De '''Allersmaborg''' is een [[borg (opstal)|borg]] in het gehucht [[Allersma]] tentussen noordoosten[[Ezinge]] vanen [[EzingeAduarderzijl]] in de [[Nederland|Nederlandse]] provincie [[Groningen (provincie)|Groningen]]. De Allersmaborg stamt vermoedelijk uit de 13e eeuw en ligt binnen een ruime [[gracht]] (met [[ophaalbrug]]) en met [[houtsingel]]s. Het huis heeft drie [[vleugel (bouwkunde)|vleugels]]. De zuidvleugel is het oudste gedeelte van de borg en heeft een kelder. De noordvleugel stamt uit de 16e eeuw, terwijl de oostvleugel uit 1720 stamt, waarop in 1817 een tweede verdieping is geplaatst. De borg heeft verder een [[duiventil]] uit de 18e eeuw.
== Geschiedenis ==
=== Familie Allersma ===
De Allersmaborg ontstond vermoedelijk als een [[Heerd|edele heerd]]boerderij op een [[kwelderwal]] naast het Reitdiep. De plekbewoner lagdiende strategischwaarschijnlijk naasttoezicht te houden op een [[zijl (toponiem)|zijl]] in de later dichtgeslibde [[Middagsterriet]] of Feerwerdertocht, een benedenloop van het watersysteem van het [[Eelderdiep|Eelder]]- en [[Peizerdiep]]. Kort daarvoor was rond 1285 ter vervanging van de Middagsterriet het [[Aduarderdiep]] gereed gekomen en de [[Aduarderzijl]] aangelegd. In de loop der tijd groeide het huis uit tot een [[Heerd|edele heerd]]. De familie Allersma komt voor het eerst voor in 1489 toen ene Duirt Allersma werd genoemd als zijlrechter van het [[Aduarderzijlvest]]. Zijn nazaat Sirp Allersma werd genoemd tussen 1525 en 1552. Zijn grafsteen in de [[kerk van Ezinge]] vermeldt als overlijdensjaar 1553. Tot de heerd behoorden bij de [[boedelscheiding]] na zijn dood 222,5 [[Gras (oppervlaktemaat)|grazen]] land (ruim 110 hectare), waarmee het een zeer grote boerderij was voor die tijd. Zijn zonen Cornelis en Duurt Allersma verkregen de heerd. Cornelis trouwde met Meyt [[Froma]], maar overleed zonder kinderen na te laten in 1556, waarop Duurt Allersma de eigenaar en bewoner van de heerd werd. Hij trouwde met Abele to [[Nansum]], maar ook dit huwelijk bleef kinderloos. Zowel de Froma's als de to Nansum's waren adellijke geslachten. Omdat Duurt geen kinderen naliet, zou de borg uiteindelijk in handen komen van de niet-adellijke boerenfamilie Elema, waardoor de borg nooit in handen kwam van een adellijk geslacht en de eigenaren zich geen [[Jonker (persoon)|jonker]]s mochten noemen.<ref>Feenstra, H. (1988), ''Adel in de Ommelanden: hoofdelingen, jonkers en eigenerfders van de late middeleeuwen tot de negentiende eeuw''. p. 55.</ref>
=== Gijzeling van Anna Elema tijdens de Tachtigjarige Oorlog ===
Regel 20:
=== Latere bewoning ===
Het Groningse kalksteenbedrijf Switters en Terpstra kocht vervolgens de borg voor 7175 gulden met de bedoeling het geheel af te breken.<ref>{{Citeer web|url=http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?identifier=ddd%3A010886502%3Ampeg21%3Aa0034|titel=Afloop van verkoopingen|werk=Nieuwsblad van het Noorden|datum=19-12-1899|paginas=p. 3}}</ref> Vervolgens liet zij de eiken, iepen, essen en notenbomen rond de borg kappen, brak het zomerhuisje op de dijk af en sloopte alvast de [[Schouw (haard)|schouwen]] uit de borg. Rijksarchivaris [[Johan Adriaan Feith]] sprak in de Groninger volksalmanak van 1901 schande van de voorgenomen sloop van de Allersmaborg. Hij beschouwde de sloop van een van de weinige overgebleven landhuizen en het slechten van een van de zeldzame landgoederen van Groningen met haar singels, lanen, grachten en tuinen als verwerpelijk. Jan Willem Bolt, de opvolger van Reneke als notaris in Ezinge, kochtwist de sloop echter te voorkomen door het huis over te kopen van het sloopbedrijf en gingom er vervolgens zelf wonen,te waarmeegaan het huis van de sloop werd geredwonen.
