Morgenster (bastion): verschil tussen versies

'''Morgenster''' was een [[Bolwerk (bouwwerk)|bolwerk]] in het [[Binnenstad (Utrecht)|centrum]] van de [[Nederland]]se stad [[Utrecht (stad)|Utrecht]] bij het begin van de rivier de [[Utrechtse Vecht|Vecht]].

In de [[16e eeuw]] liet [[keizer Karel V]] de [[middeleeuwen|middeleeuwse]] stadsverdediging van deze stad uitbreiden. Onder meer vier stenen bolwerken verrezen daarin rond [[1550]] aan de verdedigingsgracht (de [[Stadsbuitengracht]]), waaronder als eerste Morgenster. De stadsbouwmeester [[Willem van Noort]] ontwierp het [[fortificatie]]plan voor Utrecht en was in het noordelijke deel van de stad verantwoordelijk voor de bouw van het vijfhoekige bolwerk Morgenster. Om in deze uitbreiding ruimte te scheppen voor de aanleg werd de verdedigingsgracht verlegd. De bouw van het bolwerk vond plaats vanaf [[1544]] en was gebaseerd op het [[Italiaans vestingstelsel]]. Het werd onder meer voorzien van (een) teruggetrokken [[Flank (vesting)|flank(en)]], [[kazemat]]ten en een gangenstelsel met [[tongewelf|tongewelven]]. Als onderdeel in de noordelijke verdedigingswerken van de stad lag Morgenster direct ten westen van de noordelijke [[stadspoort]] ([[Weerdpoort]]). Deze stadspoort vormde de verbinding tussen de stad en de voorstad [[Bemuurde Weerd]]. Vanaf het [[Bolwerk (bouwwerk)|bolwerk]] kon een eventuele vijand bij de Weerdpoort worden bestreken en de scheepvaart vanaf de Vecht naar de stad worden bewaakt.

Rond [[1580]] werden met de [[Vesting (verdedigingswerk)|vestingbouwkundige]] [[Adriaen Anthonisz]] nog vijf grote aarden [[Bolwerk (bouwwerk)|bolwerk]]en aan de [[stadsmuur]] bijgebouwd ([[Begijnebolwerk]], [[Lepelenburg]], [[Lucasbolwerk]], [[Mariabolwerk]], en [[Wolvenburg]]). De bouw van deze serie van bolwerken was de laatste modernisering van de [[verdedigingswerk]]en in de stad totdat in de [[19e eeuw]] de [[Nieuwe Hollandse Waterlinie]] met een aantal [[forten bij Utrecht]] werd aangelegd. Vanaf [[1830]] werden de overtollig geworden Utrechtse bolwerken, stadspoorten, [[Waltoren (vestingwerk)|verdedigingstorens]] en stadswal grotendeels afgebroken. Morgenster werd rond [[1838]] gesloopt. De locatie werd gebruikt om de gracht te verbreden maar ondergrondse restanten zijn nog aanwezig.