|
| brandpuntafstand =
| instrument_1_naam = Burst and Transient Source Experiment
| instrument_1_eigenschappen = BATSE 0.,02 - 1 [[MeV]]
| instrument_2_naam = Oriented Scintillation Spectrometer Experiment
| instrument_2_eigenschappen = OSSE 0.,05 - 10 MeV
| instrument_3_naam = Imaging Compton Telescope
| instrument_3_eigenschappen = COMPTEL 0.,75 - 30 MeV
| instrument_4_naam = Energetic Gamma Ray Experiment Telescope
| instrument_4_eigenschappen = EGRET 20 - 30.000 MeV
| instrument_5_naam =
| instrument_5_eigenschappen =
}}
Het '''Compton Gamma Ray Observatory''' ('''CGRO''') was een [[ruimtetelescoop]] die van 1991 tot 2000 [[röntgenstraling]] en [[gammastraling]] heeft gemeten met energieën tussen 20 k[[Elektronvolt|eV]] en 30 GeV. Na een voorbereidingstijd van 14 jaar werd de ruimtetelescoop gelanceerd op 5 april 1991 met de missie [[STS-37]] van [[Atlantis (ruimteveer)|Spaceshuttlespaceshuttle Atlantis]].
== Achtergrond ==
Om de [[Van Allen-gordels]] te vermijden bevond het CGRO bevond zich op gemiddeld 450 km hoogte in een lage omloops[[Baan (hemellichaam)|baanomloopbaan]] rond de aarde waar het heeft gewerkt tot 4 juni 2000. Met een massa van 17.000 kilo was het CGRO toen de zwaarste astronomische satelliet. De bouwkosten van de ruimtetelescoop waren 617 miljoen dollar. De telescoop maakte deel uit van het [[Great Observatories-programma]] van de [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]], samen met de [[Ruimtetelescoop Hubble]], het [[Chandra X-ray Observatory]], en de [[Spitzer Space Telescope]]. Na de Ruimtetelescoop Hubble was het de tweede telescoop van het programma die werd gelanceerd. Het CGRO was genoemd naar de Nobelprijswinnaar [[Arthur Holly Compton]] die veel werk heeft gedaan op het gebied van gammastraling. De telescoop was gebouwd door [[TRW Inc.|TRW]] (nu [[Northrop Grumman]] Aerospace Systems) in [[Redondo Beach]], [[Californië]]. Het project was een samenwerking van NASA, de [[European Space Agency]], het [[United States Naval Research Laboratory]], en verschillende universiteiten.
==Instrumenten==
Aan boord van het GCRO bevonden zich de volgende vier instrumenten:
;Burst And Transient Source Experiment: Het '''Burst And Transient Source Experiment'' ' (BATSE) zocht over de hele hemel naar uitbarstingen van [[gammaflits]]en en andere variabele bronnen van gammastraling. BATSE had acht detectoren die gevoelig waren voor straling tussen 20 keV en 1 MeV. Door vergelijking van de straling in de verschillende detectoren kon de positie van een bron worden bepaald, evenals de spectrale energieverdeling. BATSE vond gemiddeld een gammaflits per dag. ▼
===BATSE===
▲Het '''Burst And Transient Source Experiment''' zocht over de hele hemel naar uitbarstingen van [[gammaflits]]en en andere variabele bronnen van gammastraling. BATSE had acht detectoren die gevoelig waren voor straling tussen 20 keV en 1 MeV. Door vergelijking van de straling in de verschillende detectoren kon de positie van een bron worden bepaald, evenals de spectrale energieverdeling. BATSE vond gemiddeld een gammaflits per dag.
;Oriented Scintillator Spectrometer Experiment: Het '''Oriented Scintillator Spectrometer Experiment'' ' (OSSE) bestond uit vier detectoren die gevoelig waren tussen 50 keV en 10 MeV en die afzonderlijk bestuurd konden worden. Hierdoor kon de straling op en naast een bron gemeten en het bronsignaal voor achtergrondstraling gecorrigeerd worden. Het oplossend vermogen van OSSE was 3.8° x 11.4°. OSSE heeft het spectrum bepaald van [[spectraallijn|lijnemissie]] die vrijkomt bij radioactief verval in [[zonnevlam]]men en in [[supernovarest]]en, evenals van de 511 keV lijn veroorzaakt door [[elektron]] - [[positron]] [[annihilatie]] in het [[Galactisch centrum]]. ▼
===OSSE===
▲Het '''Oriented Scintillator Spectrometer Experiment''' bestond uit vier detectoren die gevoelig waren tussen 50 keV en 10 MeV en die afzonderlijk bestuurd konden worden. Hierdoor kon de straling op en naast een bron gemeten en het bronsignaal voor achtergrondstraling gecorrigeerd worden. Het oplossend vermogen van OSSE was 3.8° x 11.4°. OSSE heeft het spectrum bepaald van [[spectraallijn|lijnemissie]] die vrijkomt bij radioactief verval in [[zonnevlam]]men en in [[supernovarest]]en, evenals van de 511 keV lijn veroorzaakt door [[elektron]] - [[positron]] [[annihilatie]] in het [[Galactisch centrum]].
;Imaging Compton Telescope: De '''Imaging Compton Telescope'' ' (COMPTEL) maakte gebruik van het [[ Comptoncompton-effect]] om een afbeelding te maken van de gammastraling afkomstig van een hemellichaam met een resolutie van ongeveer een [[booggraad]]. Ook kon met behulp van COMPTEL de spectrale energieverdeling tussen 0 .,75 en 30 MeV worden bepaald. Met COMPTEL werden [[actief sterrenstelsel|actieve sterrenstelsels]], radioactieve supernovaresten, en diffuse gammastraling van [[moleculaire wolk|moleculaire reuzenwolken]] waargenomen. ▼
===COMPTEL===
▲De '''Imaging Compton Telescope''' maakte gebruik van het [[Compton-effect]] om een afbeelding te maken van de gammastraling afkomstig van een hemellichaam met een resolutie van ongeveer een [[booggraad]]. Ook kon met behulp van COMPTEL de spectrale energieverdeling tussen 0.75 en 30 MeV worden bepaald. Met COMPTEL werden [[actief sterrenstelsel|actieve sterrenstelsels]], radioactieve supernovaresten, en diffuse gammastraling van [[moleculaire wolk|moleculaire reuzenwolken]] waargenomen.
;Energetic Gamma Ray Experiment Telescope: De '''Energetic Gamma Ray Experiment Telescope'' ' (EGRET) bestudeerde de hoogst-energetische gammastraling tussen 20 MeV en 30 GeV. Met behulp van EGRET werd de verdeling van gammastraling bepaald van gammaflitsen, [[pulsar]]s, [[blazar]]s, en van diffuse gammastraling. ▼
===EGRET===
▲De '''Energetic Gamma Ray Experiment Telescope''' bestudeerde de hoogst-energetische gammastraling tussen 20 MeV en 30 GeV. Met behulp van EGRET werd de verdeling van gammastraling bepaald van gammaflitsen, [[pulsar]]s, [[blazar]]s, en van diffuse gammastraling.
{{Gallery
|titel=Metingen van het Compton Gamma Ray Observatory
|Compton - Equipamento EGRET All Sky.jpg|EGRET -kaart van de hele hemel
|Gamma crab.gif|de [[Krabnevel]] in gammastraling
|GRB 991216 light curve.png|een [[gammaflits]]
| 