Wikipedia

Drogen: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Versie 40170488 van 141.135.160.139 (overleg) ongedaan gemaakt.Geen verbetering.
sfg
Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker
Regel 1:
{{Zie artikel|Dit artikel gaat over het proces drogen. Voor de gelijknamige gemeente zie [[Drogen (gemeente)]].}}
[
[[Bestand:Dried mushrooms.jpg|thumb|Gedroogde paddenstoelen]]
'''Drogen''' is het (natuurlijke of kunstmatige) proces waarin het watergehalte van een stof of voorwerp wordt verlaagd.
 
Drogen is ook de naam van de bewerking waardoor een stof of voorwerp droogt. Ook het verlagen van het gehalte aan een niet-waterig oplosmiddel wordt drogen genoemd, bijvoorbeeld het drogen van [[lijm]] of [[verf]].
 
==Toepassingen==
Voorbeelden van toepassingen van drogen:
* Textiel wordt gedroogd na het wassen.
* [[Hout]] wordt na het zagen van de stammen enige jaren gedroogd voor het kan worden gebruikt als bouwmateriaal.
* Drogen is noodzakelijk bij procedés waarbij een [[oplosmiddel]] is gebruikt om een stof gemakkelijker te kunnen behandelen.
* Het [[Conserveren (voedsel)|conserveren]] van levensmiddelen om ze beter houdbaar te maken.
* Het drogen van [[planten]] om te bewaren in een [[herbarium]].
 
==Principe==
===Vloeibare en vaste fase===
Bij de beschrijving van droogprocessen moet er onderscheid worden gemaakt tussen:
* water dat zich gedraagt als vloeistof dat zich als het ware als losse waterdruppels bevindt tussen de vaste stof, water dat geheel geabsorbeerd is door de vaste stof.
 
Voor water dat zich gedraagt als vloeistof in een poreuze vaste stof kunnen de volgende basisprincipes worden gebruikt:
* Onder invloed van de [[zwaartekracht]] laat men het water uit de stof zakken. Dit wordt ''uitdruipen'' of ''uitlekken'' genoemd.
* Onder invloed van hydrostatische druk wordt het water uit de stof geperst. De stof zelf wordt daarbij tegengehouden door een [[filtratie|filter]] of [[zeef]]. Het water gaat door het filter naar de afvoer. Dit wordt ''persen'' of ''uitpersen'' genoemd.
 
Voor water dat geheel geabsorbeerd is door de vaste stof vindt de droging plaats door [[diffusie]]. De vochtige stof wordt in contact wordt gebracht met een drogere stof, bijvoorbeeld droge lucht, waarna het oplosmiddel door uit de vochtige stof trekt.
 
===Evenwicht===
Volgens de [[thermodynamica]] zal stoftransport van watermoleculen van de ene [[fase (stof)|fase]] naar de andere plaats kunnen vinden, als de [[chemische potentiaal]] (<math>\mu</math>) in dat proces verlaagd wordt.
:Bijvoorbeeld, als een verse worst wordt opgehangen in droge lucht, is de chemische potentiaal van watermoleculen in de worst hoger dan de chemische potentiaal van watermoleculen in de omgevingslucht. Het droogproces leidt tot verlaging van de chemische potentiaal. Het droogproces zal doorgaan totdat de worst zo droog is geworden, dat de watermoleculen in de worst dezelfde chemische potentiaal hebben als het water in de lucht.
 
===Bevorderen van droging===
Om de droging te bevorderen moet men het thermodynamische evenwicht beïnvloeden. Dat kan door:
* De temperatuur te verhogen of de druk te verlagen (in de zon, [[wasdroger]], [[Oven (apparaat)|oven]]).
* Een drogere stof toevoegen (ventileren, droogmiddelen)
 
==Methoden==
Bij het drogen worden de volgende methoden gehanteerd:
* Ophangen van het voorwerp, om te laten uitdruipen en bloot te stellen aan de lucht.
* Uitpersen - in een [[wringer]] of onder een [[pers (machine)|pers]].
* [[Centrifuge]]ren, door de extra versnelling en de traagheid van de vloeistof wordt deze naar buiten geslingerd.
* Ventileren, of de stof in de wind hangen, ten behoeve van de toevoer van droge lucht en de afvoer van vochtige lucht.
* [[Vacuüm]]zuigen van de ruimte rond de te drogen stof.
* Het toevoegen van droogmiddelen, bijvoorbeeld [[montmorillonite]], [[silicagel]], [[moleculaire zeven]]. Een zakje met rijstkorrels werkt ook.
* [[Sproeidrogen]] - Dit is een industriële methode om poeders te produceren uit oplossingen. De geconcentreerde oplossing wordt met sproeikoppen in een verwarmde toren gespoten. De gevormde druppeltjes verdampen en de poederkorrels blijven over. Dit wordt bijvoorbeeld toegepast bij het maken van waspoeder.
* [[Vriesdrogen (conservering)|Vriesdrogen]] - Dit is een industriële methode die bijvoorbeeld wordt gebruikt bij het produceren van oploskoffie of soep. Door de lage temperatuur worden de watermoleculen opgenomen in ijskristallen, waardoor de lucht extreem droog wordt.
 
==Voorbeelden van drogen van voeding==
{{Zie artikel|Voor het hoofdartikel over dit onderwerp, zie: [[Drogen (voedselconservering)]]}}
[[Bestand:Stockfish in Lofoten.jpg|thumb|Drogen van stokvis]]
* [[droge worst]]
* [[peper]]
* [[rozijn]]en ← de gedroogde [[Druif (vrucht)|druiven]]
* [[stokvis (voedsel)|stokvis]]
* [[thee (plant)|thee]]
* [[garnalenpasta]]; gedroogde, gefermenteerde [[garnaal|garnalen]]
* [[tuttifrutti]]
* [[hooi]] ← [[grassenfamilie|gras]]
 
==Trivia==
*Het woord [[drug]]s in het [[Engels]] is afgeleid van het Nederlandse woord drogen. Overigens geldt dit ook voor het Duitse woord voor drugs: Drogen.
*Een [[drogist]] is van oorsprong een verkoper van gedroogde waren.
 
==Zie ook==
* [[Industriële droogtechnieken]]
 
{{Commonscat|Drying}}
 
[[Categorie:Voedselconservering]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Drogen"