Versie van 31 mei 2016 14:00 bewerken Nederlandse Leeuw (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Uitgezonderden van IP-adresblokkades 29.744 bewerkingen k →‎Zie ook ← Oudere bewerking		Versie van 31 mei 2016 23:58 bewerken ongedaan maken Nederlandse Leeuw (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Uitgezonderden van IP-adresblokkades 29.744 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:1790 Belgique 3 florins 11 provinces.jpg\|thumb\|Munt van de Verenigde Nederlandse Staten met de wapens van alle 11 staten die met het Tractaet werden verenigd.]] Het '''Tractaet van Vereeninge''' (modern Nederlands: ''Traktaat van Vereniging''; Frans: ''Traité d'Union''), voluit '''Tractaet van vereeninge, ende oprechtinge van het souvereyn congres der Vereenigde Nederlandsche Staeten''', was een [[verdrag]] tijdens de [[Brabantse Omwenteling]] dat leidde tot de stichting van de [[Verenigde Nederlandse Staten]]. Deze [[confederatie\|confederale]] [[republiek]] bestond uit de elf opstandige [[Oostenrijkse Nederlanden\|Oostenrijks-Nederlandse]] [[Gewest (Lage Landen)\|gewesten]] [[hertogdom Brabant\|Brabant]], [[graafschap Vlaanderen\|Vlaanderen]], [[West-Vlaanderen (1713)\|West-Vlaanderen]], [[graafschap Henegouwen\|Henegouwen]], [[graafschap Namen\|Namen]], [[Oostenrijks-Gelre]], [[heerlijkheid Mechelen\|Mechelen]], [[Doornik en het Doornikse]] (geteld als twee aparte staten), [[hertogdom Limburg\|Limburg]] (met de [[Landen van Overmaas]]; maakte deel uit van de unie van 8 maart tot juli) en [[hertogdom Luxemburg\|Luxemburg]] (dat het verdrag nooit ondertekende en daardoor effectief buiten de unie bleef). Het trad in werking op 11 januari 1790 en werd op 20 januari geratificeerd.<ref name="Stevens">{{Cite book \|last=Stevens \|first=Fred \|coauthors=Philippe Poirier, Peter A.J. van den Berg \|date=2008 \|title=Constitutional Documents of Belgium, Luxembourg and the Netherlands 1789–1848 \|url=https://books.google.nl/books?id=steAxtbSHFwC&pg=PA34 \|location=München \|publisher=K. G. Saur Verlag \|page=33–34 \|isbn=9783598440779 \|accessdate=31 mei 2016}}</ref> == Geschiedenis == Het Tractaet kwam nadat het revolutionaire patriottenleger van [[vonckisten]] ([[Pro aris et focis]]) en [[statisten]] (Comité van Breda) op 24 oktober 1789 vanuit [[Staats-Brabant]] de Oostenrijkse Nederlanden binnenviel, de Oostenrijkers versloeg in de [[slag bij Turnhout]] en vervolgens stad na stad veroverde. De gewesten verklaarden elk op hun beurt (met uitzondering van Luxemburg) [[keizer Jozef II]] vervallen van de soevereiniteit:<ref name="Stevens"/> 15–16 december 1789: [[heerlijkheid Mechelen\|Mechelen]] 21 december 1789: [[graafschap Henegouwen\|Henegouwen]] 23 december 1789: [[graafschap Namen\|Namen]] 26 december 1789: [[Doornik en het Doornikse]] 31 december 1789: [[hertogdom Brabant\|Brabant]], zie [[Manifest van het Brabantse Volk]]▼ 1 januari 1790: [[Oostenrijks-Gelre]] 4 januari 1790: [[graafschap Vlaanderen\|Vlaanderen]], zie [[Manifest van de Provincie Vlaanderen]]▼ 1 maart 1790: [[West-Vlaanderen (1713)\|West-Vlaanderen]] 9 maart 1790: [[Staten van Limburg en de Landen van Overmaas]] Naarmate de gewesten zich aldus individueel onafhankelijk aan het verklaren waren, groeide het besef dat men, in plaats van los van elkaar te blijven bestaan, beter een statenbond kon oprichten, met behoud van een grote mate van autonomie per gewest. Het Tractaet fungeerde als [[grondwet]] van de Verenigde Nederlandse Staten. Het was sterk afgekeken van de Amerikaanse [[Artikelen van Confederatie]] (1776), die op hun beurt gebaseerd waren op de Noord-Nederlandse [[Unie van Utrecht (1579)]] (aan de laatste hadden Brabant, Vlaanderen en Mechelen ook meegedaan, tot ze in de jaren 1580 heroverd werden door het [[Leger van Vlaanderen\|Spaanse leger]]). De nieuwe staatsinrichting was zodoende een compromis tussen de wettige grondslagen van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] en de [[Verenigde Staten]].<ref>{{aut\|[[Ernst Kossmann\|Ernst Heinrich Kossmann]]}}, ''De Lage Landen 1780-1980. Twee eeuwen Nederland en België. Deel I: 1780–1914'' (2005) 60. Amsterdam/Antwerpen: Olympus (deel van Atlas Contact).</ref> In tegenstelling tot de [[Franse Revolutie]], die goederen van de kerk en gevluchte edelen verbeurd verklaarde en het [[feodalisme\|feodale stelsel]] en de rechten en privileges van de aristocratie afschafte in Frankrijk, benadrukte het Tractaet dat de katholieke religie en de traditionele privileges volkomen gehandhaafd zouden blijven. Wel werden de Nederlandse Staten twee jaar eerder een republiek dan Frankrijk, waar men eerst nog het [[Koninkrijk Frankrijk (1791-1792)\|koningschap voortzette]], van 3 september 1791 tot [[Proclamatie van de afschaffing van de monarchie\|21 september 1792]] als [[constitutionele monarchie]]. == Zie ook == [[Brabantse Omwenteling]] ▲* [[Manifest van de Provincie Vlaanderen]] ▲* [[Manifest van het Brabantse Volk]] * [[Unie van Brussel]] * [[Unie van Utrecht (1579)]] Regel 12 ⟶ 26: * [http://storme.be/vereenigdenederlandschestaeten.html Tekst van het Tractaet] {{nl}} * [http://www.1789-1815.com/traite_belgique.htm Tekst van het Tractaet] {{fr}} {{Appendix}} [[Categorie:Grondwet]] [[Categorie:Verenigde Nederlandse Staten]] [[Categorie:Verdrag tijdens de Franse revolutionaire oorlogen]]

Tractaet van Vereeninge: verschil tussen versies