Wikipedia

Orthosympathisch zenuwstelsel: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
informatie verwerkt tot lopend verhaal, uitgebreid, en waar mogelijk voorzien van bronnotering
Regel 1:
Het '''orthosympathische zenuwstelsel''', ook wel het '''sympathische zenuwstelsel''' genoemd, is het deel van het [[autonome zenuwstelsel]] dat de [[orgaan|organen]] zodanig beïnvloedt dat het [[lichaam (biologie)|lichaam]] [[Arbeid (natuurkunde)|arbeid]], kan verrichten. Hiervoor iswaar [[energie]] voor nodig is, kan verrichten. Het orthosympathische zenuwstelsel bevordert dan ook de [[dissimilatie (chemie)|dissimilatie]], waarbij energie vrijkomt.
 
Het andere deel van het autonome zenuwstelsel heet het [[parasympathisch zenuwstelsel|parasympathische zenuwstelsel]].
 
Regel 6 ⟶ 7:
 
==Anatomie en functie==
Bij hetHet orthosympathische zenuwstelsel wordenloopt impulsenin vanuittwee [[grensstreng]]en, celkolommen die losstaan van het [[ruggenmergcentraal zenuwstelsel|centrale zenuwstelsel]]. viaImpulsen devanuit het [[grensstrengruggenmerg]]en worden via deze grensstrengen naar de [[orgaan|organen]] geleid. DitDe wordtgrensstrengen ookkomen welin aangeduidtweevoud alsvoor: dezowel pre-links enals postganglionairerechts vezels.van Grensstrengende zijnwervelkolom tweeen reeksenbestaan vanuit [[zenuwknoop|gangliazenuwknopen]], linksook enwel rechts van deganglia wervelkolomgenoemd. Vanuit deze ganglia lopen [[zenuw]]en naar de organen. De verhouding tussen het aantal pre- en postganglionaire zenuwvezels is ongeveer 1:20. {{bron?}}
 
===Segmenten en ganglia===
De zenuwen tussen het centrale zenuwstelsel en de grensstrengen worden preganglionaire zenuwen genoemd. Deze preganglionaire zenuwen zijn tussen de eerste [[borstwervel]] (T1) en de tweede, of derde, [[lendenwervel]] (L2 of L3) verbonden met de grensstrengen.<ref name="Blumenfeld">{{Citeer boek|auteur=Blumenfeld, H.|titel=Neuroanatomy through Clinical Cases|edition=2e editie|publisher=Sinauer Associates, Inc. Publishers|location=Sunderland, MA, Verenigde Staten|datum=2010|bladzijdes=|ISBN=9780878936137}}</ref> Om ook andere delen van het lichaam te bereiken, kunnen signalen via de grensstrengen worden overgebracht. Zo lopen de orthosympathische impulsen van en naar het hoofd en de nek via drie paar [[nekwervel|cervicale]] ganglia, die indirect met de wervelkolom zijn verbonden via T1. Op deze manier kan het orthosympathische zenuwstelsel zorgen dat de [[pupil (anatomie)|pupillen]] worden vergroot en dat de [[traanklier|traan-]] en [[speekselklier]]en worden geremd.<ref name="Blumenfeld"/>
Preganglionaire cellichamen: zitten in het ruggenmerg in het gebied van borst en lendenen. Namelijk tussen T1 ([[Borstkas|thoracaal]]-1) en L2 ([[lumbaal]]-2) segmenten. Eindorganen van de thoracale segmenten zijn: oog en klieren, hart, bloedvaten, gladde spieren, [[lever]] en [[pancreas]], van de lumbale segmenten: zweetklieren, bijniermerg, urineblaas en genitaliën. Axonen van preganglionaire cellen gaan door de voorwortels (ventrale wortels of radices ventrales) van de ruggenmergzenuwen T1-L2. Vervolgens gaan ze over een korte afstand door de ruggenmergzenuwen en verlaten deze, en gaan naar de autonome ganglia aan beide kanten van de buikkolom achter de pariëtale pleura: ganglia van de orthosympathische grensstreng.
 
Alleen de ganglia die in hetzelfde gebied als T1-L2 liggen, ontvangen preganglionaire axonen van het ruggenmerg. Alle ganglia van de orthosympathische grensstrengen zijn verbonden met het ruggenmerg, ook het gedeelte van de ganglia van de orthosympathische grensstrengen dat zich buiten het T1-L2-gedeelte bevindt, in het cervicale en het sacrale gedeelte van het ruggenmerg. Dit kan doordat deze verbonden zijn met ganglia die wel in dat gebied liggen.
Het orthosympathische zenuwstelsel kan tussen wervels T2 en T6 de hartslag verhogen, [[zweetklier]]en stimuleren en [[kippenvel|huidharen rechtop laten staan]]. Via de abdominale zenuwknoop, verbonden met de wervelkolom tussen wervels T6 en T12, stimuleert het orthosympathische zenuwstelsel de productie van glucose in de lever, remt het de spijsvertering in de maag, en vernauwt het bloedvaten in de darmen, waardoor het opnemen van voedingsstoffen uit eten afneemt. Op het niveau van wervels L1, L2 en L3 bevindt zich de lagere mesenterische zenuwknoop, die onder andere ook de bloedvaten in de darmen vernauwt en de blaas verslapt.<ref name="Blumenfeld"/>
De korte verbinding tussen het ruggenmerg en de ganglia van de orthosympathische grensstreng, waar de preganglionaire cellen doorheen gaan, is de ramus communicans albus. Deze wordt zo genoemd omdat de preganglionaire cellen myelineschedes hebben en die zijn wit.▼
 
▲De korte verbinding tussen het ruggenmerg en de ganglia van de orthosympathische grensstreng, waar de preganglionaire cellen doorheen gaan, is de ramus communicans albus. Deze wordt zo genoemd omdat de preganglionaire cellen myelineschedes hebben en die zijn wit (''albus'' is Latijn voor "wit").{{bron?}}
 
===Neurotransmitters===
De signaaloverdracht geschiedt in de orthosympathicus in twee fasen: via de preganglionvezels die eindigen in de grensstrengganglia en vervolgens via de postganglionaire vezels, eindigend in het eindorgaan. De signaaloverdracht is cholinergisch (met [[acetylcholine]] als neurotransmitter) in de grensstreng, en adrenerg (met [[noradrenaline]] als neurotransmitter) bij het eindorgaan (met uitzondering van de zweetklieren).<ref name="Blumenfeld"/>
 
===Receptoren===
Regel 20 ⟶ 24:
==Zie ook==
* [[Parasympathisch zenuwstelsel]]
 
{{Appendix}}
 
{{Navigatie zenuwstelsel}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Orthosympathisch_zenuwstelsel"