Oder-Neissegrens: verschil tussen versies

==Voorgeschiedenis 1919-1944==

Na de [[Eerste Wereldoorlog]] werd de nieuwe grens tussen Duitsland en het heropgerichte Polen bepaald in de [[Vrede van Versailles (1919)|Vrede van Versailles]] (1919). Ze liep over het algemeen langs de historische grenzen van [[Groot-Polen (historische regio)|Groot-Polen]] (Wielkopolska) van vóór 1772, maar ze hield hier en daar met de etnische grenzen tussen Duits- en Poolstaligen rekening, die in bepaalde gebieden voorbij die historische grenzen liepen. Naar Polen gingen terug: vrijwel de gehele provincie [[Posen (provincie)|Posen]] voor twee derde door Polen bevolkt, en het in meerderheid Poolstalige deel van de provincie [[West-Pruisen]]. De hoofdstad van deze provincie [[Gdańsk|Danzig]] werd met haar omgeving een vrijstaat, de "Vrije Stad [Danzig" (1920-1939, onder toezicht van de [[Volkenbond]]. De bevolking van de aan Polen afgestane delen van de provincies Posen ([[Poznań (stad)|Poznan]]) en van [[West-Pruisen]] was overigens voor een derde tot de helft Duitstalig en deze Duitstaligen vertrokken voor het grootste deel. De provincie [[Opper-Silezië]] werd tussen Duitsland en het nieuwe Polen pas verdeeld op grond van de uitslag van een door de [[Volkenbond]] in 1920 georganiseerde volksstemming (Silezisch [[plebisciet]]), waarin 60% van de Opper-Sileziërs te kennen gaf dat hun provincie bij Duitsland moest blijven behoren. Omdat Polen en Duitsers door elkaar woonden - de Duitsers vooral in de stedelijke agglomeraties en de Polen op het platteland - was een grens moeilijk te trekken. De geallieerden besloten om het economisch belangrijke oostelijke deel van het Opper-Silezische mijnbouwgebied, met een voor een derde Duitstalige, althans Duitsgezinde, bevolking, aan het nieuwe Polen toe te wijzen. De Poolse aanvallen op Duitse regeringsinstellingen en tegenaanvallen van Duitse vrijkorpsen (Grenzschutz) hadden in [[Opper-Silezië]] de dreiging versterkt van etnische conflicten en de [[Volkenbond]] gedwongen tot deze snelle afhandeling van de verdelingskwestie. Een Franse gendarmerie probeerde ondertussen gwapende vijandigheden van beide zijden te voorkomen.

De nieuwe Pools-Duitse grens was gecompliceerd en geografisch uitzonderlijk lang en creëerde twee [[exclave]]s in het noordoosten: [[Oost-Pruisen]] en de [[Vrije Stad Danzig (1920-1939)|Vrije Stad Danzig]]. In totaal moest Duitsland in de jaren 1919-1920 ruim een tiende deel van zijn grondgebied aan Polen afstaan. Waarvan een deel eerder overigens door [[Pruisen]] was geannexeerd van Polen in het kader van de [[Poolse delingen]] die tussen 1772 en 1815 hadden plaatsgevonden.