Tristan en Isolde (legende): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: er op uit → eropuit, scene → scène, tenminste → ten minste met AWB
Regel 60:
Terug aan het hof van Mark vertelt hij zijn verhaal en zingt de lof van de mooie Isolde. De edelen die jaloers zijn op zijn succes willen koning Mark ertoe bewegen te trouwen en een wettige erfgenaam te verwekken om op die manier Tristan aan de kant te zetten. In sommige versies (Thomas, Gottfried) proberen de edelen Mark te overhalen om Tristan naar Ierland te zenden om de hand van Isolde te vragen voor Mark, hopend dat hij vermoord zal worden, in andere versies (Béroult, Eilhart) komt een zwaluw met een gouden haar in de bek het kasteel binnen gevlogen en beslist Mark dat hij enkel zal trouwen met de vrouw aan wie dat haar toebehoort, Tristan herkent het haar dan als zijnde van Isolde. In beide verhalen trekt Tristan opnieuw naar Ierland om Isolde te winnen voor koning Mark.
 
Als hij in Ierland aankomt, geeft hij zich uit voor een Normandische handelaar, want de Ieren hadden opdracht iedereen die van Cornwall kwam te vermoorden. Ierland werd ondertussen geteisterd door een draak die het land en de steden verwoestte en de koning had plechtig beloofd dat degene die de draak zou doden, de hand van zijn dochter Isolde en de helft van zijn rijk zou krijgen. Tristan was van dit verhaal op de hoogte en trekt er op uiteropuit om de draak te bevechten. Na een zwaar gevecht kan Tristan de draak doden en snijdt de tong uit zijn muil als bewijs. Hij verbergt de tong onder zijn kleding zonder te weten dat die giftig is en verbergt zich in de wildernis aan een vijver om ’s avonds naar het schip terug te keren.
 
Als hij in Ierland aankomt, geeft hij zich uit voor een Normandische handelaar, want de Ieren hadden opdracht iedereen die van Cornwall kwam te vermoorden. Ierland werd ondertussen geteisterd door een draak die het land en de steden verwoestte en de koning had plechtig beloofd dat degene die de draak zou doden, de hand van zijn dochter Isolde en de helft van zijn rijk zou krijgen. Tristan was van dit verhaal op de hoogte en trekt er op uit om de draak te bevechten. Na een zwaar gevecht kan Tristan de draak doden en snijdt de tong uit zijn muil als bewijs. Hij verbergt de tong onder zijn kleding zonder te weten dat die giftig is en verbergt zich in de wildernis aan een vijver om ’s avonds naar het schip terug te keren.
 
De [[seneschalk]] van de koningin die op de vlucht was voor de draak was bij het horen van het doodsgebrul van de draak voorzichtig op zijn passen terug gekeerd en vond het dode monster. Hij bewerkt het kadaver met zijn speer en zijn zwaard en keert dan terug naar Weisefort om hulp te halen om het hoofd van de draak te laten ophalen als bewijs van zijn aanspraak op de beloning: Isolde. Isolde en haar moeder, die de seneschalk kennen als een lafaard gaan op zoek naar de echte drakendoder en vinden de bewusteloze Tristan en herkennen Tantris die ze eerder verzorgd hebben. De koningin geeft hem een tegengif, Tristan komt terug tot bewustzijn en ze brengen hem in het geheim naar het kasteel. De seneschalk die ondertussen aanspraak maakt op zijn beloning wordt tegengesproken door de koningin en haar dochter en er zal een tweegevecht plaatsvinden binnen drie dagen om te beslissen wie de waarheid sprak. Tantris zal optreden als de kampioen van Isolde.
Regel 86 ⟶ 85:
 
Mark wil hier geen geloof aan hechten, maar het zaad is gezaaid en moet alleen maar kiemen. Mark begint Isolde en Tristan te bespieden. Met listige vragen probeert hij Isolde op leugens of gevoelens voor Tristan te betrappen, maar dankzij de goede raad van Brangaene kan Isolde zich van verdenkingen vrijspreken en geeft Mark een koekje van eigen deeg. Het resultaat is uiteindelijk dat de koning Marjodoc voor een leugenaar houdt.
 
 
Marjodoc neemt dan de dwerg Melot in vertrouwen en vraagt hem Tristan en de koningin te bespioneren. Melot die makkelijk toegang heeft tot het vrouwenkwartier kan al snel aan de koning berichten dat Tristan en Isolde werkelijk een liefdesaffaire hebben. De koning verbiedt dan aan Tristan om aanwezig te zijn in de koninklijke kamers en contact te hebben met de dames aan het hof, zogezegd om de roddels die de ronde doen tegen te gaan. Daarna wordt een jachtpartij georganiseerd die twintig dagen zou duren. Melot die de ontmoetingen tussen Tristan en Isolde in de tuin ontdekt had, haalt koning Mark terug van de jacht en samen verschuilen ze zich in een boom bij de fontein waar Tristan en Isolde hadden afgesproken, maar die zien allebei de schaduw van Mark en Melot in het klare maanlicht.<ref>In andere versies is dit de reflectie in het water.</ref> Ze voeren dan een stuk toneel op dat hen beiden vrijspreekt van alle beschuldigingen en beklagen zich over de valse hovelingen die hen verdacht gemaakt hebben bij de koning. Tristan kondigt aan dat hij van het hof gaat vertrekken. Mark is overtuigd van de onschuld van zijn vrouw en zijn neef en woedend op Melot; hij herstelt Tristan in zijn vroegere status. Tristan waarschuwt Isolde voor Melot en Marjodoc.
Regel 104 ⟶ 102:
== Invloed ==
[[Bestand:DrapersTristanIsolde.jpg|300px|right|miniatuur|Tristan en Isolde getekend door [[Herbert James Draper]]]]
Vele kunstenaars gebruikten de legende rond Tristan en Isolde als inspiratiebron. [[Richard Wagner]] baseerde zijn opera ''[[Tristan und Isolde (opera)|Tristan und Isolde]]'' (1865) op het verhaal. Het werd opnieuw verteld in het Nederlands door [[Arthur van Schendel (1874-1946)|Arthur van Schendel]] (''Tristan en Isolde'', 1920), [[Marie Elise Loke]] (''De roman van Tristan en Isolde'', 1964), [[Ed Franck]] (''Tristan en Isolde''), [[Jacqueline Zirkzee]], (''Het boek van Tristan en Isolde'') en [[Jaap ter Haar]] (''Tristan en Isolde'', 1967). [[John Updike]] gebruikte het thema voor zijn boek ''Brazil'' (1994), al wijkt zijn verhaal sterk af van het origineel. In de [[figuratieve kunst]] werd het paar afgebeeld door schilders als [[John William Waterhouse|Waterhouse]], [[Edmund Leighton|Leighton]], [[Herbert James Draper|Draper]] en vele anderen. In nazi-Duitsland werd een postzegel uitgebracht in een serie over Wagner-scenesscènes, 1933, waarop te zien is hoe Isolde de gifbeker overhandigt en Tristan haar toedrinkt. Het verhaal werd meerdere malen verfilmd, zoals in ''L'Éternel Retour'', (1902) en in de Amerikaanse productie ''[[Tristan & Isolde (film)|Tristan & Isolde]]'' (2006).
 
==Weblinks==