Mijnwerker: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
revert vandalisme |
||
Regel 5:
==Woordherkomst==
De naam ''kompel'' komt van het [[Limburgs]]e ''koempel'','' ''dat op zijn beurt komt van het [[Duits]]e ''Kumpel'', hetgeen oorspronkelijk 'vriend' of 'maat' betekende.
== Kompels in Nederland en België ==
In [[Nederland]] en [[België]] zijn alle mijnen gesloten en daarom vindt men er geen kompels meer.
Kompels werkten over het algemeen in drie [[ploegendienst]]en, waarbij achtereenvolgens elke ploeg acht uur in de mijn werkte. De [[nachtdienst]] was voorbehouden aan kompels van 18 jaar en ouder. De nachtdienst was in feite bestemd om die werkzaamheden uit te voeren waardoor het voor de dag- en middagdienst mogelijk was om uitsluitend met kolenwinning bezig te zijn. Te denken valt aan reparatie en onderhoud van machines, controle en reparatie van het kilometerslange spoorwegnet, de luchtverversing, de schachten, de transportbanden enz.
Mijnwerkers droegen op hun hoofd een elektrische petlamp, waarmee zij gericht op hun werk konden schijnen. Ook droegen sommige een [[davylamp|mijnwerkerslamp]] bij zich, deze waarschuwde voor aanwezigheid van het zeer brandbare [[mijngas]].
Elke kompel had een uniek nummer, dat op een penning was geslagen. Deze penning kreeg men bij de portier mee, en werd bij de ingang van de [[mijnschacht|schacht]] afgegeven. Aan het einde van de dienst werd de penning weer in ontvangst genomen, en afgeleverd bij de portier. Op deze wijze kon men controleren of er geen kompels in de mijn waren achtergebleven.
Het werk in de mijnen was niet zonder gevaar. Het zeer brandbare en, onder bepaalde omstandigheden, [[explosie]]f mijngas vormde steeds een verborgen dreiging voor de mijnwerkers. Ook bestond het gevaar dat bij een waterdoorbraak de
Door [[mijnramp]]en zijn veel mijnwerkers omgekomen, bijvoorbeeld de [[mijnramp van Marcinelle]] in België (1956). Elders in de wereld vinden nog regelmatig rampen in mijnen plaats. Het beroep van mijnwerker is nog steeds een gevaarlijk beroep.
Nieuwe kompels
De sanitaire voorzieningen in de mijn zelf waren beperkt tot een ton, die ''[[kiebel]]'' werd genoemd. Bovengronds was een waslokaal waar de kompels zich na de werkdag konden wassen en omkleden. De kleding werd aan een haak gehangen die door middel van een ketting naar het plafond werd gehesen. Het wassen was verplicht, daarbij wasten de kompels elkaars rug, dit werd ''[[poekkele]]'' genoemd.
| |||