Varens: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
div.
Regel 1:
[[Bestand:Phyllitis scolopendrium0.jpg|thumb|270px{{largethumb}}|Blad van een [[tongvaren]] (''Phyllitis scolopendrium'')]]
[[Bestand:Polystichum setiferum0.jpg|thumb|270px{{largethumb}}|Dit jonge varenblaadje is nog opgerold]]
De '''varensVarens''' zijn een groep van [[vaatplanten]], naargelang de classificatie behorend tot de ''[[Pteropsida]]'' of tot de ''[[Monilophyta]]''. Onder de naam 'varens' worden naast de 'echte varens' ook de [[eusporangiate varens]] (de 'varenachtigen', Engels: ''fern allies'') verstaan - waaronder de [[paardenstaartfamilie|paardenstaarten]], de ''[[Psilotopsida]]'' met de [[addertongfamilie]], en de ''[[Marattiopsida]]'', maar zonder de ''[[Lycophyta]]'' ([[wolfsklauwfamilie|wolfsklauwen]] en [[biesvarenfamilie|biesvarens]]), die een zustergroep zijn van de varens.
 
Alle [[Europa (continent)|Europese]] varens zijn [[kruidachtig]]e [[planten]].
 
Varens hebben [[Wortel (plant)|wortels]], die het water uit de grond of uit het water halen, of ze ontbreken. De meeste soorten hebben een [[wortelstok]] (rizoom), een kruipend stuk stengel onder de grond. Er komen ook [[boomvarens]] voor die met de stengels een ''schijnstam'' vormen, zodat een 'boomachtig' uiterlijk ontstaat.
Regel 13 ⟶ 11:
De varens vormen al zeer oude plantengroepen, waarvan fossielen bekend zijn uit het midden van het [[Devoon]]. In het [[Carboon (periode)|Carboon]] was de groep zeer talrijk en vormenrijk. Hoewel de meeste van deze soorten in het [[Perm (periode)|Perm]] zijn uitgestorven, is de groep altijd nadrukkelijk aanwezig geweest; zie voor een overzicht [[Varens (fossiel)|fossiele varens]].
 
Er zijn duizenden verschillende soorten varensVarens en varenachtigen diekomen over de hele wereld voorkomenvoor. Er zijn duizenden verschillende soorten. In het bijzonder zijn ze overvloedig aanwezig in regenwouden[[regenwoud]]en (tropisch of gematigd), omdat hier een van de belangrijkste vereisten aanvoor de leefomgeving van de varen – vocht – is gegarandeerd.
 
De tak van de [[biologie]] die gespecialiseerd is in varens heet ''pteridologie''.
 
[[Bestand:Stijve naaldvaren sori (Polystichum aculeatum).jpg|270px|thumb{{largethumb}}|Sporenhoopjes met dekvlies bij de [[stijve naaldvaren]]]]
 
== Anatomie van de varens ==
[[Bestand:Fern frond anatomy.jpg|280px|thumb{{largethumb}}|Anatomie van een drievoudig geveerd varenblad (gebogen driehoeksvaren)]]
 
Varens zijn [[vaste plant|vaste]] [[kruidachtige]] of (zelden) [[boom (plant)|boomvormige]] planten.
Alle [[Europa (continent)|Europese]] varens zijn [[kruidachtig]]e [[planten]].
 
Het [[Bouwplan (biologie)|bouwplan]] van de planten (met de onderdelen [[stengel]], [[blad]] en [[Wortel (plant)|wortel]]) gaat voor de varens soms niet goed op, met name voor de fossiele soorten. Om toch de bouw te kunnen verklaren is de [[teloomtheorie]] opgesteld.
Regel 54 ⟶ 53:
 
==== Bladschijf ====
[[Bestand:Varen_als_bodembedekker_TN.jpg|280px|thumb{{largethumb}}|De varen als bodembedekker in het bos (herfst)]]
Varenbladen zijn gevarieerd van vorm maar hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken. Ze zijn meestal groot, langer dan breed, en vaak gedeeld en/of geveerd.
 
Slechts een minderheid van de varens heeft niet-ingesneden bladen, zoals de [[tongvaren]] en de [[gewone addertong]]. Meestal zijn ze [[bladvorm#Bladinsnijding|veerdelig]] ingesneden, zoals bij de [[bolletjesvaren]], enkelvoudig [[bladvorm#Samengesteldheid|geveerd]] zoals bij de [[steenbreekvaren]], dubbel of drievoudig geveerd zoals bij de [[wijfjesvaren]], of vertonen een combinatie van de voorgaande. Sommige varenbladen, zoals die van de [[gebogen driehoeksvaren]], lijken daardoor [[bladvorm#Samengesteldheid|handvormig samengesteld]].
 
[[Bestand:Varen_als_bodembedekker_TN.jpg|280px|thumb|De varen als bodembedekker in het bos (herfst)]]
 
Bij varens met geveerde bladen loopt de bladsteel verder in de bladschijf, en wordt dan '''bladspil''' of '''rachis''' genoemd. De bladspil kan net als de bladsteel beschubd zijn, zoals bij de [[geschubde mannetjesvaren]]. Er is steeds een topblaadje aanwezig.