Nablus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Gewelddadigheden: Bronvraag |
k Invulling parameters sjabloon |
||
Regel 15:
| lon_deg = 35 | lon_min = 15 | lon_sec = 58 | lon_dir = E
}}
'''Nablus''' ([[Arabisch]]: نابلس-''Nables'', [[Hebreeuws]]: שכם-''Sjechem'') is een [[Palestina (staat)|Palestijnse]] stad in het noordelijk deel van de [[Westelijke Jordaanoever]] ten zuiden van [[Jenin]]. Het is de hoofdstad van het Gouvernement [[Nablus (gouvernement)|Nablus]], en het economische en culturele centrum ervan.
In 2007 had Nablus ongeveer 126.000 inwoners.
Regel 27:
Flavia Neapolis ("nieuwe stad van [[Flavius]]") werd gesticht in het jaar 72 door de Romeinse keizer [[Vespasianus]], op het [[Samaritanen|Samaritaanse]] dorp Mabartha ("de passage") gelegen tussen de bergen [[Ebal]] en Gerizim. Deze lag 2 kilometer ten westen van de Bijbelse stad [[Sichem]], die in datzelfde jaar door de Romeinen werd verwoest tijdens de eerste [[Joodse Oorlog]].<ref name="STF">{{Citeer web |url=http://www.christusrex.org/www1/ofm/mad/discussion/035discuss.html |titel=Neapolis – (Nablus) |accessdate=2008-04-19 |date=19 december 2000 |publisher=Studium Biblicum Franciscanum – Jerusalem}}</ref><ref name="DNTA">{{Citeer web |url=http://www.dundee-nablus.org.uk/nablushistory.html |titel=History of Nablus |accessdate=2008-04-24 |publisher=Dundee–Nablus Twinning Association}}</ref> Vanwege de strategische geografische ligging en de overvloed aan water uit nabijgelegen bronnen, floreerde Neapolis.
De stad werd gebouwd in een Romeins [[schaakbordpatroon]], voor zover de heuvelachtige topografie van het terrein dat mogelijk maakte. Er vestigden zich veteranen van zegevierende legioenen en andere buitenlandse kolonisten.
Er zijn munten gevonden in Nablus die dateren uit deze periode, die Romeinse militaire emblemen tonen en goden en godinnen van het Griekse pantheon, zoals [[Zeus]], [[Artemis (mythologie)|Artemis]], [[Serapis]] en [[Asklepios]].<ref name="Negev and Gibson, 2005, p. 175" /> Neapolis was op dat moment volledig heidens. [[Justinus de Martelaar]], die met het [[platonisme]] in contact kwam en zich later tot het christendom bekeerde, werd daar rond het jaar 100 geboren.
De stad bloeide tot de burgeroorlog tussen [[Septimius Severus]] en [[Pescennius Niger]] in 198-9. Omdat Neapolis de kant koos van de verslagen Pescennius Niger, ontdeed Severus de stad tijdelijk van haar wettelijke privileges, en gaf deze aan het nabijgelegen [[Samaria (stad)|Sebastia]].<ref name="Negev and Gibson, 2005, p. 175" />
In 244 transformeerde [[Philippus I Arabs]] Flavius Neapolis in een Romeinse kolonie genaamd ''Julia Neapolis''. De stad behield deze status totdat het in 251 onder het bestuur van [[Trebonianus Gallus]] kwam.
=== Samaritaanse Opstand ===
Conflicten tussen de christelijke bevolking van Neapolis ontstaan in 451. Tegen die tijd was Neapolis samen met de rest van [[Palestina (regio)|Palestina]] (toen een deel van Syrië) en [[Syrië]] zelf onder het bewind van het [[Byzantijnse Rijk]]. De spanningen waren een gevolg van [[Monofysitisme|monofysitische]] christelijke pogingen om te voorkomen dat de [[Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem|patriarch van Jeruzalem]], Juvenal zou terugkeren naar zijn bisschoppelijke zetel in Neapolis.<ref name="STF" />
Het conflict groeide echter niet uit tot een burgeroorlog. Toen de spanningen tussen de christenen van Neapolis afnamen, groeiden de spanningen tussen de christelijke gemeenschap en de [[Samaritanen]] dramatisch. In 484 werd de stad het toneel van een dodelijke ontmoeting tussen de twee groepen, uitgelokt door geruchten dat de christenen de relikwieën van [[Aäron]]s zonen en kleinzonen [[Eleazar (zoon van Aäron)|Eleazar]], [[Itamar|Ithamar]] en [[Pinehas]] wilden verplaatsen.
Regel 47:
De Arabieren veroverden Neapolis in 636, samen met het grootste deel van Palestina, onder [[Khalid ibn Walid]], een generaal in het leger van de [[Rashidun]] van [[Omar ibn al-Chattab]] na de [[Slag bij de Jarmuk]]. De stad behield haar naam in het Arabisch: ''Nablus''.
Nablus werd onder de dynastieën van de [[Omajjaden]], [[Abbasiden]] en [[Fatimiden]] een belangrijk handelscentrum tijdens de eeuwen van islamitische heerschappij. In de stad woonde toen een gemêleerde bevolking van Arabieren, Perzen, moslims, Samaritanen, christenen en joden. De Arabische geograaf [[Al-Moeqaddasi]] beschreef Nablus in de 10e eeuw als een stad rijk aan olijfbomen, met een grote markt, een fijn geplaveide Grote Moskee, stenen huizen, een stroom die door het centrum van de stad vloeide, en opvallende molens.<ref name="Muqaddasip55">Muqaddasi, [http://www.archive.org/stream/cu31924028534265#page/n83/mode/2up/search/neapolis p. 55].</ref> Hij merkte ook op dat de stad als bijnaam ''Klein Damascus'' had, want Nablus was in die tijd internationaal befaamd om zijn linnen.<ref name="Muqaddasip55" /><ref name="Semplici">Semplici, Andrea and Boccia, Mario. [http://www.ucodep.org/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=631&Itemid=90 – Nablus, At the Foot of the Holy Mountain] Med Cooperation, p.6.</ref><ref name="Runcimanp353">{{Citeer boek |url=http://books.google.ca/books?id=mrw8AAAAIAAJ|page=[http://books.google.ca/books?id=mrw8AAAAIAAJ&pg=PA353 353]|titel=A History of the Crusades: The Kingdom of Acre and the later Crusades|first1=Steven|last1=Runciman|edition=Reprint, illustrated|publisher=CUP Archive|year=1987|ISBN=9780521347723}}</ref>
Onder bevel van prins [[Tancred van Galilea]] werd Nablus in 1099 bezet door de [[kruisvaarders]] en omgedoopt tot ''Napels''. Hoewel de Kruisvaarders voor hun troepen die onderweg waren naar Jeruzalem op grote schaal proviand opeisten van de bevolking, is de stad door hen niet geplunderd, vermoedelijk vanwege de aanwezigheid van een aanzienlijke christelijke bevolking. Nablus werd een deel van het [[kroondomein]] van het [[koninkrijk Jeruzalem]]. Naast de moslims, oosters-orthodoxe christenen en de Samaritaanse bevolking kwamen nu ook een aantal Kruisvaarders zich in Nablus vestigen, die afkwamen op de rijkdom van de stad. In 1120 kwamen de kruisvaarders bijeen in de Raad van Nablus, en maakten toen de eerste geschreven wetten voor het koninkrijk.
Regel 57:
Aan de heerschappij van de Kruisvaarders kwam in 1187 een einde, toen de [[Ajjoebiden]] onder [[Saladin]] de stad veroverden. Volgens een [[liturgie|liturgisch]] manuscript in het Syrisch, vluchtten de [[Latijnse Kerk|Latijns-christenen]] de stad uit, maar de oorspronkelijke [[Oosters-orthodoxe Kerk|oosters-orthodoxe christelijke]] inwoners bleven. De Syrische geograaf [[Yaqut al-Hamawi]] (1179-1229) schreef over het Nablus onder Ajjoebidische heerschappij als een "gevierde stad in Filastin (Palestina) ... met uitgestrekte landerijen en een mooie omgeving". Hij noemt ook de omvangrijke Samaritaanse bevolking in de stad.<ref name="le Strange">Le Strange, 1890, pp.511–515.</ref>
Na de herovering door de moslims werd de [[Grote Moskee van Nablus]] - die in de tijd van de kruisvaarders was omgedoopt tot kerk - als moskee hersteld. Maar tijdens een driedaagse rooftocht van de [[Tempeliers]] ging het gebedshuis in vlammen op. Er werden 1000 mensen gedood en naar verluidt werden vrouwen en kinderen meegenomen en verkocht op de slavenmarkten in [[Akko (stad)|Akko]].<ref name="Pringlep98">{{Citeer boek|titel=The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem: A Corpus|url=http://books.google.com/?id=2Y0tA0xLzwEC&pg=RA1-PA3&lpg=RA1-PA3&dq=Lajjun+village |first1=Denys|last1=Pringle|year=1993|publisher=Cambridge University Press|isbn=0521390370|page=98}}</ref><ref name="Humphreysp271">{{Citeer boek|page=271|url=http://books.google.com/?id=JfXl5kvabhoC&pg=PA271&dq=nablus+templar+raid+1,000&cd=2#v=onepage&q=nablus%20templar%20raid%201%2C000|titel=From Saladin to the Mongols: the Ayyubids of Damascus, 1193–1260|first1=R. Stephen|last1=Humphreys|publisher=SUNY Press|year=1977|isbn=0873952634, 9780873952637}}</ref> De Samaritaanse synagoge, die oorspronkelijk gebouwd werd in 362 door de hogepriester [[Akbon]] en later werd omgedoopt tot een kerk door de Kruisvaarders, kreeg als laatste bestemming een moskee, net als andere kerken uit de tijd van de Kruisvaarders.
Nablus viel in handen van de [[mammelukken]]-dynastie in 1260. Tijdens dat bewind zijn tal van moskeeën en scholen gebouwd, bezat Nablus stromend water en vele Turkse baden en exporteerde het olijfolie en zeep naar [[Egypte (land)|Egypte]], [[Syrië]], de [[Hidjaz]], diverse mediterrane eilanden en de Arabische woestijn.
===Israëlische bezetting sinds 1967===
In de [[Arabisch-Israëlische oorlog van 1948 is door [[Zionisme|zionisten]] in Palestina de staat Israël uitgeroepen. Sinds de bezetting daarna in 1967 van de Westelijke Jordaanoever heeft Israël rond Nablus [[Israëlische nederzetting]]en en buitenposten/outposts gesticht, waaronder [[Ariël]] en [[Itamar]], waarmee Israël een groot deel van het grondgebied rond Nablus annexeerde.
Eind 1995 werd het bestuur van de stad door [[Israël]] overgedragen aan de [[Palestijnse Autoriteit]] als onderdeel van de [[Oslo-akkoorden]] van 1993. De stad ligt in een van de zogenoemde A-gebieden, wat inhoudt dat de Palestijnse Autoriteit zowel [[civiel]] als [[militair]] de controle heeft over het gebied. Weliswaar houdt Israël controle over de in- en uitgangen naar de stad. Er zijn drie [[Palestijnse vluchtelingenprobleem|Palestijnse vluchtelingenkampen]] gelegen rond Nablus, gevestigd in 1949-1950.
Regel 69:
Sinds de stichting van nederzettingen wordt er door [[Nationalisme|ultra-nationalistische]] kolonisten, van wie een groot aantal door [[immigratie]] vanuit de Verenigde Staten in deze nederzettingen zijn komen wonen<ref>[http://www.nytimes.com/2015/09/06/opinion/sunday/israeli-terrorists-born-in-the-usa.html?_r=0 Israëlische terroristen geboren in de USA] 6 september 2015</ref>. veel geweld gebruikt tegen de Palestijnse bevolking. Door de Israëlische politiek, met name later onder leiding van premier [[Benjamin Netanyahu|Netanyahu]], is het aantal nederzettingen rond en in de Palestijnse steden op de Westelijke Jordaanoever sterk uitgebreid, en is de verwoesting van Palestijnse huizen, grondonteigening en annexatie van grondgebied in versneld tempo toegenomen.
Op 7 oktober 2000 vernielde een Palestijnse menigte het [[Graf van Jozef]].{{Bron?||2016|09|12}} Tussen 2000 en 2005 ([[Intifada|tijdens de Tweede Intifada]]), werden vanuit Nablus regelmatig [[terrorisme|terroristische]] aanslagen gepleegd in Israël. Het Israëlische leger viel daarom in 2002 de stad binnen als onderdeel van [[Operatie Beschermingsschild]] om terrorisme te bestrijden. Ook later viel het Israëlische leger Nablus binnen; hierbij vielen soms ook burgerslachtoffers.
Op 16 oktober 2015 werd de graftombe van Jozef opnieuw zwaar beschadigd, toen door tientallen Palestijnse jongeren molotovcocktails werden gegooid in de ruimte waar deze staat. De graftombe van aartsvader Jozef wordt als heilige plaats beschouwd door de Joodse inwoners van Israël.<ref>NOS.nl: [http://nos.nl/artikel/2063417-palestijnen-stichten-brand-bij-graftombe-jozef.html (16-10-2015) Palestijnen stichten brand bij graftombe Jozef]</ref>
Op 23 oktober 2015 werd rabbijn [[Arik Ascherman]] met een mes aangevallen door een kolonist bij de nederzetting [[Itamar]] in de buurt van Nablus.<ref>[www.huffingtonpost.com/entry/jewish-extremist-attack-human-rights-rabbi_us_562a6e86e4b0ec0a38945d4f Suspected Jewish Extremist Attacks Human Rights Rabbi On Video] Huffingtonpost, 23 oktober 2015</ref> Hij was daar met meerdere mensen om Palestijnse boeren te beschermen tegen het geweld, de diefstal van olijven en het vernielen en in brand steken van hun olijfgaarden door Joodse kolonisten.
Van donderdag 2 op vrijdag 3 juni [[2016]] werd door joodse Israelis weer een massale nachtelijke gebedsbijeenkomst gehouden bij de graftombe. Zij werden daarbij beschermd door soldaten van het I.D.F.. Toen Palestijnse jongeren begonnen te demonstreren werd op hen geschoten, waarbij 10 gewonden vielen. Een daarvan [[Jamal Dweikat]] ,(20), bezweek later aan zijn verwondingen.
De Graftombe is enige tijd geleden door Israel op
Begin september 2016 werden rond [[Nablus (gouvernement)| Nablus]] een aantal Palestijnse dorpen, waaronder [[Burin]], door het Israëlische leger (IDF) gebarricadeerd met steenhopen. Deze actie zou, in tegenspraak tot een beslissing van het Hooggerechtshof, een '[[Straf|collectieve straf]]' zijn naar aanleiding van klachten van het leger vanwege stenen gooien langs de Israëlische Route 60. Voor de bewoners van deze Palestijnse dorpen is daardoor hun dagelijks leven totaal ontregeld en zijn ze afgesloten van noodzakelijke medische hulp.<ref>[http://rhr.org.il/eng/2016/09/road-blockages-disrupt-lives-90000-palestinians-northern-west-bank/ Road Blockages disrupt lives of 90,000 Palestinians in northern Westbank] rhr.org, 7 september 2016</ref>
== Filmpje uit 1920 ==
Regel 84:
== Geboren ==
=== [[Hogepriester (Samaritanen)|Samaritaanse hogepriesters]] ===
* [[Levi ben Abisha]] (1920-2001)
| |||