Psychoneuro-immunologie: verschil tussen versies

{{Disclaimer medisch lemma}}

 

PNI bestudeert onder meer de functie van het [[Endocrien systeem#Neuro-endocrien systeem|neuro-endocriene immuunsysteem]]. Dit systeem zorgt voor de aansturing voor de afgifte van [[hormonen]] binnen het lichaam. Daarom wordt PNI ook wel '''psycho-endocrino-neuro-immunologie''' genoemd (PENI).

 

== De interactie tussen immuunsysteem en hersenen ==

 

Bij stress verloopt de belangrijkste communicatie via de HHB-as. Deze reageert op fysieke en psychische uitdagingen om de [[Homeostase (fysiologie)|homeostasis]] te handhaven. Cortisol speelt daarbij de centrale rol. HHB-asactiviteit en [[cytokine]]n zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: Cytokinen die vrijkomen bij een ontsteking stimuleren de afgifte van [[corticotropine]] en cortisol, terwijl [[corticosteroïden]] zoals cortisol de productie van [[Inflammatoire|pro-inflammatoire]] cytokinen onderdrukken.

 

 

Cytokinen initiëren en controleren immuun- en ontstekingsreacties, in een complexe relatie met aanpassingsreacties om de homeostasis te handhaven. De stressreactie en de ontstekingsreactie zijn nodig om te overleven. Volgens Elenkov e.a. activeren systemische ontstekingsreacties vier belangrijke systemen:<ref>Elenkov IJ, Iezzoni DG, Daly A, Harris AG, Chrousos GP. "Cytokine dysregulation, inflammation and well-being". Neuroimmunomodulation. 2005;12(5):255-69</ref>

In de literatuur worden het aantal [[infecties]]<ref>Cohen, S., Tyrrell, D. A., and Smith, A.P. (1991). Psychological stress and susceptibility to the common cold. The New England Journal of Medicine 325(9), 606-12.</ref><ref>Cohen, S. and Williamson, G.M. (1991). Stress and infectious disease in humans. Psychological Bulletin 109(1), 5-24</ref>, de progressie van [[hiv]]<ref>Leserman, J., Petitto, J.M., Golden, R.N., Gaynes, B.N., Gu, H., Perkins, D.O., Silva, S.G., Folds, J.D., and Evans, D.L. (2000). Impact of stressful life events, depression, social support, coping, and cortisol on progression to AIDS. The American Journal of Psychiatry 157(8), 1221-8</ref><ref>Leserman, J., Jackson, E.D., Petitto, J.M., Golden, R.N., Silva, S.G., Perkins, D.O., Cai, J., Folds, J.D., and Evans, D.L. (1999). Progression to AIDS: the effects of stress, depressive symptoms, and social support. Psychosomatic Medicine 61(3), 397-406</ref> en het ontstaan en voortschrijden van kanker<ref>Kaprio, J., Koskenvuo, M., and Rita, H. (1987). Mortality after bereavement: a prospective study of 95,647 widowed persons. American Journal of Public Health 77(3), 283-7</ref><ref>Andersen, B.L., Kiecolt-Glaser, J.K., and Glaser, R. (1994). A biobehavioral model of cancer stress and disease course. American Psychologist 49(5), 389-404</ref><ref>Kiecolt-Glaser, J.K. and Glaser, R. (1999). Psychoneuroimmunology and cancer: fact or fiction? European Journal of Cancer 35, 1603-7</ref> genoemd als gevolgen voor de gezondheid.

 

 

Twee [[meta-analyse]]s van de literatuur laten een verminderde functie van het immuunsysteem zien bij gezonde vrijwilligers die stress ondervinden. In de eerste [[meta-analyse]] die gedaan is door Herbert en Cohen in 1993<ref>Herbert TB, Cohen S. Stress and immunity in humans: a meta-analytic review. Psychosom Med. 1993;55:364–379</ref> hebben zij 38 onderzoeken van stressvolle gebeurtenissen en de immuunfunctie bij gezonde volwassenen bestudeerd. Ze onderzochten studies met acute laboratoriumstressoren (bijv. een spreekbeurt), korte natuurlijke stressoren (bv. medische onderzoeken) en lange natuurlijke stressoren (bijv. scheiding, verlies, werkloosheid). Ze ontdekte dat een constante aanwezigheid van stress samenging met een toename van het aantal [[witte bloedcellen]], maar met een afname van het aantal [[T-helpercel|T-helper-cellen]], [[Suppressor T-cel|suppressor-T-cellen]] en [[cytotoxische T-cel]]len, [[B-cel]]len en [[Natural Killer cel|natural-killercellen]] (NK). Ook verminderde de functie van de T- en NK-cellen en de T-celproliferatiereactie op phytohaemagglutinin [PHA] en concanavalin A [Con A]. Deze effecten waren consistent voor zowel kortdurende als langdurende stressoren, maar niet voor laboratoriumstress. (Proliferatie: toename in aantal). Voor een tweede [[meta-analyse]] uit 2001 van Zorrilla et al.<ref>Zorrilla, E.P., Luborsky, L., McKay, J.R., Rosenthal, R., Houldin, A., Tax, A., McCorkle, R., Seligman, D.A., & Schmidt, K. (2001). The relationship of depression and stressors to immunological assays: a meta-analytic review. Brain Behavior and Immunity, 15(3), 199-226</ref> werd de studieopzet gebruikt van Herbert en Cohens [[meta-analyse]]. Ze analyseerden 75 onderzoeken van stress en immuunfunctie. Natuurlijke stressoren waren geassocieerd met een toename in het aantal circulerende [[neutrofiel]]en, een afname in het aantal en het percentage van het totale aantal [[T-cellen]] als Th-cellen en een vermindering van het percentage [[NK-cel]]len en [[cytotoxische T-cel]]lymfocyten. Ze reproduceerden ook Herbert en Cohens bevindingen van stressgerelateerde verminderingen in NKCC en de T-cel-mitogene proliferatie op Phytohaemagglutinin (PHA) en Concanavalin A (Con A).

| archiefdatum =

| citaat =

| url = http://www.ntvg.nl/publicatie/constitutioneel-eczeem-het-licht-van-het-biopsychosociaal-ziektemodel/volledig

| titel = Constitutioneel eczeem in het licht van het biopsychosociaal ziektemode;

[[Neuropsychofarmacologie]]; [[glutamaat]][[agonist (biochemie)|agonisten]], [[cytokine]]remmers, vanilloïd-receptoragonisten, catecholaminemodulatoren, ion-channel blockers, anticonvulsiva, [[GABA]]-agonisten; [[opiaat|opiaten]]; [[cannabinoïden]]), [[Cyclo-oxygenase|COX]]-remmers, [[acetylcholine]]modulatoren, [[melatonine]], [[adenosine]]-receptorantagonisten en verschillende andere medicijnen (inclusief biologische als ''[[Passiflora]] edulis'') worden bestudeerd om hun psychoneuro-immunologische eigenschappen.

 

 

Tricyclische en duale serotonerge-noradrenerge heropnameremmers door SNRI's (of SSRI-NRI-combinaties) hebben ook pijnstillende eigenschappen laten zien<ref>Moulin DE, Clark AJ, Gilron I, Ware MA, Watson CP, Sessle BJ, Coderre T, Morley-Forster PK, Stinson J, Boulanger A, Peng P, Finley GA, Taenzer P, Squire P, Dion D, Cholkan A, Gilani A, Gordon A, Henry J, Jovey R, Lynch M, Mailis-Gagnon A, Panju A, Rollman GB, Velly A; Canadian Pain Society.Pharmacological management of chronic neuropathic pain - consensus statement and guidelines from the Canadian Pain Society. Pain Res Manag. 2007 Spring;12(1):13-21</ref><ref>Jones CK, Eastwood BJ, Need AB, Shannon HE. Analgesic effects of serotonergic, noradrenergic or dual reuptake inhibitors in the carrageenan test in rats: evidence for synergism between serotonergic and noradrenergic reuptake inhibition.Neuropharmacology. 2006 Dec;51(7-8):1172-80</ref>. Volgens recent bewijs hebben antidepressiva ook positieve eigenschappen bij experimentele auto-immunologische neuritis in ratten door [[interferon|Interferon bèta]] (IFN-bèta) te verminderen of door de [[NK-cell|NK]]-activiteit te vergroten bij depressieve patiënten<ref>{{en}} {{aut|Covelli V, Passeri ME, Leogrande D, Jirillo E, Amati L.}}, [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16029148 Drug targets in stress-related disorders]. Curr Med Chem. 2005;12(15):1801-9</ref>.

* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Psychoneuroimmunology|oldid=|datum=20110127}}

'''Aanbevolen literatuur'''

* Roberts, Thomas B. (2006). "Do Entheogen-induced Mystical Experiences Boost the Immune System?: Psychedelics, Peak Experiences, and Wellness." Chapter 6 in Psychedelic Horizons. Westport, CT: Praeger/Greenwood.

}}