw wel in gebruik. Aangezien katholieken in Nederland in de 19e eeuw - niettegenstaande de godsdienstvrijheid sinds 1795 - nog steeds geen processies mochten houden (Processieverbod van 1848) zochten zij hun toevlucht tot alternatieven. Een daarvan was het doen van een stille omgang, zonder gebed, gezang, kerkelijke kledij of attributen. Een dergelijke stoet viel namelijk niet onder het [[processieverbod]]. Toen het processieverbod in de 20e eeuw werd opgeheven was met name de Stille Omgang van Amsterdam een zodermate sterke traditie geworden dat men die tot op de dag van vandaag heeft gehandhaafd.

In [[1881]] werd de Stille Omgang voor het eerst door enkele personen gelopen, geïnitieerd door [[Joseph Lousbergh]] en zijn vriend [[Carel Elsenburg]]. De kapel van het Heilig Mirakel, waar omheen werd gelopen bestond toen nog, maar in 1908 werd deze kapel aan het [[Rokin (straat)|Rokin]] gesloopt door de (protestantse) eigenaren, om te voorkomen dat deze ''"Heilige Stede"'' in bezit van de katholieken zou komen en ooit voor de [[Tridentijnse ritus|roomse eredienst]] heringericht zou kunnen worden. De zoon, kleinzoon en achterkleinzoon van Carel Elsenburg zijn allen voorzitter van het genootschapGezelschap van de Stille Omgang geweest<ref>De Telegraaf, [http://www.telegraaf.nl/binnenland/11002948/__Hoogste_pauselijke_eer_NL_er__.html?p=28,2 Hoogste pauselijke eer voor Nederlander], 25 november 2011</ref>.

[[Bestand:75 jaar stille omgang in Amsterdam-75 years of silent procession in Amsterdam-516802.ogg|left|thumb|De 75ste Stille Omgang in [[1956]] in Amsterdam]]Om het mirakel te herdenken, lopen katholieke Amsterdammers en gelovigen van buiten de stad elk jaar een stille processieomgang, waarbij geen enkel woord wordt gesproken, dit vanwege het tot voor enige jaren (tot 1983) geldende [[processieverbod]] in plaatsen ten noorden van de [[grote rivieren van Nederland]] (waar reeds honderden jaren de protestantse overheid deze plechtigheden had verboden en de katholieke bedienaren vervolgd). De processieomgang looptvolgt langshet de vroegere grenzenparcours van de stad,middeleeuwse enprocessie: ondervanaf andere over dehet [[HeiligewegSpui (Amsterdam)|HeiligewegSpui]], een zijstraat van de [[Kalverstraat]]. De processie loopt ook over het [[Spui (Amsterdam)|Spui]], de [[Nieuwendijk (Amsterdam)|Nieuwendijk]], de [[Warmoesstraat (Amsterdam)|Warmoesstraat]] en de [[Nes (Amsterdam)|Nes]].

Op 18 maart [[2006]] werd het 125-jarig jubileum van de Stille Omgang gevierd. Het was de eerste keer dat de Omgang live op televisie werd uitgezonden. De opkomst was hoog: circa 9.000 pelgrims liepen mee. De organisatie denkt dat dit verband houdt met het jubileum. In [[2007]] was de opkomst volgens de voorzitter van het Gezelschap van de Stille Omgang inderdaad weer lager: naar schatting namen in dat jaar ruim 8.000 pelgrims deel. In [[2008]] en [[2009]] deden opnieuwtegen ruimde 8000 gelovigen mee aan de optochttocht. De laatste jaren staat het aantal deelnemers redelijk stabiel op 5000. Het is gewoonte dat de burgerlijke gemeente Amsterdam met name de exploitanten van cafés en andere horecabedrijven per brief vraagt ten tijde de Ommegang-die langs hun bedrijf voert-, gordijnen te sluiten en muziek te beperken.