Lise Meitner: verschil tussen versies

De kans om een wetenschappelijke opleiding te volgen kreeg Meitner in 1897. In dit jaar werd de wet opgeheven die in het toenmalige [[Oostenrijk-Hongarije]] vrouwen verbood te studeren aan een universiteit.<ref name="Ruth1"> {{en}} Sime, Ruth Lewin [http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/KWG/Ergebnisse/Ergebnisse24.pdf From exceptional prominence to prominent exception: Lise Meitner at the Kaiser Wilhelm Institute for Chemistry], 2005, pp. 5-6 </ref> Op advies van haar vader rondde ze eerst haar opleiding tot docent [[Frans]] af om verzekerd te zijn dat ze in haar eigen levensonderhoud kon voorzien.<ref name="California" /> Met de hulp van een lokale privé-docent wist ze door hard werken de achtjarige opleiding van het [[Akademisches Gymnasium Wien]] ter voorbereiding op het universitaire [[toelatingsexamen]] in twee jaar af te ronden.<ref name="Apotheker" /> Hier gaf ze aan dat ze [[filosofie]] als realistische vervolgstudie zag.<ref> {{de}} [http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=jag&datum=1902&page=83&size=45 Jahresbericht Akademische Gymnasium Wien], [[Österreichische Nationalbibliothek]], 1902.</ref> Kort voor haar 23-jarige23ste verjaardag trad ze als een van de weinige vrouwelijke studenten toe tot de [[Universiteit van Wenen]].<ref name="California" /> Geïnspireerd door haar docent, [[Ludwig Boltzmann]], besloot Meitner zich na haar eerste jaar volledig op natuurkunde te richten. Hij was de enige natuurkundedocent op dat moment, en accepteerde vrouwen als vanzelfsprekend. Hij was getrouwd met de wiskunde- en natuurkundelerares Henriette von Aigentler die met zeer veel moeite en hulp van Boltzmann lessen op de universiteit mocht volgen. Meitner behaalde op 1 februari 1906 haar doctorstitel [[Cum laude|summa cum laude]] met een [[dissertatie]] over warmtegeleiding in niet-homogene lichamen.<ref name="California" /> Ze was hiermee de tweede vrouw die aan die universiteit promoveerde in de natuurkunde, maar als vrouwelijke onderzoeker kreeg ze nauwelijks werk. Uiteindelijk schreef ze [[Marie Curie]] aan, maar die bleek geen positie vrij te hebben voor Meitner.<ref name="Ruth2" />

De kerstvakantie van 1938 bracht Meitner door in de Zweedse stad [[Kungälv (stad)|Kungälv]] waar ook haar uit Kopenhagen overgekomen neef [[Otto Frisch]] aanwezig was.<ref name="AtoZ" /> Kort daarvoor had ze bericht uit Berlijn ontvangen. In het schrijven maakte Hahn melding van het feit dat hij en Strassmann tijdens het bombarderen van uraniumkernen met langzame neutronen het lichtere element [[barium]], met atoomnummer 56, hadden geproduceerd als een van de bijproducten., Eeneen resultaat dat hij echter niet kon verklaren, mede omdat het uiteenvallen van een atoomkern op theoretische gronden als ondenkbaar werd beschouwd.

Toen [[Ida Noddack]] in 1934, na de experimenten van Fermi te hebben bestudeerd, voor het eerst met het (theoretisch niet onderbouwde) idee kwam van kernsplijting, werd dit door Hahn en Meitner sceptisch en zelfs vijandig ontvangen, deels vanwege de ophef nadat ze de ontdekking van het element [[Technetium|masurium]] opeiste.<ref>{{en}} {{Citeer boek

VoorVóór de Tweede Wereldoorlog uitbrak werd haar een positie aan het [[Cavendish-laboratorium]] in [[Cambridge (Verenigd Koninkrijk)|Cambridge]] aangeboden. Het aannemen hiervan stelde ze echter uit vanwege de belofte dat ze in Stockholm een assistent zou krijgen en omdat haar paspoortaanvraag niet werd beantwoord. Ze wilde geen tweede keer op illegale wijze immigreren.<ref name="Sime2">{{en}}

Lise Meitner keek terug naar haar jeugd in Wenen als een uitermate stimulerende omgeving en was dankbaar voor de ongelooflijke goedheid van haar ouders. Hoewel Leopoldtstad een grotendeels joods district was, speelde geloof geen grote rol in haar opvoeding. Otto Frisch geloofde later stellig dat alle kinderen uit het gezin protestants opgevoed waren en allemaal waren gedoopt. Idealisme was belangrijk in het gezin; haar vader was een gepassioneerd [[politicus]]. Zo deed ze tijdens haar opleiding Frans aan vrijwilligerswerk, en daarnaast gaf ze ook nog bijles om geld te vergaren voor de opleiding van haar zus Auguste. Tijdens haar privélessen als voorbereiding op de Matura (eindexamen), plaagden haar zussen en broertjes haar met haar nijverheid: "Je gaat het niet halen: net liep je door de kamer zonder studieboek."<ref name="California" />

Haar persoonlijkheid werd vaak omschreven als verlegen wanneer ze niet met natuurkunde bezig was.<ref name="wapost" /> Desondanks kon ze zeer makkelijk vrienden maken. Zo had ze een innige vriendschap met Otto Hahn en zijn vrouw Edith, en brachten ze brachten vaak samen het weekend door. Ze was de peetmoeder van zowel hun zoon als hun kleinzoon, en ze noemde Hahn ''collegabroer''. Hun vriendschap maakte de verdraaiing van het verhaal door Hahn over de ontdekking van kernsplijting, en het niet corrigeren hiervan na de oorlog, extra pijnlijk.<ref name="Lecture">{{en}} College gegeven door Ruth Lewin Sime op 27 februari 2007 [http://www.youtube.com/watch?v=RRDQhBFhuiE Overlooked Achievement: The Life of Lise Meitner]. National Science Foundation</ref>

Het niet verkrijgen van de prijs heeft haar waarschijnlijk meer bekendheid opgeleverd dan een eventuele toekenning ervan., Medemede omdat haar uitsluiting door de gemeenschap werd opgevat als een achterstelling van de vrouw in de wetenschap, waardoor ze uitgroeide tot een [[feminisme|feministische]] icoon. In 1966 werd dat gedeeltelijk gecorrigeerd toen zij samen met Hahn en Strassmann de [[Enrico Fermi-prijs]] kreeg.<ref>{{en}} US department of Energy: The Enrico Fermi Award. [http://science.energy.gov/fermi/award-laureates/ Award laureates]</ref> Verder ontving ze in 1949 (samen met Hahn) de [[Max Planck-medaille]]<ref>{{de}} Deutsche Physikalische Gesellschaft [http://www.dpg-physik.de/preise/preistraeger_mp.html Preisträger Max Planck Medaille]</ref> en in 1955 was ze de eerste winnaar van de ''Otto-Hahn-Preis für Chemie und Physik'', die ze deelde met [[Heinrich Otto Wieland|Heinrich Wieland]].<ref> {{de}} Deutsche Physikalische Gesellschaft [http://www.dpg-physik.de/preise/preistraeger_oh.html Preisträger Otto Hahn Preis]</ref>

Het prestigieuze [[Deutsches Museum]] heeft een tentoonstelling over de ontdekking van kernsplijting. Hierbij werd een werktafel met natuurkundige apparaten van Lise Meitner, gebruikt voor de ontdekking van kernsplijting, aangeduid als de werktafel van Otto Hahn, en Meitner omgeschrevenzelf omschreven als zijn medewerker in plaats van collega. De tekst werd rond 1990 na protest aangepast.<ref name="Lecture" />