Acrostichon: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Op Wikipedia volgen we niet Onze Taal en zijn Witte Boekje, maar wel het Groene Boekje! |
troonrede eruit, staat elders |
||
Regel 1:
Een '''acrostichon''' (ook: ''naamdicht'' of ''lettervers'') is een [[gedicht]] waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of [[strofe]], achter elkaar gelezen zelf ook een [[woord]] of [[Zin (taalkunde)|zin]] vormen. Betreft het niet de eerste, maar de middelste letters, spreekt men ook wel van een ''[[mesostichon]]''. Het woord ''acrostichon'' is een samenvoeging van de Griekse woorden ''akros'' (uítstekend) en ''stichos'' (rij, vers).
Een bekend voorbeeld is de tekst van het [[Nederland]]se [[Volkslied (nationaal symbool)|volkslied]], het [[Wilhelmus]], waarvan de eerste letters van de [[couplet]]ten in de originele spelling samen de naam '[[Willem van Oranje|Willem van Nassov]]' vormen.<ref>Tegenwoordig is dat 'Willem van Nassau'. In de tijd dat het Wilhelmus geschreven werd, was ''Willem van Nassou'' niet ongebruikelijk (''Wilhelmus van Nassouwe''), en waren de U en de V uitwisselbaar.</ref> Ook de beginletters van de eerste 15 zinnen van de [[Troonrede
Sommige liederen in het [[Oude Testament]] zijn acrostichons. De beginletters vormen dan echter geen woord of naam maar de opeenvolgende letters van het Hebreeuwse alfabet. Dit was wellicht als geheugensteun bedoeld. Een dergelijke vorm wordt ook wel [[abecedarium]] genoemd.
Het boek [[Klaagliederen]] in de [[Hebreeuwse Bijbel|Bijbel]] is bijna geheel in de [[Bijbelse poëzie|vorm]] van het acrostichon gebouwd op het 5de hoofdstuk na.
▲Het boek [[Klaagliederen]] in de [[Hebreeuwse Bijbel|Bijbel]] is bijna geheel in de [[Bijbelse poëzie|vorm]] van het acrostichon gebouwd op het 5de hoofdstuk na. Op een na zijn alle vijf klaagliederen alfabetisch volgens de 22 letters van het [[Hebreeuws alfabet]]. Een dergelijke vorm wordt ook wel [[abecedarium]] genoemd.
Ook de [[psalmen]] 9, 10, 25, 34, 37, 111, 112, 119 en 145 in de [[Hebreeuwse Bijbel|Bijbel]] zijn een acrostichon met de letters van het Hebreeuwse alfabet. In de Nederlandse psalmberijming zijn deze acrostichons verloren gegaan, behalve psalmen 111 en 112 in [[Psalmen voor Nu]], alsook in de onberijmde versie in alle Nederlandse Bijbelvertalingen met uitzondering van de [[Naardense Bijbel]]. In sommige edities van de [[Statenvertaling]] wordt naar de acrostichons verwezen door de namen van de Hebreeuwse letters bij de tekst te noemen.
Regel 28 ⟶ 13:
In de beeldende kunst treft men ze aan als zinspreuk, waarvan de beginletters van de woorden, tevens zijn die van de voor- of familienaam (bijvoorbeeld; ''arbeid adelt, rust roest = Arnold Adolf en Reinier Rutgers''). Het gegeven komt veel voor op [[ex libris]]sen, [[boekmerk]]en, enz.
In het verhaal ''[[Van den vos Reynaerde]]'' is
:"''''B'''ij Gode, ik dar 't u wel raden!'
:'''I'''sengrijn sprak tot den bere:
|