Hasmoneeën: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k zie https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Taalcafé&curid=335413&diff=48342492&oldid=48340574
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
De dynastie van de '''Hasmoneeën''' heerste over [[Judea]] vanaf de ''MakkabeeseMakkabese opstand'' tot 37 v.Chr. Gedurende een groot deel van deze periode heersten de Hasmoneeën over een onafhankelijk Joods koninkrijk ("het Hasmonese rijk"). In 63 v.Chr. werd Judea echter een vazalstaat van Rome. In 37 v.Chr. kwam de politieke heerschappij van de Hasmoneeën tot een einde. In de jaren die volgden, zou de [[Herodianen (dynastie)|Herodiaanse dynastie]] heersen over het Joodse land.
 
==Naamgeving==
De naam 'Hasmoneeën' is gebaseerd op antieke bronnen.<ref>De dynastie wordt zo aangeduid door [[Flavius Josephus]], onder meer in ''Joodse Oudheden'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=J.+AJ+14.490 XIV 490]. In de [[Misjna]] en in latere Rabbijnse literatuur wordt gesproken over "de zonen van חשמונאי [''Chasjmôn'aj'']" (''m.Middot'' I 6).</ref> heeft een belangrijke rol gespeeld in de Joodse geschiedenis kort vóór het begin van onze jaartelling. De familienaam gaat vermoedelijk terug op een voorouder met de naam Chasjmon/Hasmon.<ref> Volgens Josephus is deze naam afgeleid van een voorvader met de naam Ἀσαμωναῖος (Asamônaios of Asmoneüs) (zie [[Flavius Josephus]], ''Joodse Oudheden'' [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=J.+AJ+12.265 XII 265]), waarvan gezegd wordt dat hij de overgrootvader van [[Mattathias]] was, maar waar verder niets over bekend is.</ref>
 
Met betrekking tot de periode van de MakkabeeseMakkabese opstand, spreekt men meestal over "de Makkabeeën", vanaf de heerschappij van Johannes Hyrcanus spreekt men meestal over de "Hasmoneeën" of "de Hasmonese dynastie"; het gaat evenwel om personen uit dezelfde familie.
 
==Geschiedenis==
===MakkabeeseMakkabese opstand===
[[Bestand:Judea Judas Makk.PNG|thumb|300px|Judea aan het begin van de Makkabese opstand]]
De beroemdste leden van de familie van de Hasmoneeën zijn [[Mattathias]] en zijn vijf zonen, ook wel aangeduid als [[Makkabeeën]]. Mattathias en zijn zonen namen in het jaar [[167 v.Chr.]] het initiatief voor de MakkabeeseMakkabese opstand, waarbij Joden die de [[Thora]] wilden naleven rebelleerden tegen de [[Seleuciden|Seleucidische]] overheerser [[Antiochus IV Epiphanes]]. Het begin en verloop van de opstand wordt beschreven in het boek [[I Makkabeeën]], zij het vanuit een gekleurd (pro-hasmonees) perspectief.
 
Aanvankelijk leidde Mattathias de opstand, maar na zijn dood nam zijn zoon [[Judas Makkabeüs|Judas]] de leidersrol op zich. Hij is ook degene die als eerste de bijnaam 'Makkabeeër' kreeg (Makkabeeër betekent 'moker'). Drie jaar na het begin van de opstand veroverde Judas de tempel op de Seleucidische troepen en wijdde deze opnieuw. Dit wordt door Joden nog jaarlijks herdacht in het [[chanoeka]]feest.