|
== Geschriften ==
{{Zieook|Zie ook [[Werken van Augustinus van Hippo]] voor een opsomming van de werken van en over Augustinus}}
Augustinus was een uitermate productief schrijver. Op zijn naam staan onder meer preken, traktaten, verhandelingen, brieven, Bijbelcommentaren, dogmatische, filosofische en theologische teksten, een autobiografisch werk en zelfs een gedicht. Zijn werk [[Confessiones]] wordt gezien als een vroege vorm van autobiografie, maar dan autobiografie van een bepaald type: hij schrijft over de periode van zijn verwekking tot zijn toenmalige leeftijd (ongeveer 50) en over de ontwikkeling van zijn relatie tot God. In het achtste boek beschrijft hij het spectaculaire bekeringsproces dat hij had ondergaan, en dat in 386 in Milaan zijn voltooiing bereikte in de beroemde "tolle, lege"-scène (hierboven beschreven). Kort hierop zou hij afstand doen van zijn maatschappelijke functie en zich (door Ambrosius) laten dopen. Hij eindigt het boek met een uitgebreide beschouwing van het Bijbelboek [[Genesis (boek)|Genesis]] waarin hij uitlegt hoe de tekst geïnterpreteerd kan worden. Zijn psychologisch bewustzijn en zelfanalyse maken ook in onze tijd nog indruk op lezers.
Het beroemdste citaat is evenwel uit de [[Confessiones|Belijdenissen]]: "Gij hebt ons voor U geschapen, en rusteloos is ons hart tot het rust vindt in U." ("fecisti nos ad te et inquietum est cor nostrum donec requiescat in te", Belijdenissen, 1, I,1)
== Werken ==
* [[Confessiones]] (Belijdenissen)
* [[De catechizandis rudibus]] (Goed onderwijs)
* [[De civitate Dei]] (Over de stad van God)
* [[De consensu evangelistarum]]
* [[De ordine]] (De orde)
* [[Regel voor de gemeenschap]]
* Ars Augustini pro fratrum mediocritate breviata (Leerboek door Augustinus beknopt geformuleerd in overeenstemming met het tussen-niveau van de broeders)
* [[De magistro]] (Over de Meester)
* [[De agone christiano]] (De strijd van een christen)
* [[De Trinitate]] (Over de [[Drie-eenheid]])
* [[De doctrina christiana]] (Over de Christelijke leer)
* [[Enarrationes in Psalmos]] (Uitweidingen over de Psalmen)
* [[Encheiridion (Augustinus)|Encheiridion]]
* [[Epistulae (Augustinus)|Epistulae]] (Brieven)
* [[Psalmus contra partem Donati]], (Psalm tegen de [[Donatisten]])
* [[De beata vita]] (Over het gelukkige leven)
* [[De haeresibus]] (Over de ketterijen)
* De libero arbitrio (Over de vrije wilskeuze)
* De quantitate animae (De grootte van de ziel)
* [[De Spiritu et littera]] (De Geest en de letter)
* [[Sermones ad populum]] (Preken voor het volk)
* [[De peccatorum meritis et remissione et de baptismo parvulorum]] (Over de straf voor en de vergeving van de zonden)
* [[De natura et gratia]] (Ober de menselijke natuur en de genade)
* [[De praedestinatione sanctorum]] (Over de voorbestemming van de heiligen)
* [[De dono perseverantiae]] (Over het geschenk van de volharding)
===Nederlandse vertalingen===
* Wim Sleddens O.S.A., ''Aurelius Augustinus'', ''Belijdenissen'' (Confessiones), Damon Budel 2009, ISBN 978-90-5573-915-8 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Gerard Wijdeveld, ''Aurelius Augustinus'', ''Belijdenissen'' (Confessiones), Ambo Amsterdam 1997, ISBN 90-263-1542-2 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* A. Sizoo, ''Augustinus' Belijdenissen'' (Confessiones), Meinema Delft [1940], inleiding en vertaling
* A. Sizoo, ''Toelichting op Augustinus' Belijdenissen'', Meinema Delft [5e i.e. 6e druk 1947]
* J.A. van Lieshout O.S.A., ''H. Augustinus'', ''Belijdenissen'' (Confessiones), Wereldbibliotheek Amsterdam 1947, vertaling
* Vincent Hunink en Hans van Reisen, ''Augustinus'', ''Goed onderwijs'' (De catechizandis rudibus), Damon Budel (2008) 2010 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Gerard Wijdeveld, ''Augustinus'', ''Het eerste geloofsonderricht'', Ambo Baarn 1982, ISBN 90-263-0568-0 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* Gerard Wijdeveld, ''Aurelius Augustinus'', ''De stad van God'' (De civitate Dei), Ambo Baarn 1983, ISBN 90-263-0621-0 - inleiding en vertaling
* Ton Hertogh, Sander van der Meijs en Leo Wenneker, ''Aurelius Augustinus'', ''Vier evangelisten, één evangelie'' (De consensu euangelistarum), Damon Budel 2012, ISBN 978-94-6036-029-9, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister, inleiding: Joost van Neer en Martijn Schrama O.S.A.
* Cornelis Verhoeven, ''Augustinus'', ''De orde'', Damon Budel 2000, ISBN 90-5573-159-5 - inleiding en vertaling
* T.J. van Bavel, ''Augustinus van Hippo'', ''Regel voor de gemeenschap'', Altiora Averbode 1982, ISBN 90-317-0508-X - vertaling en commentaar
* Vincent Hunink, ''Aurelius Augustinus'' ''Handboek Latijn. Een korte Latijnse grammatica'' (Ars Augustini pro fratrum mediocritate breviata), Damon Budel 2014, ISBN 978-94-6036-190-6 - vertaling en toelichting
* Gerard Wijdeveld, ''Aurelius Augustinus - De magistro'', Amsterdam 1937 - Latijnse tekst, vertaling en commentaar
* Joost van Neer, Anke Tigchelaar en Izak Wisse, ''Aurelius Augustinus'', ''De strijd van een christen'' (De agone christiano), Damon Budel (2006) 2012, ISBN 90-5573-728-3 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* T.J. van Bavel (ed.), ''Augustinus van Hippo'', ''Over de Drie-eenheid'' (De Trinitate), Peeters Leuven 2005, ISBN 90-429-1584-6 – inleiding, vertaling en aantekeningen
* Jan den Boeft/Ineke Sluiter, ''Aurelius Augustinus'', ''Wat betekent de bijbel?'', ''Christelijke scholing in tekstbegrip en presentatie'' (De doctrina christiana), Ambo Amsterdam 1999, ISBN 90-263-1595-3 - inleiding, vertaling en toelichting
* Martijn Schrama, Wim Sleddens en Hugo de Lil, '' Aurelius Augustinus'', ''Zoals het hart verlangt'', Preken over de psalmen, Meinema Zoetermeer 2001, ISBN 90 211 3793 3, NUGI 631 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* T.J. van Bavel O.S.A., ''Aurelius Augustinus'', ''Commentaar op Psalm 118/119'', Ambo Baarn 1996 - ISBN 90-263-1429-9 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* T.J. van Bavel, ''Augustinus van Hippo'', ''Handboekje over geloof, hoop en liefde'', Peeters Leuven 2008, ISBN 978-90-429-2021-7 - inleiding en vertaling
* Ben Bongers, Joost van Neer, Martijn Schrama O.S.A. en Anke Tigchelaar, ''Aurelius Augustinus'', ''In antwoord op uw vragen'', ''Augustinus' brieven aan Januarius'', (Ad inquisitiones Ianuarii libri duo (= Epistulae 54-55), Damon Budel 2009, ISBN 978-90-5573-930-1 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Vincent Hunink, ''Aurelius Augustinus'', ''Psalm tegen de donatisten'' (Psalmus contra partem Donati), Damon Budel 2005, ISBN 90-5573-640-6 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling en aantekeningen
* Rein Ferwerda, ''Augustinus'', ''Over het gelukkige leven'', Agora Baarn 1999, ISBN 90-391-0776-9
* Joke Gehlen-Springorum en Vincent Hunink, ''Aurelius Augustinus'', ''Ketters en scheurmakers'', (De haeresibus), Damon Budel 2009, ISBN 978-90-5573-931-8 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Olav J.L. Albers, ''Aurelius Augustinus'', ''Over de vrije wilskeuze'' (De libero arbitrio), Ambo Baarn 1994, ISBN 90-263-1309-8 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* Olav J.L. Albers, ''Aurelius Augustinus'', ''De grootte van de ziel'' (De quantitate animae), Ambo Baarn 1997, ISBN 90-263-1410-8 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* Joost van Neer, Anke Tigchelaar en Izak Wisse, ''Augustinus'', ''De Geest en de letter'', (De Spiritu et littera), Agora Kampen 2002, ISBN 90-391-0843-9 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joke Gehlen-Springorum, Vincent Hunink, Hans van Reisen en Annemarie Six-Wienen, ''Aurelius Augustinus'', ''Geloof is het begin'', Preken over teksten uit brieven van het Nieuwe Testament (Sermones de scripturis 162C-183), Damon Budel 2013, ISBN 978-94-6036-149-4, NUR 700, 703, 711, 728 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joost van Neer, Martijn Schrama o.s.a. en Anke Tigchelaar, ''Aurelius Augustinus'', ''Schatkamer van het geloof'', Preken over teksten uit het Oude Testament (Sermones de Scripturis 1-50), Damon Budel 2013, ISBN 978-94-6036-067-1, NUR 700, 703, 711, 728 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joke Gehlen-Springorum, Vincent Hunink, Hans van Reisen en Annemarie Six-Wienen, ''Aurelius Augustinus'', ''Leven in hoop'', Preken over teksten uit de brieven aan de christenen in Rome en Korinte (Sermones de scripturis 151-162B), Damon Budel 2011, ISBN 978-94-6036-025-1 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Hans Tevel en Hans van Reisen, ''Aurelius Augustinus'', ''Geef mij te drinken'', Verhandelingen 1-23 over het Johannesevangelie (In Iohannis euangelium tractatus), Damon Budel 2010, ISBN 978-90-5573-974-5 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Arie Akkermans, Elisabeth van Ketwich Verschuur en Hans van Reisen, ''Aurelius Augustinus'', ''De goede geur van Christus'', Preken over heiligen (Sermones de sanctis 273-299C), Damon Budel 2010, ISBN 978-90-5573-984-4 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* ''Gelukkig leven'', ''Zeven preken van Aurelius Augustinus'', vertaald en voorgelezen door: Anke Tigchelaar, Annemarie Six-Wienen, Joost van Neer en Vincent Hunink, Damon Budel 2008, ISBN 978-90-5573-887-8 - '''luisterboek'''
* Joke Gehlen-Springorum, Vincent Hunink, Hans van Reisen en Annemarie Six-Wienen, ''Aurelius Augustinus'', ''Wijsheid van leerlingen'', Preken over teksten uit de Handelingen van de Apostelen (Sermones de scripturis 148-150), Damon Budel 2007, ISBN 978-90-5573-819-9 - inleiding, Latijnse tekst, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joke Gehlen-Springorum, Vincent Hunink, Hans van Reisen en Annemarie Six-Wienen, ''Aurelius Augustinus'', ''De weg komt naar u toe'', Preken over teksten uit het Johannesevangelie (Sermones de scripturis 117-147A + 368), Damon Budel 2007, ISBN 90-5573-767-4 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joost van Neer, Martijn Schrama en Anke Tigchelaar, ''Aurelius Augustinus'', ''Van aangezicht tot aangezicht'', Preken over teksten uit het evangelie volgens Matteüs (Sermones de scripturis 51 - 94), (Ambo Amsterdam 2004) Damon Budel 2010, ISBN 90-263-1890-1 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joke Gehlen-Springorum, Vincent Hunink, Hans van Reisen en Annemarie Six-Wienen, ''Aurelius Augustinus'', ''Als korrels tussen kaf'', Preken over teksten uit het Marcus- en [[Evangelie volgens Lucas|Lucasevangelie]] (Sermones de scripturis 94A-116 + 367), (Ambo Amsterdam 2002) Damon Budel 2007 (tweede druk), ISBN 90-263-1745-X - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Richard van Zaalen, Hans van Reisen en Sander van der Meijs, ''Aurelius Augustinus'', ''Als lopend vuur'', Preken voor het liturgisch jaar II (Sermones de tempore 2 + De utilitate ieiunii), Ambo Amsterdam 2001, ISBN 90-263-1689-5 - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* Joost van Neer, Martijn Schrama, Anke Tigchelaar en Paul Wammes, ''Aurelius Augustinus'', ''Als licht in het hart'', Preken voor het liturgisch jaar I (Sermones de tempore 1), Ambo Baarn 1996, ISBN 90-263-1390-X - inleiding, vertaling, aantekeningen en Bijbelplaatsenregister
* T.J. van Bavel, ''Augustinus van Hippo'', ''Preken over de eerste brief van Johannes'' (In epistulam Iohannis ad Parthos), Augustijns Historisch Instituut Leuven 1992, inleiding en vertaling
* Gerard Wijdeveld, ''Aurelius Augustinus'', ''Carthaagse preken'', Ambo Baarn 1988, ISBN 90-263-0865-5 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* Gerard Wijdeveld, ''Twintig preken van Aurelius Augustinus'', Ambo Baarn 1986, ISBN 90-263-0759-4 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* Christine Mohrmann, ''Sint Augustinus'', ''Preken voor het volk, handelende over de Heilige Schrift en het eigen van den tijd'', Het Spectrum Utrecht/Brussel 1948 - inleiding, vertaling en aantekeningen
* ''Vier anti-pelagiaanse geschriften'', Boekencentrum B.V 2013, ISBN 9789086871254 ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. Vertaald door Izak Wisse en Raf Debaene
<!--
De volgende werken missen nog:
On the Beautiful and the Fitting (Latin: De Pulchra et Apto, 380)
Enchiridion (Enchiridion ad Laurentium, seu de fide, spe et caritate)
Retractions (Retractationes): At the end of his life (c. 426 – 428) Augustine revisited his previous works in chronological order. The English translation of the title has led some to assume that at the end of his career, Augustine retreated from his earlier theological positions. In fact, the Latin title literally means 're-treatments" (not "Retractions") and though in this work Augustine suggested what he would have said differently, it provides little in the way of actual "retraction." It does, however, give the reader a rare picture of the development of a writer and his final thoughts.
The Literal Meaning of Genesis (De Genesi ad litteram)
On Faith and the Creed (De fide et symbolo)
Concerning Faith of Things Not Seen (De fide rerum invisibilium)
On the Profit of Believing (De utilitate credendi)
On the Creed: A Sermon to Catechumens (De symbolo ad catechumenos)
On Continence (De continentia)
On the Good of Marriage (De bono coniugali)
On Holy Virginity (De sancta virginitate)
On the Good of Widowhood (De bono viduitatis)
On Lying (De mendacio)
To Consentius: Against Lying (Contra mendacium [ad Consentium])
On the Work of Monks (De opere monachorum)
On Patience (De patientia)
On Care to be Had For the Dead (De cura pro mortuis gerenda)
On the Morals of the Catholic Church and on the Morals of the Manichaeans (De moribus ecclesiae catholicae et de moribus Manichaeorum)
On Two Souls, Against the Manichaeans (De duabus animabus [contra Manichaeos])
Acts or Disputation Against Fortunatus the Manichaean ([Acta] contra Fortunatum [Manichaeum])
Against the Epistle of Manichaeus Called Fundamental (Contra epistulam Manichaei quam vocant fundamenti)
Reply to Faustus the Manichaean (Contra Faustum [Manichaeum])
Concerning the Nature of Good, Against the Manichaeans (De natura boni contra Manichaeos)
On Baptism, Against the Donatists (De baptismo [contra Donatistas])
The Correction of the Donatists (De correctione Donatistarum)
On Man's Perfection in Righteousness (De perfectione iustitiae hominis)
On the Proceedings of Pelagius (De gestis Pelagii)
On the Grace of Christ, and on Original Sin (De gratia Christi et de peccato originali)
On Marriage and Concupiscence (De nuptiis et concupiscientia)
On the Nature of the Soul and its Origin (De natura et origine animae)
Against Two Letters of the Pelagians (Contra duas epistulas Pelagianorum)
On Rebuke and Grace (De correptione et gratia)
Our Lord's Sermon on the Mount (De sermone Domini in monte)
Soliloquies (Soliloquiorum libri duo)
On the Immortality of the Soul (De immortalitate animae)
Answer to the Letters of Petilian, Bishop of Cirta (Contra litteras Petiliani)
Against the Academics (Contra Academicos)
On eighty-three various questions (De diversis quaestionibus octaginta tribus, 396)
-->
== Boeken over Augustinus ==
(in chronologische volgorde van jaar van eerste uitgave)
* [[Hannah Arendt]], ''Der Liebesbegriff bei Augustin. Versuch einer philosophischen Interpretation'', Berlijn 1929
* [[Frits van der Meer]], ''Augustinus de zielzorger'', Utrecht/Brussel 1947, herdruk Kampen 2008 ISBN 978-90-435-1381-4
* [[Peter Brown (historicus)|Peter Brown]], ''Augustine of Hippo'', Berkeley: University of California Press, 1967 ISBN 0-520-00186-9 (Nederlandse vertaling van Carla Verheijen en Karin van Dorsselaer: ''Augustinus van Hippo'', Amsterdam 2000 ISBN 90-5157-100-3)
* T.J. van Bavel, ''Augustinus. Van liefde en vriendschap'', Het Wereldvenster Baarn 1970
* T.J. van Bavel, ''Veel te laat heb ik jou liefgekregen. Leven en werk van Augustinus van Hippo'', Heverlee 1986 ISBN 90-6831-060-7 (in dit boek staat onder meer een vertaling van Augustinus' biografie, geschreven door zijn vriend Possidius)
* J. van Oort, '' Augustinus. Facetten van leven en werk'', Kampen 1989
* Kurt Flasch, ''Augustin. Einführung in sein Denken'', Stuttgart 1994 ISBN 3-15-009962-5
* Jostein Gaarder, ''Vita Brevis'' Vertaling van een brief van Floria Aemilia (zij beweerde zijn concubine te zijn geweest) aan Aurelius Augustinus. de Prom / Houtekiet 1996 ISBN 90-6801-547-8
* T.J. van Bavel, ''Ooit een land van kloosters. Teksten van Augustinus over het kloosterleven'', Heverlee-Leuven 1999 ISBN 90-74829-07-4
* Serge Lancel, ''Saint Augustin'', Paris 1999 (nieuwe biografie, ook in het Engels vertaald)
* Martijn Schrama, ''Augustinus. De binnenkant van zijn denken'', Zoetermeer 1999 ISBN 90-211-3746-1
* T.J. van Bavel, ''Charisma: gemeenschap. Gemeenschap als plaats voor de Heer'', Heverlee-Leuven 2000, ISBN 90-74829-08-2
* Garry Wills, ''Saint Augustine'', New York / Londen 1999 (Nederlandse vertaling van Jan Braks: ''Augustinus'', Balans Amsterdam 2001 ISBN 90-5018-548-7)
* [[Paul van Geest]], ''Integriteit als Weg naar God. Over de spiritualiteit van Augustinus'' (Oratie Utrecht) Utrecht 2002 ISBN 90-70660-42-3
* [[Johannes Bluyssen|Jan Bluyssen]], ''Waar liefde vraagt, luistert God. Hoe bisschop Augustinus nieuwkomers leerde geloven in Jezus Christus'', Valkhof Pers Nijmegen 2004, ISBN 90-5625-170-8
* James J. O'Donnell, ''Augustine. A new biography'', New York 2005
* J. van Oort & P. van Geest, ''Augustiniana Neerlandica'', Leuven 2005 ISBN 90-429-1627-3
* Martijn Schrama, ''De regel van de liefde. Over de volgelingen van Augustinus'', Kampen 2006 ISBN 90-259-5705-6
* Matthias Smalbrugge, ''Wijsheid van Augustinus. 365 teksten voor elke dag van het jaar'', Tielt 2006 ISBN 90-209-6647-2
* [[Paul van Geest]], ''Stellig maar Onzeker. Augustinus' benadering van God'', Budel: Damon 2007 ISBN 978-90-5573-742-0
* [[Paul van Geest]], ''The Incomprehensibility of God — Augustine as a Negative Theologian'', Peters: Leuven 2011 ISBN 978-90-429-2473-4
* [[Kitty Bouwman]], ''Mater Sapientia — de mystagogische functie van het moederschap van God en het geestelijke moederschap bij Augustinus'', Skandalon: Vught 2015 ISBN 978-94-92183-07-1
* Robin Lane Fox, ''Augustine. Conversions and Confessions'', Allen Lane-Penguin, London etc. 2015 ISBN 978-1-846-14400-4
== Overig ==
| 