Versie van 18 sep 2016 17:14 bewerken Ronnie PG (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Terugdraaiers 9.625 bewerkingen k Wijzigingen door 213.93.236.143 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door ErikvanB ← Oudere bewerking		Versie van 28 sep 2016 15:52 bewerken ongedaan maken Piotrpavel (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 12.346 bewerkingen k taal/linken Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:Passief-actief-transport-in-cel.svg\|right\|270px\|Passief actief transport in een cel]] '''Actief transport''' is het ~~gemediëerde~~gemedieerde ('actief bevorderde') transport van [[biochemie\|biochemische]] en andere atomaire/moleculaire substanties door [[celmembraan\|celmembranen]] heen. In tegenstelling tot ~~bij~~ [[passief transport]] is er voor dit proces [[chemische energie]] nodig ~~onder~~in de vorm van [[Adenosinetrifosfaat\|ATP]]. Bij deze vorm van transport bewegen de moleculen in een richting tegengesteld aan een elektrische [[gradiënt (scheikunde)\|gradiënt]] of aan een concentratiegradiënt (gezamenlijk ''elektrochemische gradiënt'' genoemd). Dit wordt bereikt hetzij door de [[chemische affiniteit\|affiniteit]] van de [[chemische binding\|binding]] te veranderen, hetzij door verandering van de snelheid waarmee het eiwit van vorm verandert. Meestal betreft het transport van buiten naar binnen, zodat de concentratie aan stoffen binnen groter wordt dan buiten de cel. Cellen hanteren dit mechanisme echter ook om afvalstoffen vanuit de cel naar buiten te transporteren. Regel 8: === Primair === Bij primair actief transport wordt energie direct gebruikt om moleculen over een membraan te transporteren. De meeste ~~enzymen~~[[enzym]]en die voor dit type transport zorgen vallen onder de zogenaamde transmembrane ATPases. Een belangrijk ATPase dat in alle cellen voorkomt is de [[natrium-kaliumpomp]], ~~dat~~die een rol speelt bij het in stand houden van de [[~~membraan]][[potentiaal~~membraanpotentiaal]]. === Secundair === Regel 14: ==== Counter-transport ==== Van counter-transport is sprake als twee soorten ionen of andere opgeloste stoffen in tegengestelde richting door een membraan gepompt worden. Eén van de soorten beweegt van een hoge naar een lage concentratie, wat zorgt voor [[entropie\|entropische]] energie. Hierdoor kan de andere soort van een lage naar een hoge concentratie bewegen. Een voorbeeld hiervan is de natrium-calciumpomp (of antiporter), die voor iedere drie natriumionen die de cel ~~binnenkomt~~binnenkomen één calciumion de cel uit transporteert. Veel cellen bevatten daarnaast calcium ATPase, dat werkt bij lagere intracellulaire calciumconcentraties en zorgt voor de normale of rustconcentratie van deze belangrijke [[secundaire boodschapper]]. ATPase exporteert de calciumionen echter een stuk langzamer: slechts 30 per seconde, tegenover 2000 per seconde door de pomp. De pomp wordt in werking gesteld wanneer de calciumconcentratie sterk stijgt ("pieken") en maakt snel herstel mogelijk. Dit laat zien dat een enkel type ion door verschillende enzymen getransporteerd kan worden en dat deze niet allemaal de hele tijd actief hoeven te zijn, maar dat ze ook kunnen bestaan voor specifieke, kortdurende behoeften.

Actief transport: verschil tussen versies