Steen der wijzen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kiro Vermaas (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
De '''steen der wijzen''' (Latijn: ''lapis philosophorum'') is een legendarische [[alchemie|alchemistische]] substantie waarvan men geloofde dat men er gewone metalen in edelmetalen mee kon veranderen, met name in goud. De Steen werd tevens beschouwd als heelmiddel bij alle kwalen ([[panacee]]) en als levensverlengend middel, in de Chinese (i.t.t. tot de Europese) alchemie zelfs als middel tot onsterfelijkheid.<ref>Principe, L. The Secrets of Alchemy. Chicago: Chicago University Press, 2013, p. 5.</ref>
 
Traditioneel wordt het vinden van de steen der wijzen als het hoofddoel van de alchemie beschouwd. De ''transmutationele ''('stof-veranderendeomzettende')'' alchemie'', was onderverdeeld in ''chryso-poëia'' (Grieks voor 'goud maken'), en ''argyro-poëia'' ('zilver maken').<ref>Principe, L. The Secrets of Alchemy. Chicago: Chicago University Press, 2013, p. 13.</ref> Het totale productieproces dat moest resulteren in de Steen stond bekend als het ''Grote Werk'' (Latijn: opus magnum). Volgens latere alchemisten als [[Isaac Newton]] was het 'Grote Werk' gericht op de verlichting van de filosoof zelf.{{Bron?||2014|09|20}} Zie ook het artikel [[Alchemie]] voor verdere aspecten van deze [[beweging (sociologie)|beweging]].
 
De benaming 'Steen der wijzen' ontstond doordat alchemisten naar zichzelf verwezen als ''filosofen'', zoals in de bekende tekst ''[[Turba philosophorum]]''. In alchemistische geschriften komen naast 'steen der wijzen' ook ''elixir'' (oorspronkelijk Arabisch) en ''rode tinctuur'' voor. Om hun teksten 'hermetisch' (ontoegankelijk) te maken gebruikten de alchimisten nog diverse andere verhullende termen, zoals ''[[basilisk (fabeldier)|basilisk]]'', ''[[Salamanders|salamander]]'' en ''[[kameleons|kameleon]]''.<ref>C. Priesner & K. Figala. Alchemie: Lexikon einer hermetischen Wissenschaft. 1998, p. 215-216.</ref>
Regel 9:
 
== Vervaardiging van de steen der wijzen ==
Aangezien ''transmutatie'' ('stof-omzetting') langs scheikundige weg feitelijk onmogelijk is, was er nooit sprake van een eenduidig recept in de alchemistische geschriften. Men gebruikte wel een min of meer gestandaardiseerde beeldspraak (voorbeelden?) in de 'chryso-poëtische tractaten' (recepten voor het goud maken). Verder moet men zich bij 'recept' niet veel concreets voorstellen: diverse traktaten vermelden de inzet van een speciale oven (''athanor''), maar zonder bouwplan, handleiding of receptuur.
 
Alchemisten die de Steen wilden maken konden ingrediënten betrekken uit allerlei materialen; toch waren er drie hoofdstromingen, achtereenvolgens zij die de Steen dachten te vervaardigen uit: