* Het ''chassidisch jodendom'' (ook bekend als chassidisme) vindt zijn oorsprong in Oost-Europa. De grondlegger was rabbijn [[Yisroel ben Eliezer]] (1698-1760), bijgenaamd de [[Ba'al Shem Tov]]. De richting is opgesplitst in vele tientallen grotere en kleinere chassidische groepen. Karakteristieken zijn onder andere de sterke verbintenis met rabbijnen (Rebbes) die religieuze leiding geven aan die groepen en het bijzonder uitbundig vieren van feesten, door middel van chassidische dansen en [[klezmer]] muziek.
==== [[Mitnagdiem|Mitnagdiem / Misnagdiem]] ====
{{Zie hoofdartikel|Mitnagdiem}}
* De mitnagdiem of het ''Litouws jodendom'', ook wel bekend als de ''Litvaks'', is een richting die in Litouwen ontstond en tegen het chassidisme inging. Tegenwoordig wordt de naam gebruikt voor het gehele charedisch jodendom dat niet chassidisch is. Een groot gedeelte van de aanhangers zijn [[sefardische joden]], afkomstig uit de islamitische landen in het Midden-Oosten. "Litouws jodendom" mag niet worden verward met de joodse gemeenschap van het land [[Litouwen]], dat het eerste centrum was van de richting.
De beroemdste leider van de beweging was de [[Vilna Gaon]].
