Geelzucht: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Geelzucht van de pasgeborene: Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: Tenslotte → Ten slotte met AWB |
correcties |
||
Regel 24:
De gele kleurstof die de kleur veroorzaakt is meestal [[bilirubine]], een afbraakproduct van de [[Heemverbinding|heem]]-groep in [[hemoglobine]]. Als hemoglobine wordt afgebroken (als een [[rode bloedcel]] het eind van zijn nuttige levensduur heeft bereikt) wordt de kleurstof eerst in een onoplosbare vorm van bilirubine omgezet, die door speciale eiwitten door het bloed naar de lever wordt getransporteerd, waar de stof door koppeling aan [[glucuronzuur]], een goed oplosbare groep, wateroplosbaar wordt gemaakt. De nu oplosbare kleurstof wordt in de [[Gal (anatomie)|gal]] naar de [[darm]] uitgescheiden en is de oorzaak van de bruine kleur van [[ontlasting]]. Een klein deel van de kleurstof komt ook in het bloed terecht, deels als gevolg van heropname van de stof zelf uit de darminhoud, maar ook van reactieproducten ervan die door bacteriën in de darm zijn omgezet. Als de galwegen verstopt zijn (bijvoorbeeld door een [[galsteen]]) kan de ontlasting vrijwel wit zijn ('stopverfkleur'). [[Galkleurstof]]fen zijn ook verantwoordelijk voor de gele kleur in urine, die bij afwezigheid (zie [[Acholurie]]) op een bepaalde vorm van geelzucht duidt.
== Categorieën oorzaken ==
# prehepatisch: ('voor de lever'): met de lever is niets mis maar er is een zodanig verhoogde afbraak van hemoglobine dat er veel aanbod is waardoor de patiënt (meestal niet erg) geel ziet.
# hepatisch ('door de lever'): de lever is zelf door ziekte aangetast (bijvoorbeeld [[hepatitis]], [[cirrose]]) en kan minder aanbod aan en/of laat verwerkte producten teruglekken naar het bloed in plaats van naar de gal. Bij een aantal erfelijk bepaalde condities waarbij de verwerkingscapaciteit van de lever verminderd is ([[syndroom van Gilbert]], [[syndroom van Crigler-Najjar]]) slaagt de lever er niet in de bilirubine in voldoende mate te verwerken.
# posthepatisch ('na de lever'): de gal-afvoerwegen (waaronder de [[ductus choledochus]]) zijn in of na de lever verstopt, meestal door een galsteen, soms door een tumor, waardoor er veel oplosbare bilirubine zijn weg terug vindt naar het bloed. De ontlasting zal dan licht tot wit zijn, de urine juist zeer donkerbruin.
▲# andere oorzaken: bijvoorbeeld het eten door de patiënt van ongewoon veel gele kleurstoffen bijvoorbeeld caroteen in wortelen of bruiningstabletten.
== Geelzucht van de pasgeborene ==
Regel 38 ⟶ 39:
Hierdoor zien de meeste pasgeborenen in de eerste week na de geboorte iets geel. Dit is meestal normaal. Bij ernstige geelzucht, of geelzucht die meer dan een week duurt, moeten echter een aantal potentieel gevaarlijke en behandelbare aandoeningen worden uitgesloten. Ten slotte kan de geelzucht zo ernstig zijn (geval 3) dat de kleurstof zelf in de hersenen neerslaat en tot neurologische schade leidt ([[kernicterus]]). Dit kan in lichte gevallen worden bestreden met [[lichttherapie]]: met blauw licht wordt de kleurstof in de huid in een goed oplosbare vorm omgezet; in ernstige gevallen kan een [[wisseltransfusie]] nodig zijn.
{{Appendix|Literatuurverwijzingen}}
| |||