Tram van Île-de-France: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Richardw (overleg | bijdragen)
red.; op sommige punten updates gevraagd
Regel 4:
[[Bestand:Plan STCRP n°2 de 1923 (verso) Trams à Paris.jpg|left|thumb|Tramnet in [[Intra-muros#Parijs|de binnenstad]] in 1923.]]
[[Bestand:STCRP Tramways Banlieue 1921.jpg|left|thumb|Tramnet in de voorstad in 1921.]]
Parijs kende enige decennia voor de aanleg van de metro al tramlijnen uitgebaat door zes verschillende maatschappijen. Deze maatschappijen werden overgenomen door de STCRP (Société des Transports en Commun de la Région Parisienne) in [[1921]]. Dit netwerk functioneerde vanaf [[1855]] tot [[1938]] in Parijs, waarna tot [[1957]] het lokaal tramnet van [[Versailles]] bleef rijden. Naast de Parijs zelf hadden grote voorsteden zoals Versailles hun eigen tramnetten en waren er lokale trams die dorpen met het spoor verbonden. Er was een 32 kilometer lange [[Lokaalspoorweg|regionale tramlijn]], de "Arpajonnais", die de binnenstad van Parijs bevoorraadde met voedsel uit de landbouwstreek ten zuiden van Parijs. In de loop van de jaren werd op dit netwerk gebruikgemaakt van diverse technieken. Na de [[paardentram]] en de [[stoomtram]] werd overgegaan op [[elektrische tram]]s. Daarnaast hebben ook accutrams en gastrams (met gecomprimeerde lucht) gereden. Dubbeldeks tramsDubbeldekstrams waren heel gewoon. Het tramnet raakte, onder invloed van de opkomst van andere vervoermiddelen (zoals de auto, bus en de [[Parijse metro|metro]]), in de verdrukking, en werd uiteindelijk opgeheven.
 
Een nieuw trambedrijf is vanaf [[1992]] in gebruik genomen. Dit netwerk wordt nog steeds uitgebreid.
Regel 10:
== Huidige tramlijnen ==
[[Bestand:Île-de-France - plan des tramways.png|left|thumb]]
OpAnno het ogenblik2016 zijn negen tramlijnen in gebruik. Zeven tramlijnen zijn gesitueerd in de voorsteden van Parijs. De tramlijnen zijn niet of nauwelijks verbonden met elkaar verbonden en hebben elk hun eigen specifiek materieel, vervoer en lijnkarakteristieken. Daarom is er geen sprake van een tramnetwerk.
 
Op het ogenblik zijn negen tramlijnen in gebruik. Zeven tramlijnen zijn gesitueerd in de voorsteden van Parijs. De tramlijnen zijn niet of nauwelijks verbonden met elkaar en hebben elk hun eigen specifiek materieel, vervoer en lijnkarakteristieken. Daarom is er geen sprake van een tramnetwerk.
 
=== T1 ===
[[Bestand:T1 a bobigny pablo picasso.jpg|thumb|Tram op lijn [[#T1|T1]] in [[Bobigny]].]]
{{Zie hoofdartikel|Tramlijn 1 (Île-de-France)}}
De T1 lijn T1 verbindt [[Saint-Denis (Seine-Saint-Denis)|Saint-Denis]] en [[Noisy-le-Sec]] in het departement [[Seine-Saint-Denis]], ten noorden van Parijs. De lijn opende in 1992 tussen Saint-Denis en [[Bobigny]] en markeertmarkeerde de terugkeer van de tram in de regio, na vijfendertig jaar afwezigheid. De lijn wordtwerd in december 2003 oostelijk uitgebreid naar Noisy-le-Sec in december 2003 en sindsdien zijn er zesentwintig stationshaltes. De lijn werd een snel een succes en heeft gemiddeld 115.000 reizigers per dag.
Werkzaamheden voor een uitbreiding naar het westen, naar het metrostation Asnières - Gennevilliers - Les Courtilles startten begin 2009,. ditDit stuk van de lijn opende op 15 november 2012. Een andere uitbreiding, naar [[Montreuil (Seine-Saint-Denis)|Montreuil]] in het oosten van Parijs, was gepland, maar bleef een aantal jaren geblokkeerd vanwege het verzet van de stad Noisy-le-Sec, waar er gesloopt moest worden in het centrum van de stad. Deze uitbreiding wordt nu verwacht voor 2015.{{bron?|wat is de status? Het is inmiddels oktober 2016... Ook hoofdartikel geeft geen uitsluitsel.|2016|10|27}} De lijn wordt bereden met vijfendertig trams type [[Tramway Français Standard|Tramway Français Standard]] (TFS)]].
 
=== T2 ===
{{Zie hoofdartikel|Tramlijn 2 (Île-de-France)}}
Lijn T2, ook wel ''Trans Val-de-Seine'' genoemd, ligt in het zuidwesten van Parijs en verbindt de wijk [[La Défense]] met [[Issy-les-Moulineaux]]. Deze lijn is in [[1997]] in gebruik genomen en loopt over een omgebouwd spoorwegtracé. Dat was de met [[derde rail]] geëlektrificeerde voorstadspoorlijn [[Station Puteaux|Puteaux]] / [[Station Issy - Val de Seine|Issy - Val de Seine]] die tot [[21 mei]] [[1993]] heeft gereden. In het spoorstation van [[Station La Défense|La Défense]] was een extra middenperron met twee treinsporen gebouwd en in gebruik genomen voor treinen. Dit perron is later op de goede (tram)hoogte gebracht door de sporen te verhogen. Tussen La Défense en Puteaux zijn naast de bestaande spoorlijn twee tramsporen aangelegd, gedeeltelijk in een tunnel. In tegenstelling tot andere tramlijnen liep deze lijn over een van het wegverkeer afgezonderd tracé, waardoor deze meer deed neigenneigde naar [[lightrail]]. Door het afgezonderde tracé kunnenkan er met hogere snelheden behaaldgereden worden. Sedert de verlenging in 2010 naar de [[Porte de Versailles]] heeft een gedeelte van de lijn gelijkvloerse kruisingen met het wegverkeer. De verlenging geeft een aansluiting met [[Parijse metrolijn 12|metrolijn 12]] en met de tramlijn over de [[Boulevards des Marechaux]], de T3. Er is geen spooraansluiting met deze tramlijn. Op 19 november 2012 is er in de noordelijke richting een verlenging geopend richting [[Bezons]]. Daar zal later een aansluiting gemaakt worden op de sporen van tramlijn 1, die daarheen verlengd gaat worden.
<gallery widths="180" heights="180">
Bestand:Puteaux-Val de Seine 4.jpg|Derde rail trein met "Standard" materieel op halte "Pont de Saint-Cloud". (1982)
Regel 32 ⟶ 31:
Lijn T3 is op [[16 december]] [[2006]] geopend. Deze lijn, die geheel binnen de stad ligt, loopt over de ring van boulevards net binnen de [[Boulevard Périphérique (Parijs)|Périphérique]], die veelal naar [[maarschalk]]en uit het [[Eerste Franse Keizerrijk|Eerste Keizerrijk]] vernoemd zijn. De lijn wordt derhalve ook wel ''Tramway des Maréchaux'' genoemd.
{{Zie hoofdartikel|Tramlijn 3a (Île-de-France)}}
HetEen deel van de lijn lieploopt van het metrostation ''[[Porte d'Ivry (metrostation)|Porte d'Ivry]]'' ([[Parijse metrolijn 7|metrolijn 7]]) naar ''Boulevard Victor'' ([[Réseau Express Régional|RER C]]). Op dit eerste traject rijden gemiddeld 146.000 reizigers per dag, waarmee de lijn drukker is dan oorspronkelijk gedacht. Er wordt gereden met extra brede [[Citadis]] trams type 402. Deze trams hebben veel staanplaatsen en weinig zitplaatsen omdat de meeste reizigers maar korte afstanden afleggen.
{{Zie hoofdartikel|Tramlijn 3b (Île-de-France)}}
Op 15 december 2012 is de lijn T3 van Porte d'Ivry verlengd naar [[Porte de Vincennes (metrostation)|Porte de Vincennes]] en hernoemd naar lijn T3a. Van Porte de Vincennes tot [[Porte de la Chapelle (metrostation)|Porte de la Chapelle]] is eende nieuwe lijn T3b aangelegd. Beide lijnen hebben hun eigen kopeindpunt, gescheiden door een drukke verkeersweg, en geven aansluiting op elkaar in Porte de Vincennes. In de toekomst zullen beide lijnen verlengd worden naar het grote metrostation/knooppunt [[station Nation|Nation]].
 
=== T4 ===
Regel 41 ⟶ 40:
Deze [[Tramtrein|Tram-Train]]-lijn is geopend op [[18 november]] [[2006]] en is een project van de [[SNCF|Franse spoorwegen]]. De lijn loopt over een oude spoorlijn tussen [[Bondy]] en [[Aulnay-sous-Bois]] en biedt een verbinding tussen de lijnen [[RER B|B]] en [[RER E|E]] van de [[Réseau express régional|RER]].
 
In de oorspronkelijke plannen zou de lijn 40.000 passagiers per dag moeten gaan trekken, maar deze doelstellingen zijn nog niet gehaald: er waren slechts 29.000 reizigers per dag in oktober 2007, en 30.000 in 2009. Mede daarom zijn er plannen om de lijn door te trekken naar Clichy-Montfermeil. Deze verlenging zou dan in 20152017 moeten worden geopend.
 
Voor de dienstregeling op de lijn wordt er gebruikgemaakt van [[Avanto|Siemens Avanto]]-trams. De trams rijden hun maximumsnelheid van 100&nbsp;km/h niet in reizigersdienst, doordat de maximumsnelheid van de lijn op 70&nbsp;km/h ligt. De snelheid van 100&nbsp;km/h wordt wel gehaald tussen het opstelterrein in Noisy-le-Sec en het station van Bondy.
 
=== T5 ===
[[Bestand:Tramway VDF.JPG|thumb|Lijn [[Tramlijn 5 (Île-de-France)|T5]] in de testfase]]
{{Zie hoofdartikel|Tramlijn 5 (Île-de-France)}}
Op 29 juli 2013 is tramlijn 5 geopend. De lijn loopt tussen Saint-Denis, Pierrefitte-sur-Seine, Sarcelles en Garges-lès-Gonesse. Het tracé is 6,6&nbsp;km lang en telt 16 stationshaltes. Werkzaamheden voor de lijn begonnen in 2005. De lijn is een [[bandentram,]] en maakt gebruik van het [[Translohr]]-systeem.
 
=== T6 ===
Lijn T6 is een bandentramlijn van 14&nbsp;km lang (waarvan 1,6&nbsp;km in een tunnel) met 21 stations,haltes en gaat lopen van [[Châtillon - Montrouge (metrostation)|Châtillon]] naar [[Viroflay]].
Plannen om de lijn aan te leggen werden op 9 februari{{bron?|van welk jaar?|2016|10|27}} goedgekeurd, waarna in 2008 de werkzaamheden begonnen. De lijn is is voor het grootste deel van het traject geopend op 13 december 2014. De lijn gebruikt, net zoals lijn T5, het Translohr-systeem. Dit is gekozen na protesten van omwonenden die bang waren voor lawaai van de wielen van de tram (een [[bandentram]] is aanzienlijk stiller dan een tram op stalen wielen). De kosten voor dit project zijn geraamd op 392 miljoen euro. Het ontbrekende deel, inclusief de tramtunnel gaat, is op 11 juni 2016 in geopend.<ref>{{fr}}[http://www.ratp.fr/fr/ratp/v_152537/inauguration-prolongement-de-la-ligne-de-tramway-t6/ Inauguration prolongement de la ligne de tramway T6]</ref> De twee laatste haltes, ´Viroflay Rive Gauche´ en ´Viroflay Rive Droite´, zijn diep ondergrondonder de grond. BijBeide haltehaltes geven aansluiting op spoorlijnen van het voorstadsnet.
 
=== T7 ===
{{Zie hoofdartikel|Tramlijn 7 (Île-de-France)}}
Op 16 november 2013 is tramlijn 7 geopend tussen Villejuif en Athis-Mons. De 11,2&nbsp;km lange lijn heeft 18 haltes, en een gemiddelde snelheid van ruim 21 &nbsp;km/h. De lijn kan gezien worden als verlenging van [[Parijse metrolijn 7|Lijnlijn 7 van de Parijse metro]], en komt verder ook bij het handelscentrum van [[Thiais]] en bij de [[luchthaven Orly]], waar het voorlopig zelfs de enige railverbinding naartoe is.<ref>De [[Orlyval]] is op luchtbanden.</ref>. Bouwtoestemming voor de lijn werd op 1 februari 2005 gegeven, de bouwwerkzaamheden begonnen in 2009.
 
In 2018 wordt de lijn uiteindelijk verlengd tot [[station Juvisy-sur-Orge]], waardoor de tramlijn de belangrijkste schakel wordt in de verbinding tussen zuidelijk Île-de-France en de luchthaven Orly. De verlenging van de [[Parijse metrolijn 14|metrolijn 14]] naar Orly zal een meer westelijke route hebben en twee overstapstations hebben met de tram: M.I.N. Porte de Thiais en de luchthaven Orly.
 
=== T8 ===
Regel 66 ⟶ 65:
[[Bestand:Tram-train Crécy-la-Chapelle 1.jpg|miniatuur|Avanto-tram op het station van [[Crécy-la-Chapelle]]]]
{{Zie hoofdartikel|Spoorlijn Esbly - Crécy-la-Chapelle}}
Op de [[spoorlijn Esbly - Crécy-la-Chapelle]] wordt de treindienst sinds 2011 uitgevoerd met dezelfde Tram-trein voertuigentramtreinvoertuigen als bij tramlijn 4. De spoorlijn is echter, in tegenstelling tot tramlijn 4, niet gemoderniseerd bij de komst van de trams. Ook wordt er op de spoorlijn Esbly - Crécy-la-Chapelle met gewone Franse spoorwegseinen gereden, in tegenstelling tot tramlijn 4. Deze spoorlijn wordt daarom niet als tramlijn beschouwd, maar als deel van [[Transilien P|Transilien-lijn P]].
 
== Toekomst ==
Regel 72 ⟶ 71:
 
=== T9 ===
Op 5 februari 2015 is dit tramproject goedgekeurd (déclaré d´utilité publique). Deze 10 kilometer lange tramlijn rijdt van het metrostation [[Porte de Choisy (metrostation)|Porte de Choisy]] naar Orly-Ville langs de RD &nbsp;5 (route departementale).<ref>Rail Passion, mei 2015, blad 10</ref> Deze tramlijn zal aansluiting geven op de RER ([[station Les Saules]]).
 
=== T10 ===
Dit tramproject (op rails) vertrekt van de RER -halte Croix de Berny aan de RER lijn B ten zuiden van Parijs tot in Clamart waar de lijn de tramlijn 6 kruist.<ref>{{fr}}[http://www.tramway-t10.fr/le-trace/ Tramway 10 le tracé , tramway-t10.fr]</ref> Op 11 oktober 2016 is het project goedgekeurd.<ref>{{fr}}[http://www.hauts-de-seine.fr/fileadmin/presse/communiques/Cadre_de_vie/Cque_Tram_10_DUP_2016.pdf Le Tramway T10 Antony ‐ Clamart est déclaré d’Utilité Publique]</ref>
 
=== Tram express Nord / T11 ===
Hoewel dit [[tramtrein]] project als een spoorwegproject wordt beschouwd, zal deze lijn zijn eigen sporen hebben naast de goederenringspoorlijn en bereden worden door hoog frequentehoogfrequente tramtreinen zoals bij tramlijn T4. De vroegere officiële naam:, `tangentielle légère nord´, is veranderd naar tramlijn 11. Op [[13 december]] [[2010]] zijn de bouwwerkzaamheden begonnen. Deze lijn wordt aangelegd langs hetde noordelijke goederen ringspoorlijngoederenringspoorlijn en zal aansluiting geven op de trein voorstadslijnenvoorstadstreinen en ander spoorvervoer. De lijn wordt in een eerste faseinstantie aangelegd tussen Bourget en Épinay-sur-Seine en in een latere fase naar [[Station Sartrouville|Sartrouville]] en [[Station Noisy-le-Sec|Noisy-le-Sec]].<ref>Rail passion, nr 160, februari 2011</ref> In de herfst van 2016 worden de eerste testritten uitgevoerd.<ref>T11: premiers tours de roues, Rail-Passion 228, oktober 1916, bladzijde 10</ref> hetHet eerste deel van het traject zal in de zomer van 2017 geopend worden.<ref>{{fr}}[http://www.tangentiellenord.fr/m-10-avant-la-mise-en-service/ tangentielle nord]</ref>
 
=== Tramway des Gares ===
Een ander project dat regelmatig genoemd wordt is de '''Tramway des Gares''' die de zes Parijse kopstations met elkaar zou moeten verbinden, ongeveer via de route van de huidige stadsbuslijn 91. De RATP heeft hier in 2005 drie studies hiernaarnaar laten uitvoeren, en het plan steekt nog regelmatig de kop op.<ref>{{fr}}[http://elections.leparisien.fr/elections-municipales-2008/paris-candidats-mairies-municipales/3802-et-si-un-tramway-reliait-toutes-les-gares-parisiennes.php Artikel over de Tramway des Gares] in [[Le Parisien]]</ref>
 
== Zie ook ==