Eratosthenes: verschil tussen versies

Eratosthenes stelde vast dat de zon op [[21 juni]] precies recht boven de Egyptische stad Syene ([[Aswan]]) stond. Dit was te zien doordat de bodem van een diepe put zichtbaar was door het zonlicht. Zou je een stok in de buurt van de put rechtop neerzetten, dan zou die geen schaduw geven. In Alexandrië is er wel altijd een schaduw. Hij begreep onmiddellijk dat de aarde daarom bolvormig moest zijn en dat als hij de afstand tussen Syene en Alexandrië weet, hij de omtrek van de aarde kan meten. Eratosthenes mat de lengte van de schaduw van een zeer hoge toren in Alexandrië. Het is onbekend hoe hoog de toren was en wat de lengte van de schaduw die hij mat, maar hij berekende daaruit dat de zonnestralen een hoek van 1/50 deel van een cirkel maken met de toren.{{Bron?||2016|11|17}}<!--(bron: universiteit Leiden)-->. Daar hij aannam dat Aswan precies ten zuiden van Alexandrië lag, dan moest de omtrek van de aarde 50 keer de afstand tussen Syene en Alexandrië zijn. Eratosthenes schatte deze afstand op 5000 stadiën, een schatting die onder meer tot stand kwam met reisverslagen van kamelenkaravanen. De omtrek van de aarde stelde hij hierdoor op 250.000 stadiën. Het is niet met zekerheid bekend hoe lang zijn "stadium" was. In de hedendaagse schriften wordt gesproken van een lengte tussen de 157 en 209 meter, waarvan de lengte rond 157,7 meter de meest waarschijnlijke is<!--(bron: Engelse Wikipedia (Stadium))-->.{{Bron?||2016|11|17}} Dit levert een omtrek van de aarde van ongeveer 39500 km op. De werkelijke omtrek van de aarde is 40.070 km (equatoriaal). De schatting van Erastothenes is, gelet op het feit dat hij niet de beschikking had over nauwkeurige meetinstrumenten, opvallend nauwkeurig.

Naast wetenschap bedreef Eratosthenes ook literatuur. Hij schreef twee dichtwerken, getiteld ''Erigone'' en ''Hermes'', die verloren zijn gegaan. Eerstgenoemde was gebaseerd op een Attische legende. Daarin werd beschreven hoe de Attische boer samen met zijn dochter en hond werden overgezet naar de sterren (''katasterismos''), waar ze vereeuwigd werden. Laatstgenoemde was een epos waarin de auteur mythen over Hermes vertelde, maar waarin de god tevens een kosmologische rol was toebedeeld. Zo zou hij de hemel ingedeeld hebben. Delen van Eratosthenes' astronomische mythologie (katarismen) zijn bewaard gebleven in het werk van derden, waaronder [[Gaius Iulius Hyginus|Hyginus]].<ref>Eratosthenes and Hyginus. <nowiki>''</nowiki>"Constellation Myths with Aratus's Phaenomena<nowiki>''</nowiki>". Ed. R. Hard. Oxford: Oxford University Press, 2015, p. xviii.</ref>

Naar Eratosthenes is een krater op de [[Maan (hoofdbetekenis)|Maan]] genoemd.