Verraad van Maastricht: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 22:
Maastricht was sinds het zeer bloedig verlopen [[Beleg van Maastricht (1579)]] in Spaanse handen gekomen en was dat tijdens het verdere verloop van de [[Tachtigjarige Oorlog]] gebleven. In de jaren daarna werd de stad onder leiding van de [[jezuïeten]] [[Contrareformatie|gerekatholiseerd]]. In 1632 werd Maastricht opnieuw belegerd, ditmaal door de Staatse troepen van prins [[Frederik Hendrik van Oranje]]. Na het geslaagde [[Beleg van Maastricht (1632)]] werd de vanouds [[Tweeherigheid van Maastricht|tweeherige stad]] een vooruitgeschoven post van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]. De tweeherigheid van het stadsbestuur werd gerespecteerd; in de raad moest het aantal Brabantse (eigenlijk: Staatse) vertegenwoordigers steeds gelijk zijn aan het aantal [[Prinsbisdom Luik|Luikse]]. Bij de overgave van de stad was bedongen dat de [[calvinisten]] dezelfde rechten zouden hebben als de (veel talrijkere) katholieken. Zo moesten de katholieken twee van de vier [[parochiekerk]]en afstaan aan de calvinisten.
 
Dat de uitkomst van het beleg van 1632 door beide oorlogsvoerende partijen niet als een vaststaand gegeven werd gezien, moge blijken uit een Spaans vredesvoorstel uit 1633 om [[Breda]] te ruilen tegen Maastricht plus een grote som geld. In 1634 deed de Spaanse interim-landvoogd [[Francisco de Moncada]] een poging [[Beleg van Maastricht (1634)|Maastricht te heroveren]]. In 1635 stelde [[Cornelis Musch]], [[griffier]] van de [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]], voor om Maastricht en de vesting [[Limburg (Belgische stad)|LimbourgLimburg]] in te ruilen tegen [[Geldern]] en de [[Schenkenschanz]]. Nog in 1646, twee jaar voor de [[Vrede van Munster]], trachtte de Franse diplomaat [[Godefroi d'Estrades]] (30 jaar later [[Lijst van gouverneurs van Maastricht|gouverneur van Maastricht]]) [[Frederik Hendrik van Oranje|Frederik Hendrik]] ertoe te bewegen Maastricht in te ruilen tegen [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]. Frederik Hendrik wilde wel, maar de [[Staten van Holland en West-Friesland]] waren fel tegen.<ref>Morreau, p.XLI.</ref>
 
[[Bestand:Overzicht tweetal schilderijen in lijst - Maastricht - 20397217 - RCE (rotated, detail1).jpg|thumb|160px|left|Het fort Navagne, door Josua de Grave]]
[[Bestand:Fort Navagne, ca 1674 (GAM nr 1570).jpg|miniatuur|De Elvenschans omstreeks 1674 (Noorden is rechts)]]
De Spanjaarden waren na 1632 vastbesloten Maastricht te heroveren en bouwden daartoe ten zuiden van de stad, langs de [[Maas]] nabij [[Eijsden (plaats)|Eijsden]] het fort Navagne, ook wel [[Elvenschans]] genoemd, waardoor de Maasvaart vrijwel onmogelijk werd.<ref>Ubachs/Evers (2005), p.368, 'Navagne, fort'.</ref> In 1637 kregen de Spanjaarden [[Roermond (stad)|Roermond]] en [[Venlo (stad)|Venlo]] in handen, waardoor hun greep op de Limburgse Maasstreek vrijwel hersteld was. In hetzelfde jaar bekeerde de voorheen [[Nederduits Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk)|Nederduits-gereformeerde]] gouverneur van Maastricht, [[Frederik Maurits de La Tour d'Auvergne]], tevens commandant van het [[Staatse leger]], zich tot de [[Rooms-katholieke Kerk]]. De Spaanse opmars in de regio en de religieuze ommezwaai van hun gouverneur moet de Spaansgezinde katholieken in Maastricht vertrouwen hebben gegeven dat de stad spoedig weer in Spaanse handen zou komen en het katholicisme weer zijn oude, dominante positie zou gaan innemen.