Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Opsplitsing: Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: Tenslotte → Ten slotte met AWB |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
[[Bestand:House where the 1st Congress of the RSDLP was held in 1898.jpg|thumb|Gebouw waar de eerste vergadering van de RSDAP gehouden werd]]
De '''Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij''' (RSDAP) ([[Russisch]]: Российская социал-демократическая рабочая партия - РСДРП) was een socialistische groepering die in [[1898]] ontstond in [[Minsk]]
==
Tijdens het [[Londen|Londense]] partijcongres van 1903 ontstonden er twee fracties, namelijk de [[mensjewiek]]en rond [[Julius Martov]] en [[Georgi Plechanov]] en de [[bolsjewiek]]en rond [[Vladimir Lenin]]. De scheuring in de RSDAP ontstond door onenigheid over artikel 1 van het partijstatuut, waarin het partijlidmaatschap werd gedefinieerd. Martov wilde iedereen toelaten die het partijprogramma erkende en bereid was de regels te volgen. Lenin wilde dat het lidmaatschap beperkt bleef tot beroepsrevolutionairen. Martov en Plechanov beschouwden de denkbeelden van Lenin als het tegenovergestelde en de ontkenning van het [[marxisme|marxistische]] idee dat het [[proletariaat]] dankzij objectieve economische ontwikkelingen zelf een revolutionair klassenbewustzijn zou krijgen zodat de verwerping van het [[kapitalisme]] onvermijdelijk zou zijn. Volgens Lenin konden arbeiders zonder een gecentraliseerde partij slechts een vakbondsbewustzijn verkrijgen en geen revolutionaire socialistische bewustzijn.<ref name="MCB">[http://econfaculty.gmu.edu/bcaplan/menshev.txt Bryan Caplan: ''Mensheviks' Critique of Bolshevism''.]</ref>
In 1903 viel ze, na een conferentie in Londen, uiteen in twee vleugels: de [[bolsjewiek]]en (bolsjinstvo = meerderheid) en de [[mensjewiek]]en (mensjinstvo = minderheid). Deze namen werden hen opgespeld nadat een stemming die moest beslissen over de redactie van de partijkrant (de ''Iskra'') op 19 tegen 17 stemmen uitliep. Uit deze opdeling vloeide later ook een politieke tegenstelling voort. De bolsjewieken, geleid door [[Vladimir Lenin|Vladimir Oeljanov (Lenin)]], waren van mening dat de partij uitsluitend uit beroepsrevolutionairen moest bestaan en dat gewone sympathisanten en revolutionairgezinde arbeiders niet toegelaten moesten worden. Bovendien waren de bolsjewieken ook radicaler gezind dan de mensjewieken, die eerder probeerden om samen te werken met andere socialistische en liberale partijen. Ook waren deze laatste niet van zins om meteen een [[revolutie]] te forceren, maar wilden zij in samenwerking met de regering een dictatuur van het [[proletariaat]] tot stand brengen. Ten slotte werd er bij de bolsjewieken ook gewerkt volgens de principes van het [[democratisch centralisme]]. Dit hield in dat ieder lid van de partij een eigen stem had, maar nadat er een beslissing genomen werd, iedereen deze moest steunen.▼
Martov’s visie werd gesteund door 28 stemmen tegen 23. Echter, toen de vijf Joodse socialisten van de [[Algemene Joodse Arbeidersbond|Bund]] (wiens autonomie als lidorganisatie binnen de RSDAP was afgewezen) en de economisten ([[reformisme|reformistische]] vakbondslieden die door de Iskra-beweging waren verslagen) boos weg waren gelopen, had Lenin opeens de meerderheid met 19 tegen 17. De aanhangers van Lenin werden de bolsjewieken genoemd, naar het Russische woord voor meerderheid (bolsjinstvo). De minderheid geleid door Martov werden de mensjewieken genoemd, naar het Russische woord voor minderheid (mensjinstvo).<ref>Orlando Figes: ''Tragedie van een volk: De Russische Revolutie 1891 - 1924''; 1996; tweede druk 2008; blz. 206.</ref> Lenin gebruikte de meerderheid om zijn machtpositie te vergroten bij de redactie van het partijblad Iskra door de mensjewieken Zasoelitsj, Akselrod en Potresov uit de redactie te zetten en te vervangen door bolsjewieken. Martov weigerde om in de redactie van Iskra te blijven zitten door de houding van Lenin.<ref name="MCB"/>
In 1905 had de RSDAP ongeveer 8.400 leden.<ref>Orlando Figes: ''Tragedie van een volk: De Russische Revolutie 1891 - 1924''; 1996; tweede druk 2008; blz. 238.</ref> Rond 1910 waren er 10.000 marxisten in het [[Russische Tsarenrijk]], waarvan de bolsjewieken slechts minder dan 10% van uitmaakten.<ref>Orlando Figes: ''Tragedie van een volk: De Russische Revolutie 1891 - 1924''; 1996; tweede druk 2008; blz. 273.</ref> In 1912 was de splitsing tussen de mensjewieken en bolsjewieken compleet door de oprichting van twee verschillende partijorganisaties.<ref name="MCB"/> Het ledental van de bolsjewistische partij in het begin van 1917 werd door de bolsjewistische leider Schapljikov geschat op 10.000 leden.<ref>Orlando Figes: ''Tragedie van een volk: De Russische Revolutie 1891 - 1924''; 1996; tweede druk 2008; blz. 382.</ref>
▲
{{Appendix}}
[[Categorie:Russische politieke partij]]
| |||