Geschiedenis van Leiden: verschil tussen versies

 

De oudste sporen van bewoning op Leids grondgebied zijn gevonden tussen de Rijnsburger- en Wassenaarseweg. Op de oude strandwal van Pomona stond een akkerbouwcomplex uit de late steentijd (2000 v. Chr). Verder zijn er voornamelijk nederzettingen uit de IJzertijd (na 500 v. Chr) gevonden, vooral in de Stevenshof.

 

Rond de jaartelling versmolten de oorspronkelijke bewoners met Germaanse nieuwkomers. Kort daarna arriveerden de Romeinen. De Rijn werd de grens van hun rijk. Op Leids grondgebied vestigden ze Matilo, een versterkt legerkamp. Toen de Romeinen vertrokken, gingen ook veel inheemse bewoners weg. Germaanse stammen vestigden zich of trokken door, tot rond 600 n. Chr. de Franken hier heersten.

 

Rond 600 was de oude Rijnmonding nog steeds een van de dichtstbevolkte streken van Holland. De marktplaats Rijnsburg nam een centrale plek in, Leiden bestond nog niet. Vanaf 800 begon men de veengronden te ontginnen. Zo ook het gebied waar de Mare in de Rijn uitmondde, het Waardeiland. De eerste vermelding van Leithon ('aan de wateren') dateert uit 860. Op de plaats waar oude en nieuwe Rijn samenstroomden werd een heuvel opgeworpen: de Burcht.

 

De Rijnstreek was een van de kerngebieden van het latere graafschap Holland. De graven van Holland streden met de Duitse keizer en diens leenman, de bisschop van Utrecht om de controle over Holland. Rijnsburg werd hierbij verwoest, het centrum van de streek verschoof naar een nieuwe marktnederzetting: Leiden. Bij die nederzetting breidden de graven hun bestaande hoeve uit tot een belangrijke verblijfplaats. Ze bouwden een kapel (Pieterskerk, 1121) en een versterkte toren (Gravensteen, rond 1200).

De stad ontstond als [[dijkdorp]] tegenover een kunstmatige heuvel aan de samenvloeiing van de [[Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)|Oude Rijn]] en de [[Nieuwe Rijn]]. In de oudst bekende vermelding, omstreeks 860, werd het toenmalige dorp Leithon genoemd. In de op deze heuvel gelegen [[burcht (kasteel)|burcht]] zetelde aanvankelijk een leenman van de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], maar de [[Burcht van Leiden]] kwam omstreeks 1100 in handen van de [[graaf van Holland]]. In die jaren begon op de zuidelijke Rijnoever de groei van het nieuwe Leiden. De graaf bouwde er zijn [[hof (monarchie)|hof]] en stichtte er een kapel, de voorloper van de huidige Pieterskerk. De hoeve stond later bekend als het huis Lokhorst. Waarschijnlijk zijn ook de graven Willem II (1228-1256) en Floris V (1254-1296) hier geboren.

Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd Leiden zwaar getroffen door geallieerde bombardementen. De omgeving van het station en de Marewijk (tegenwoordig de omgeving van het Schuttersveld en de Schipholweg) zijn vrijwel geheel met de grond gelijk gemaakt.

 

* https://kaarten.erfgoedleiden.nl/Landschap/resources/images/Leesmeer_Landschap_introductie.pdf

* [http://portal.leiden.nl/ontdekken/historie/geschiedenis Geschiedenis van Leiden] op de gemeentelijke website van Leiden

* [http://www.deleidsecanon.nl De Leidse Canon] De Leidse geschiedenis in 35 onderwerpen met mediafragmenten

* [http://www.deleidseloper.nl De Leidse Loper] Wandel langs 24 historische bezienswaardigheden in de binnenstad van Leiden

{{References}}

}}