Giovanni Battista Piranesi: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
HanhilBot (overleg | bijdragen)
Regel 108:
Hij publiceerde ook ''Le Rovine del Castello dell'Acqua Giulia'' (De ruïnen van het Giulia aquaduct). In dit vroege voorbeeld van [[industriële archeologie]] reconstrueerde hij de waterbouwkundige technieken die gebruikt waren bij het bouwen van de [[Romeins aquaduct|aquaducten]] uit de oudheid. Uit zijn nauwkeurige beschrijvingen in dit boek blijkt duidelijk zijn fascinatie voor het Romeins [[hydraulisch]] vernuft, zoals beschreven in ''De aquaductibus urbis Romae'' (De aquaducten van de stad Rome), het boek van de Romeinse ''curator aquarum'' [[Sextus Iulius Frontinus]] uit de eerste eeuw na Chr. Dit boek werd vanaf het begin van de 16de eeuw vaak gepubliceerd in één band samen met [[Vitruvius (architect)|Vitruvius]]' ''De Architectura''. Hij had toegang tot dit boek in de bibliotheek van zijn mecenas Giobbe. Hij kon eveneens steunen op het boek "''De aquis et aquaductibus veteris Romae''" (De waterlopen en de aquaducten van het antieke Rome) (1680) waarin [[Raffaello Fabretti]] voor het eerst met illustraties aantoonde hoe de antieke aquaducten geïntegreerd waren in de muren van Rome.
[[Bestand:Piranesi-1015.jpg|thumb|links|Illustratie uit ''Le Rovine del Castello dell'Acqua Giulia'']]
In zijn ''Della Magnificenza ed Architettura de'Romani'' (De pracht van de Romeinse architectuur) (1761), een boek opgedragen aan [[Paus Clemens XIII]], zette Piranesi de polemiek voort en verwierp de opvatting dat de Romeinse architectuur afgeleid was van de Griekse. Dit standpunt was verdedigd geweest in "''L'Essai sur l'Architecture''" (1753), een boek in twee delen van de Franse priester [[Marc-Antoine Laugier]] (1713-1769). Ook [[Julien-David Le Roy]] (1728-1803) was dezelfde mening toegedaan in zijn boek "''Ruines des plus beaux monuments de la Grèce''" (1758). [[Johann Winckelmann]] (1717-1768) beschouwde in zijn boek ''Ideeën over de navolging van de Griekse schilderkunst en beeldhouwkunst'' (1755) eveneens de Griekse kunst superieur aan alle andere kunsten. Piranesi zette zich hier tegen af en zijn standpunt was dat de kunst van de [[Etrusken]] reeds vanaf de beginjaren Rome tot voorbeeld had gestrekt. Volgens Piranesi waren het dus niet de Grieken die de bron waren van de grandioze bouwwerken van de Romeinen, maar de Etrusken en - via hen - de Egyptenaren. Hij probeerde dit te staven met een aantal grote afbeeldingen die hij in zijn boek opnam. Deze afbeeldingen in grote uitklapplaten verheerlijkten, eigenaardig genoeg, niet zozeer de beginjaren van Rome maar in hoofdzaak de overdadige versierselen uit de keizertijd. Zijn hele redenering strookte met de etruskomanie die toen bestond en met de pauselijke politiek die de continuïteit van het Italiaans genie wilde aantonen. Deze etruskomanie was ontstaan door het boek "''De Etruria Regali Libri Septem''" ("Zeven boeken over het koninklijk Etrurië"), een gedetailleerde studie van de Etruskische beschaving, geschreven door de Schotse erudiet en avonturier [[Thomas Dempster]] (1579-1625). Dit boek was in verbeterde versie heruitgegeven in 1723.
 
In hoofdzaak gesponsord door paus Clemens XIII en diens adellijke familie, de Rezzonico's, gaf hij in 1762 een boek uit getiteld ''Lapides Capitolani'' (De brokstukken op de [[Capitolijn]]). Hierin gaf hij, aan de hand van [[inscriptie]]s en fragmenten van beeldhouwwerken, een overzicht met sterk polemische inslag van de vroegste geschiedenis van Rome. Opnieuw poogde hij de hoge ontwikkeling van de Romeinse beschaving aan te tonen, en begon daarbij bij het prilste begin.
Regel 169:
== Positie en invloed ==
=== Positie in de kunst ===
Piranesi was zeer productief en maakte meer dan 2000 tekeningen, waarvan er 600 à 700 bewaard zijn gebleven.<ref name="Dictionary of Art2">Wilton-Ely, John (1996): Piranesi, Giovanni Battista in "Dictionary of Art" (ed. Jane Turner), ISBN 1-884446-00-0 "He is considered one of the supreme exponents of topographical engraving"</ref> Deze prenten kunnen in kwaliteit variëren tussen vluchtige schetsen en nauwkeurig uitgewerkte werktekeningen op ware grootte of vakkundig afgewerkte verkoopexemplaren. De prenten staan met hun ruïnen, hun bedachte reconstructies van Romeinse gebouwen, van standbeelden en van ornamenten in het teken van het [[18e eeuw|18e-eeuwse]]se [[neoclassicisme]]. Door het gebruik van ongewone verhoudingen en ongebruikelijke perspectieven stralen ze een zekere grandeur uit. Piranesi wordt beschouwd als een der beste en meest veelzijdige topografische tekenaars van de 18de eeuw.<ref name="Dictionary of Art" /><ref>''Piranesi, de prentencollectie van de Universiteit Gent''; tentoonstellingscatalogus, Museum voor Schone Kunsten, Gent, 2008, ISBN 978-90-76714-00-4 : "Zijn persoonlijk oeuvre behoort tot het mooiste wat in de etskunst is gerealiseerd" (inleiding)</ref>
Piranesi had een nieuwe visie op de kunst en technologie van het antieke Rome. Zijn architecturale ontwerpen hadden invloed op het [[neoclassicisme]] in Europa hoewel slechts weinige ervan ook uitgevoerd werden. Hij gaf zijn interpretatie van de [[Romeinse cultuur]] weer in een reeks geschriften, die zowel schrijvers en dichters als artiesten en ontwerpers hebben beïnvloed.