Belgisch-Nederlands: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
SystemBit (overleg | bijdragen)
Grammaticale verschillen toegevoegd
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 28:
Vooral in Vlaanderen is de benaming ''Zuid-Nederlands'' in zwang, een verwijzing naar de ligging van Vlaanderen binnen het [[Nederlands taalgebied|Nederlandse taalgebied]]. In Nederland verwijst die term doorgaans naar het Nederlands dat in [[Zuid-Nederland (NUTS)|Zuid-Nederland]], dat wil zeggen de zuidelijke provincies van Nederland, gesproken wordt. De [[Grote Van Dale]] duidt Belgisch-Nederlands aan met "Belg.", al dan niet met "niet alg." erbij.
 
'Belgisch-Nederlands' kan ook betrekking hebben op een verschil in betekenis van een en hetzelfde woord. Zo kennen Vlamingen een [[Steelpan (voorwerp)|steelpan]], in het bijzonder een [[koekenpan]], simpelweg als een 'pan' of een 'bakpan', alle andere [[Pan (voorwerp)|pannen]] worden meestal '[[Pot (aardewerk)|pot]]ten' genoemd. Als men in Vlaanderen (meer bepaaldvooral in de provincies West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen) van een 'bedpan' spreekt (niet te verwarren met '[[beddenpan]]' overigens), bedoelt men dan weer meestal een [[Po (voorwerp)|po]] of kamerpot. Het woord is in deze betekenis verouderd in Nederland en wordt tegenwoordig nog voornamelijk gebruikt voor ondersteken, speciale po's om in bed te zetten wanneer men het bed niet uit kan/mag in een ziekenhuis. De vorm van ditDit voorwerp lijkt ook enigszins op die van een koekenpan, eventueel zonder de steel.
 
== Algemeen Belgisch-Nederlands ==
Regel 53:
== Belgicismen ==
[[Bestand:Bruxelles-Buste du bourgmestre de Schaerbeek Auguste Reyers-01.JPG|thumb|Buste van "[[Auguste Reyers]] ''Bourgmestre''" (van [[Schaarbeek]]: 1909-1921)]]
Een '''belgicisme''' is een woord dat of een uitdrukking die alleen in de [[België|Belgische]] variant van het Nederlands voorkomt. Sommige worden zelden gebruikt, andere worden dagelijks gebruikt en worden in [[Vlaanderen]] tot de verzorgde standaardtaal gerekend. Veel belgicismen zijn leenwoorden en letterlijk vertaalde woorden of uitdrukkingen uit het [[Frans]] vertaalde woorden of uitdrukkingen ([[gallicisme]]n), andere zijn als reactie daarop juist opmerkelijk [[Taalpurisme|puristisch]], zoals ''droogzwierder'' voor ''centrifuge'', en ''duimspijker'' voor ''punaise''. Tussen de belgicismen bevinden zich ook veel woorden die in het algemeen Nederlands als verouderd, formeel of puristisch beschouwd worden. Bovendien vinden veel belgicismen hun oorsprong in de Belgische officiële [[nomenclatuur]]:. zoZo is in Nederland ''misdaad'' geen juridisch begrip, maar in België wel.
 
In de spreektaal kent het Belgisch-Nederlands ook verbuigingen naar (mannelijk) [[woordgeslacht]], onder meer bij lidwoorden, bezittelijke voornaamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden, die in het Standaardnederlands geheel verdwenen zijn. (zie: [[Tussentaal]])
 
Een woord dat enkel in het [[Belgisch-Frans]] (in Wallonië en [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]]) voorkomt, wordt óók een belgicisme genoemd. Voorbeelden hiervan zijn de woorden ''pensionné'' of ''bourgmestre'', die alleen in Franstalig België gebruikt worden (als vertaling van respectievelijk [[pensioen|gepensioneerd]] en [[burgemeester]]). Een ander voorbeeld is het gebruik van ''septante'' en ''nonante'' in plaats van ''soixante-dix'' en ''quatre-vingt-dix''. Deze telwoorden zijn ook in Zwitserland te vindengangbaar.
 
De meeste verschillen tussen Belgisch-Nederlands en [[Standaardnederlands]] leiden niet tot misverstanden.