Console (bouwkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Encyo (overleg | bijdragen)
Tekst herschreven en aangevuld, + illustratieve afbeeldingen
Regel 1:
[[Bestand:Architecture-corbels.jpg|thumb|Twee versierde consoles ter ondersteuning van balkons. Let ook op de twee rijen kleinere kraagstenen.]]
[[Bestand:Console.png|framed|right|Console]]
[[Bestand:Console.png|thumb|Console, zoals vaak aangetroffen bij betonnen constructies.]]
[[Bestand:Console3.jpg|thumb||Een console t.b.v. een niet aanwezig heiligenbeeld aan de [[Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)|Sint-Janskathedraal]] in, 's Hertogenbosch.]]
 
Een '''console''' is eenin de [[uitkraging|uitkragendbouwkunde]] een vooruitspringend constructiedeel aan een [[zuil (bouwkunde)|kolom]] of [[muur (bouwsel)|wand]],. datEen alsconsole steunbrengt dienthet voorgewicht van een [[Balk (bouwkunde)|ligger]] of een plaat of een [[PlaatBoog (constructiebouwkunde)|plaatboog]] over op de kolom of wand. Een console'''kraagsteen''' is meestalde vormgegevenbouwkundige naarterm devoor vormeen vanvooruitspringende de(kragende) [[momentenlijn]]steen in een muur.
 
Aanvankelijk werd de term console in de bouwkunde alleen gebruikt voor een relatief hoge kraagsteen, vaak met een S-vorm en/of met één of twee [[Voluut|voluten]]. Deze stenen werden veel toegepast in de [[barokke architectuur]]. Vandaag de dag is de benaming console de algemene term voor elk vooruitspringend constructiedeel, al was het maar omdat een kraagsteen een steen is. Consoles kunnen ook van andere materialen zijn gemaakt, zoals beton, hout of staal. Consoles en kraagstenen worden onder andere gebruikt voor het dragen van een [[Gewelfrib|gewelfribben]], plafondbalken, [[kroonlijst]]en en balkons.
Consoles zijn vaak goed zichtbaar bij balkons en parkeergarages.
 
Consoles en kraagstenen zijn net als [[Kapiteel|kapitelen]] blikvangers bij een constructie. In de [[architectuur]] werd en wordt dan ook regelmatig gebruik gemaakt van opvallend gevormde of uitbundig versierde consoles.
In oudere gebouwen zoals kerken en [[Kathedraal|kathedralen]] wordt de benaming console gebruikt voor (meestal bewerkte) voetstukken voor [[Beeldhouwkunst|standbeelden]] en [[Heilige (christendom)|heiligenbeelden]].
 
[[Bestand:Console3.jpg|thumb||Een console aan de [[Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)|Sint-Janskathedraal]] in 's Hertogenbosch]]
==Beton- en staalbouw==
[[Bestand:console2.jpg|thumb|left|De onderzijde van een zandstenen console]]
Bij [[hoogbouw]], [[Kunstwerk (bouwkundig)|kunstwerken]], fabriekshallen en loodsen wordt regelmatig gebruik gemaakt van betonnen en stalen consoles. Voorbeelden:
* Kolommen of pijlers worden voorzien van consoles voor het bevestigen van [[Geprefabriceerd beton|prefab]] liggers. Soms wordt een uitsparing ter grootte van de console gemaakt in de betonnen liggers, zodat de bruikbare hoogte niet wordt beperkt door de console.
* In fabriekshallen en loodsen worden kolommen voorzien van consoles voor het aanbrengen van een tussenvloer of van draagbalken voor een [[Portaalkraan|bovenloopkraan]].
 
Betonnen consoles kunnen worden gemaakt door ze op te nemen in de [[wapening]] en de [[bekisting|malvorm]] van de wanden of kolommen. Stalen consoles kunnen aan stalen kolommen worden bevestigd met bouten of door ze te [[lassen]].
 
==Voetstuk==
In oudere gebouwen zoals kerken en [[Kathedraal|kathedralen]] wordt de benaming console ook gebruikt voor (meestal bewerkterijk versierde) voetstukken voor [[Beeldhouwkunst|standbeelden]] en [[Heilige (christendom)|heiligenbeelden]].
 
==Zie ook==
*[[KraagsteenMuqarnas]]
 
==Afbeeldingen==
<gallery>
Bestand:Kraagsteen parterre voorkamer - Gouda - 20082157 - RCE.jpg|Kraagsteen in het Weeshuis, Gouda.
Bestand:INTERIEUR, ARCHIEFKAMER, KRAAGSTEEN IN NOOROOSTHOEK - 's-Hertogenbosch - 20303329 - RCE.jpg|Kraagsteen onder gewelfribben. [[Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)|Sint-Janskathedraal]], 's Hertogenbosch.
Bestand:Westhaven 37, Korte Noodgodsstraat 1 in Gouda (2) Kroonlijst met corbels.jpg|Fraai versierde consoles onder een kroonlijst aan de Westhaven, Gouda.
Bestand:Corbels, Kilpeck Church.JPG|Consoles (kraagsteenrij) onder een uitkraging aan een kerk in Kilpeck, Verenigd Koninkrijk
Bestand:Balconies with ceramic tiles, City Palace, Udaipur.jpg|Consoles onder balkons, erkers en dakranden van het Stadspaleis Udaipur, India.
Bestand:Corbel Venezia.JPG|Kraagsteen in Venetië.
Bestand:Metro-North's North White Plains Parking Garage (21994295044).jpg|Betonnen consoles in een parkeergarage in New York.
Bestand:Overhead crane 2210.jpg|Stalen consoles voor de draagbalk van een bovenloopkraan.
</gallery>
 
[[Categorie:Civiele techniek]]