Heraclitus: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AlterBerg (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
AlterBerg (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 11:
| reactie op = [[Eleaten|Eleatische school]], [[Miletische school]], [[Homerus]], [[Hesiodos|Hesiodus]], [[Pythagoras]], [[Hekataios van Milete|Hecataeus]], [[Xenophanes]], [[Archilochus (dichter)|Archilochus]]
| beïnvloed door = de [[Zeven Wijzen]], Xenophanes, Miletische school.
| beïnvloedde = [[Parmenides]], [[Empedocles]], [[Cratylus]], [[Plato]], [[Aristoteles]], de [[Stoa]], [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegel]], [[Friedrich Engels|Engels]], [[Friedrich Nietzsche| Nietzsche]], [[Martin Heidegger|Heidegger]], [[Alfred North Whitehead|Whitehead]], [[Karl Popper|Popper]], [[Terence McKenna|McKenna]].
}}
[[Bestand:Western Asia Minor Greek Colonization.svg|thumb|Een kaart van de door Grieken gekoloniseerde westkust van [[Anatolië|Klein-Azië]]. Ionië, waar Efeze lag, is groen.]]
Regel 18:
Heraclitus' filosofie is enkel gekend door [[Citaat|citaten]], toespelingen en [[Parafrase|parafrasen]] bij latere auteurs. Daaruit blijkt die [[Relativisme|relativistisch]] en [[Procesfilosofie|mobilistisch]] te zijn. Hij meende zo de waarheid te kennen. De kern van zijn leer lijken de principes van eenheid, strijd en wording te zijn geweest. Hij stelde dat alles uiteindelijk een eenheid vormde, maar wel tot stand kwam op [[Dialectiek|dialectische]] wijze dankzij het principe van strijd. Waargenomen verandering in de wereld kwam voort uit de transformatie van [[Element (oudheid)|elementen]], met als oersubstantie [[vuur]]. Zodoende was alles altijd in beweging en dus wordende. Vandaar de stelling: '[[Panta rhei (Heraclitus)|Alles stroomt]]'. Niets hoorde daarbij echter de gepaste maat te overschrijden. Alles en iedereen had volgens Heraclitus zijn plaats te kennen in de [[Heelal|kosmos]]. Voor de mens lag daarin de weg naar vrede.
 
De presocraat werd bekend als 'de duistereDuistere' omdat hij zijn filosofie in moeilijke, kernachtige en associatieve bewoording op schrift stelde. De tekst had een literair karakter, met [[ambiguïteit]], [[alliteratie]] en [[Woordspeling|woordspelingen]]. Hiermee bemoeilijkte hij opzettelijk de interpretatie. Mensen moeten, vond hij, moeite doen om zijn filosofie te begrijpen, zoals de mens moeite moet doen om de natuur te doorgronden. De stijl vult het gedachtegoed aan. Dubbelzinnigheid suggereert eenheid, [[Paradox (logica)|paradoxen]] suggereren de eenheid der tegendelen, alliteratie suggereert harmonie, enzovoort.
 
De filosofie van Heraclitus werd bekend na diens dood en bleef van invloed in de gehele [[klassieke oudheid]]. Onder anderen [[Plato]], [[Aristoteles]], [[Epicurisme|epicureeërs]], [[Neoplatonisme|neoplatonici]] en [[kerkvader]]s verwezen naar hem, maar met name de [[Stoa|stoïcijnen]] namen Heraclitus' ideeën over voor hun [[eschatologie]]. In de [[middeleeuwen]] was er weinig belangstelling. In moderne tijden was hij wel van invloed op filosofen als [[Friedrich Nietzsche]], [[Martin Heidegger]] en [[Dialectiek|dialectici]] als [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel]], en op auteurs als [[Jorge Luis Borges]], [[Harry Mulisch]] en [[Hugo Claus]].