Musical Instrument Digital Interface: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: vooraf gegaan → voorafgegaan met AWB
Leopard (overleg | bijdragen)
k cosmetisch
Regel 4:
 
==Kenmerken==
MIDI werkt met commando's, waarin versleuteld bijvoorbeeld "selecteer nu instrument 72" , "laat nu een Fis horen" en "voeg nu vibrato toe" worden verstuurd. Het is een soort elektronisch 'notenschrift'. Hoe het geluid uiteindelijk klinkt hangt af van de gebruikte [[synthesizer]] of geluidskaart. De muziekkaart van een [[laptop]] produceert doorgaans een minder fraai geluid dan een professionele synthesizer.
 
Elektronische muziekinstrumenten bestaan uit een gebruikersinterface (bijvoorbeeld een keyboard-toetsenbord) en een [[synthesizer]]. MIDI OUT maakt het mogelijk om de commando's van een toetsenbord naar een andere synthesizer (of ander MIDI-apparaat) te leiden, die deze ontvangt op MIDI IN. De synthesizer van eerstgenoemd instrument en het toetsenbord van het tweede instrument worden in dit voorbeeld niet gebruikt.
Regel 12:
Op [[internet]] zijn heel veel MIDI-bestanden te vinden. Omdat MIDI-bestanden uit commando's bestaan, zijn zij ook betrekkelijk eenvoudig te bewerken. Zo kunnen instrumenten worden toegevoegd of verwijderd, en kan het tempo worden gewijzigd zonder dat de toonhoogte verandert, of kan juist de toonhoogte worden veranderd zonder het tempo te wijzigen. Aan de productie van MIDI-bestanden hoeft geen uitvoerend kunstenaar te pas te komen, of men zou degene die het MIDI-bestand invoert (bijvoorbeeld direct van de bladmuziek) als zodanig moeten aanmerken. Sommige MIDI-files zijn bepaald kunstzinnig, terwijl andere heel mechanisch klinken.
 
[[Computer]]s, [[synthesizer]]s, [[keyboard]]s, [[Sequencer (apparaat)|sequencers]], en veel andere elektronische instrumenten, opname-apparatuuropnameapparatuur en effect-apparateneffectapparaten werken veelal met MIDI.
 
Behalve voor muziekinstrumenten kan MIDI ook gebruikt worden voor andere toepassingen, in plaats van tonen kunnen dan bijvoorbeeld lampen aan- en uitgezet worden.
Regel 21:
Het MIDI-protocol is in [[1982]] en [[1983]] ontwikkeld door een groep van [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] en [[Japan]]se synthesizerfabrikanten, die de wildgroei aan verbindingsmethoden wilden beteugelen. In [[1983]] verschenen de eerste synthesizers (van [[Sequential Circuits]] en [[Roland Corporation|Roland]]) met een MIDI-aansluiting. Sindsdien wordt praktisch elke synthesizer geleverd met een MIDI-aansluiting. Ook al is het protocol inmiddels meer dan 25 jaar oud, het geldt nog steeds als de universele standaard om muziekinstrumenten op elkaar aan te sluiten.
 
De opkomst van MIDI heeft gezorgd voor het einde van het fenomeen van de ''muur van synthesizer-klavieren'' zoals dat in de jaren 1970'er en 1980'er jaren in de [[popmuziek]] vaak te zien was ([[Rick Wakeman]], [[Keith Emerson]]). MIDI maakte het mogelijk meerdere synthesizers, die ergens in een kast stonden, te besturen vanaf een enkel keyboard. Zo'n synthesizer zonder klavier wordt een ''module'' genoemd. Via één enkele MIDI-poort kunnen tot 16 verschillende apparaten aangestuurd worden, of tot 16 verschillende kanalen in een [[multitimbraal]] instrument.
 
Vandaag de dag wordt MIDI het meest gebruikt in studio's in combinatie met een [[Sequencer (apparaat)|sequencer]], die vaak het hart van de studio is. In dit geval neemt MIDI de taak van de instrumentalist over. Het grote voordeel hiervan is, dat muzikale informatie snel en flexibel bewerkt kan worden.
Regel 31:
 
===Aansluitingen en kabels===
Een apparaat kan over een of meerderemeer MIDI-connectoren beschikken. Een connector is altijd een vrouwelijke 180° 5-pin DIN-connector. De pinnen 4 en 5 worden gebruikt, eventueel kan een afscherming op pin 2 aangesloten zijn. Er bestaan drie verschillende connectoren:
[[Afbeelding:midiaansl.jpg|right|Typische MIDI-aansluitingen en een MIDI-kabel]]
* Een '''MIDI IN''', via deze aansluiting ontvangt een apparaat MIDI-boodschappen die door het apparaat verwerkt worden.
Regel 52:
**'''Program change''' kiest een bepaalde klank. Er is slechts één parameter: het nummer van de te kiezen klank, dat tussen 0 en 127 ligt.
**'''Pitch bend''' 'buigt' de toonhoogte van een toon geleidelijk omhoog of omlaag. Omdat 127 stapjes hiervoor te grof zijn bestaat deze boodschap uit twee parameters die samengevoegd zijn tot één parameter met een 14-bits resolutie die 16.384 verschillende waardes kan aannemen. Pitch bend wordt onder andere gebruikt om glijdende tonen ([[glissando]]) na te bootsen, die een [[trombone]] of een [[viool]] kunnen produceren.
**'''Aftertouch'''. Voor toetsenisten is [[aftertouch]] een hulpmiddel om meer expressie te genereren. Dit wordt niet op alle synthesizers en modules ondersteund. Door op een ondersteunende synthesizer een reeds aangeslagen toets harder in te drukken, worden aftertouch-boodschappen verstuurd. Er is slechts één parameter: de hoeveelheid aftertouch. Meestal beïnvloedt aftertouch het volume, klankkleur of [[vibrato]] van de klank (zie ook [[Aanslaggevoeligheid]]).
**'''Poly-aftertouchPolyaftertouch'''. Identiek aftertouch, echter met als verschil dat poly-aftertouchpolyaftertouch onafhankelijk per toon werkt. Er zijn twee parameters: de toon waarop aftertouch wordt toegepast en de hoeveelheid aftertouch.
*'''Globale boodschappen''' hebben een betekenis van algemener aard.
**Een '''System Exclusive'''-message verandert een specifieke parameter op een specifieke module of wordt gebruikt voor speciale functies. Zie verder ook hieronder.
Regel 59:
 
===Bank change===
De meeste apparaten hebben dikwijls meer dan 128 klanken aan boord. Het bereik van een Program Change is dus niet altijd voldoende. Dit bereik kan echter aanzienlijk worden vergroot door het gebruik van banken. Een bank is een verzameling van maximaal 128 verschillende klanken. MIDI verleent ruimte voor 16.384 banken. Met behulp van Control Change met controllernummer 0 (''MSB'' - [[most significant byte]]) en 32 (''LSB'' - [[least significant byte]]) kan een bank worden gekozen. De tweede parameter bepaalt dan om welke bank het gaat. Het apparaat, dat de bankchange ontvangt, wacht nu op een Program Change. Zodra ook die is verstuurd, schakelt het ontvangende apparaat over naar de gevraagde klank, in de gevraagde bank.
 
==MIDI-bestanden==
Een MIDI-bestand (computer[[bestand (computer)|bestand]] met .MID-[[bestandsextensie|extensie]]) bevat een reeks MIDI-boodschappen. Tussen iedere boodschap zit een tijdsinterval. Dit maakt het mogelijk om [[melodie]]ën en zelfs complete muziekstukken op te slaan als een bestand. Een MIDI-bestand is veel compacter dan digitale geluidsbestanden van dezelfde duur, zoals bestanden in het .WAV- of zelfs het .[[MP3]]-formaat, omdat dit bestand niet het geluid zelf bevat maar alleen instructies om geluid te produceren. MIDI-bestanden lossen voor een groot deel het probleem op, dat twee verschillende software-sequencerssoftwaresequencers geen bestanden konden uitwisselen.
 
Het nadeel van MIDI-bestanden is dat de geluidskwaliteit afhankelijk is van de kwaliteit van de gebruikte synthesizer of pc-muziekkaart. Vooral [[klassieke muziek]] kan via MIDI synthetisch klinken. Dit is ook afhankelijk van de hoeveelheid controllers die een MIDI-bestand bevat. Hierdoor krijgen veel mensen de indruk dat MIDI slecht klinkt, terwijl de klankkwaliteit niet door MIDI wordt bepaald. In feite is een MIDI-bestand een digitale variant van een [[draaiorgelboek]]. Het grote voordeel van MIDI is echter de flexibiliteit. MIDI-bestanden kunnen met speciale editors en [[Sequencer (apparaat)|sequencers]] worden bewerkt. Bij het afspelen kan heel eenvoudig het tempo of de toonhoogte worden veranderd, of een instrument worden weggelaten. Bovendien kunnen MIDI-bestanden door middel van speciale software eenvoudig in [[bladmuziek|partituren]] worden omgezet.
Regel 69:
 
==Standaardisaties==
Zoals gezegd schrijft MIDI alleen de [[syntaxis (informatica)|syntaxis]] van de communicatie voor. In principe is het aan iedere fabrikant van synthesizers en modules vrij hoe de klanken genummerd worden (bereikbaar via ''program change''). In studio's vormt dit niet echt een probleem, maar bij de uitwisseling van MIDI-files wel. Zo is er een MIDI-boodschap om instrument 72 te selecteren, maar wat voor geluid daarmee correspondeert laat de oorspronkelijke standaard open. Het resultaat was dat een MIDI-file dan alleen voor specifieke keyboards en modules geschikt was. Dezelfde MIDI-file resulteert in verkeerde geluiden op een andere module.
 
Om dit euvel te verhelpen is [[General MIDI]] ontwikkeld. Deze standaard bevat onder meer een vaste indeling van de klanken, waar bijvoorbeeld instrument 72 als een [[klarinet]] moet klinken.
Regel 76:
 
===System Exclusive===
Volledige compatibiliteit is echter nog steeds niet gewaarborgd. Daar zijn verschillende redenen voor. In de eerste plaats wordt MIDI doorgaans gebruikt om synthesizers aan te sturen, en iedere synthesizer heeft zijn eigen functionaliteit met talloze [[filter (elektronica)|filters]] en opties voor bijvoorbeeld de aanslag en het wegsterven van tonen. De MIDI-standaard voorziet daarin met '''System Exclusive'''-boodschappen, die een fabrikantcodeveld bevatten en die door fabrikanten naar eigen goeddunken kunnen worden ingevuld. Worden zulke boodschappen naar een synthesizer van een ander merk verstuurd, dan worden deze genegeerd. Het resultaat kan al dan niet aanvaardbaar zijn.
 
==Toepassingen==
Het meest toegepaste gebruik van MIDI is dat de computer via een MIDI-interface boodschappen naar een of meerderemeer synthesizers of modules stuurt. Een ''MIDI-interface'' is een apparaat, dat aan de computer gekoppeld wordt om zo de computer van enkele MIDI IN- en OUT-poorten te voorzien.
 
Maar er hoeft geen [[Personal computer|pc]] aan MIDI te pas te komen. Zo kan MIDI ook worden gebruikt om de gebruikers-"interface" (een [[MIDI-controller]]), waar een muzikant mee te maken heeft, te koppelen met een afzonderlijke module die van de MIDI boodschappen geluid maakt zoals een mobiele telefoon. Zo zijn er niet alleen MIDI-toetsenborden, maar ook MIDI-gitaren en MIDI-saxofoons.
 
Het is mogelijk [[muzieknotatie|bladmuziek]] direct in een MIDI-file om te zetten, door de noten in te voeren of de partituur in te scannen. Doorgaans bieden zulke editors de mogelijkheid om MIDI-files af te drukken in notenschrift.
 
Het omzetten van digitale geluidsfiles, bijvoorbeeld de muziek, die op een [[Compact disc|cd]] staat, in MIDI-formaat is in theorie wel mogelijk (met spectrumanalyse) maar zeer complex omdat dit een programma vergt dat instrumenten kan herkennen.
MIDI-files zijn wel zeer geschikt om het werk van een "levende" pianist vast te leggen. Met MIDI kan eventueel ook een speciale echte [[Piano (instrument)|piano]] - met snaren - worden aangestuurd. Zo krijgt men een elektronische [[pianola]]. Een voorbeeld hiervan is de [[Disklavier]] van [[Yamaha Corporation|Yamaha]].
 
MIDI-''program changeprogramchange''-commando's worden ook gebruikt voor het wijzigen van parameters van programmeerbare effectapparatuur en instrumentenversterkers. Ook de lichtshow kan met MIDI aangestuurd worden, hoewel het [[DMX (Digital MultipleX)|DMX-512]]-protocol daar beter voor geschikt is.
 
De gemiddelde pc-gebruiker heeft geen MIDI-interface nodig om MIDI te kunnen gebruiken. MIDI-files, die gedownload zijn van internet, kunnen met bijvoorbeeld de [[QuickTime Player]] of [[Windows Media Player]] worden afgespeeld via de interne muziekkaart, die inmiddels op de meeste computers standaard aanwezig is. In de regel voldoen zulke kaarten aan General MIDI.
Regel 94:
==Beperkingen==
Door de snelheid van 31,25 kbit/s duurt het versturen van een enkele MIDI-boodschap van drie bytes ongeveer 1 [[milliseconde]]. Hierdoor kunnen noten nooit absoluut gelijktijdig aan- en uitgezet worden. Meestal is deze minieme vertraging niet hoorbaar, maar als een "volle" multitembrale orkestratie over een enkele MIDI-kabel verstuurd wordt kunnen ze storend merkbaar worden. De noten komen dan net niet meer op het goede moment, zodat de ritmesectie bijvoorbeeld net niet strak meer op de tel speelt.
Ook wanneer er na een note-on commando oncommando door een technisch defect (bijvoorbeeld een slecht functionerende MIDI-kabel) een note-off commandooffcommando ontbreekt, kan deze toon blijven doorklinken tot de synthesizer manueel gereset wordt, wat natuurlijk zeer storend is tijdens een live optreden.
 
==Externe link==