Geschiedenis van Leiden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 94.208.109.28 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door ErikvanB
Regel 3:
 
== Oudste geschiedenis ==
De stad ontstond als [[dijkdorp]] tegenover een kunstmatige heuvel aan de samenvloeiing van de [[Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)|Oude Rijn]] en de [[Nieuwe Rijn]]. In de oudst bekende vermelding, omstreeks 860, werd het toenmalige dorp Leithon genoemd. In de op deze heuvel gelegen [[burcht (kasteel)|burcht]] zetelde aanvankelijk een leenman van de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], maar de [[Burcht van Leiden]] kwam omstreeks 1100 in handen van de [[graaf van Holland]]. In die jaren begon op de zuidelijke Rijnoever de groei van het nieuwe Leiden. De graaf bouwde er zijn [[hof (monarchie)|hof]] en stichtte er een kapel, de voorloper van de huidige Pieterskerk. De hoeve stond later bekend als het huis Lokhorst. Waarschijnlijk zijn ook de graven Willem II (1228-1256) en Floris V (1254-1296) hier geboren.
 
De oudste sporen van bewoning op Leids grondgebied zijn gevonden tussen de Rijnsburger- en Wassenaarseweg. Op de oude strandwal van Pomona stond een akkerbouwcomplex uit de late steentijd (2000 v. Chr). Verder zijn er voornamelijk nederzettingen uit de IJzertijd (na 500 v. Chr) gevonden, vooral in de Stevenshof.
 
Matilo
Rond de jaartelling versmolten de oorspronkelijke bewoners met Germaanse nieuwkomers. Kort daarna arriveerden de Romeinen. De Rijn werd de grens van hun rijk. Op Leids grondgebied vestigden ze Matilo, een versterkt legerkamp. Toen de Romeinen vertrokken, gingen ook veel inheemse bewoners weg. Germaanse stammen vestigden zich of trokken door, tot rond 600 n. Chr. de Franken hier heersten.
 
Leithon, Burcht en Gravensteen
Rond 600 was de oude Rijnmonding nog steeds een van de dichtstbevolkte streken van Holland. De marktplaats Rijnsburg nam een centrale plek in, Leiden bestond nog niet. Vanaf 800 begon men de veengronden te ontginnen. Zo ook het gebied waar de Mare in de Rijn uitmondde, het Waardeiland. De eerste vermelding van Leithon ('aan de wateren') dateert uit 860. Op de plaats waar oude en nieuwe Rijn samenstroomden werd een heuvel opgeworpen: de Burcht.
 
Strijd om Rijnstreek
De Rijnstreek was een van de kerngebieden van het latere graafschap Holland. De graven van Holland streden met de Duitse keizer en diens leenman, de bisschop van Utrecht om de controle over Holland. Rijnsburg werd hierbij verwoest, het centrum van de streek verschoof naar een nieuwe marktnederzetting: Leiden. Bij die nederzetting breidden de graven hun bestaande hoeve uit tot een belangrijke verblijfplaats. Ze bouwden een kapel (Pieterskerk, 1121) en een versterkte toren (Gravensteen, rond 1200).
De stad ontstond als [[dijkdorp]] tegenover een kunstmatige heuvel aan de samenvloeiing van de [[Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)|Oude Rijn]] en de [[Nieuwe Rijn]]. In de oudst bekende vermelding, omstreeks 860, werd het toenmalige dorp Leithon genoemd. In de op deze heuvel gelegen [[burcht (kasteel)|burcht]] zetelde aanvankelijk een leenman van de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], maar de [[Burcht van Leiden]] kwam omstreeks 1100 in handen van de [[graaf van Holland]]. In die jaren begon op de zuidelijke Rijnoever de groei van het nieuwe Leiden. De graaf bouwde er zijn [[hof (monarchie)|hof]] en stichtte er een kapel, de voorloper van de huidige Pieterskerk. De hoeve stond later bekend als het huis Lokhorst. Waarschijnlijk zijn ook de graven Willem II (1228-1256) en Floris V (1254-1296) hier geboren.
 
De gunstig gelegen nederzetting kreeg in [[1266]] bevestiging van de reeds eerder verleende [[stadsrechten]] en ontwikkelde zich met haar bloeiende [[lakenindustrie|lakennijverheid]] tot een van de grootste steden van het gewest [[Holland]]. De lakennijverheid was er binnengebracht door wevers uit [[Ieper]], die in de 14e eeuw uit hun stad wegvluchtten wegens de pest. In 1389, toen de [[bevolking]] tot ongeveer 4000 was gegroeid, werd de stad uitgebreid met het stadsdeel tussen [[Rapenburg (gracht)|Rapenburg]] (tevoren de zuidrand van de stad) en de [[Witte Singel]].
Regel 63 ⟶ 52:
 
== Externe links ==
* https://kaarten.erfgoedleiden.nl/Landschap/resources/images/Leesmeer_Landschap_introductie.pdf
* [http://portal.leiden.nl/ontdekken/historie/geschiedenis Geschiedenis van Leiden] op de gemeentelijke website van Leiden
* [http://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/geografischelocatie/39/Geschiedenis-van-Leiden Geschiedenis van Leiden] op ''Geschiedenis van Zuid-Holland.nl''