Munttoren (Amsterdam): verschil tussen versies

[[Bestand:Brug, huizen en toren - Amsterdam - 20329166 - RCE.jpg|260px|thumb|Munttoren aan het Schapenplein nu Muntplein in Amsterdam]] De bijnaam van de toren verwijst naar het feit dat er in de 17e eeuw in het aangrenzende wachthuis munten werden geslagen. De toren kreeg zijn huidige naam in het [[Rampjaar]] 1672, toen Amsterdam tijdelijk het [[muntrecht|recht van muntslag]] kreeg omdat Franse troepen grote delen van het land bezet hielden, en het niet mogelijk was zilver en goud te transporteren naar de muntplaatsen [[Dordrecht (Nederland)|Dordrecht]] en [[Enkhuizen]].

Het [[beiaard|carillon]] van de Munttoren werd in 1651 voor de toenmalige [[Beurs van Hendrick de Keyser]], gegoten door de gebroeders Hemony in hun [[klokkengieterij]] in [[Zutphen (stad)|Zutphen]]. Pas in 1655 werd het klokkenspel in de beurs opgehangen maar toen de toren wegens een uitbreiding van het beursgebouw in 1668 moest verdwijnen, werd dit klokkenspel overgebracht naar de Munttoren. Het kleine carillon van 22 klokken werd daarbij aanzienlijk vergroot met zes nieuwe, zware klokken, die Pieter Hemony goot in datzelfde jaar 1668 in Amsterdam. Er kwamen ook nog enkele nieuwe kleine klokjes bij, zodat het nieuwe klokkenspel voor de Munttoren 36 klokken telde. De grootste van de nieuwe klokken klinkt met toon ''C#'' (Cis), en weegt bijna 2000 kilogram. In 1669 maakte Pieter Hemony ook een bronzen speeltrommel voor de Munt die nog dagelijks de klokken elk kwartier laat klinken. In het jaar 1873 werd het stokkenklavier van het carillon verwijderd. Men wilde de beperkte ruimte boven in de toren gebruiken voor een nieuw uurwerk. Dit uurwerk ging nu ook een minutenwijzer bedienen. Zodoende speelde de Munttoren alleen nog automatisch. Handspel was niet meer mogelijk zonder een klavier. Pas in het Hemonyjaar 1959 werd het carillon weer van een stokkenklavier voorzien tijdens de restauratie door [[Petit en Fritsen]], zodat sindsdien het Muntcarillon weer wekelijks handmatig bespeeld wordt door een stadsbeiaardier van Amsterdam. Bij de restauratie van 1959 werden elf van de kleinere Hemonyklokken vervangen, omdat hun toon door corrosie van het brons niet meer zuiver was. Deze kleine Hemonyklokken zijn nu opgeslagen in het [[Amsterdam Museum]]. in 1993 volgde opnieuw een restauratie waarbij nog meer Hemonyklokken uit het spel verdwenen, en de resterende dertien werden bijgestemd. Een veertiende Hemonyklok barstte tijdens het stemmen. Tevens werd de reeks, die tot dat moment nog uit 29 klokken bestond, met 9 kleinere klokjes uitgebreid, zodat het huidige instrument er 38 telt, 2 meer dan de reeks die Pieter Hemony in 1668 tot stand bracht. Elk kwartier van de dag, en voorafgaand aan de heel- en halfuurslagen, wordt bij wijze van tijdsaanduiding door de speeltrommel een korte melodie op de klokken afgespeeld. Tweemaal per jaar worden deze melodieën ververst door de stadsbeiaardier <ref>[https://www.youtube.com/watch?v=KPa4rIXQN9g Het versteken en corrigeren van de bronzen speeltrommel april 2015.]</ref>, die daartoe de stalen pinnen op de speeltrommel van plaats verwisselt. Elke zaterdagmiddag om 14 uur geeft stadsbeiaardier [[Gideon Bodden]] een concert op dit carillon.

* Vlak na de restauratie was [[Bernard Drukker]] de beroemde bioscooporganist rond 1960 beiaardier op de Munttoren en maakte in deze periode zelfs samen met het City Theater orkest olv. [[Lex van Weren]] een opname van de klokken van de Munt. Deze EP Ít's in the air' <ref> [https://soundcloud.com/carillonnl/bernard-drukker-munttoren-amsterdam-met-city-theater-orkest-its-in-the-air Luister hier naar: Its in the air. Bernard Drukker op de klokken van de Munt]</ref> werd door Phillips uitgegeven.

* De Munttoren heeft in het begin van de 21ste eeuw een extra stevige fundering gekregen om te voorkomen dat het monumentale pand zou verzakken door de aanleg van de [[Noord/Zuidlijn]]. Hiervoor had de gemeente Amsterdam 1,9 miljoen euro uitgetrokken.<ref>{{Citeer news |url=http://www.platformfundering.nl/afb/kranten/20060517HP.pdf |titel=Extra fundering voor Munttoren, |auteur= |formaat = PDF| uitgever=[[Het Parool]] |datum=17 mei 2006}}</ref>

136 kerken op monumentenlijst-524052.ogv|start=0:01|thumbtime=0:06|In [[Polygoonjournaal]] maart 1974 (vanaf 0:06)

* Stadsnieuws (Gemeente Amsterdam) uitgave februari/maart 1993 - Klokken van de Munttoren klinken weer.