Wikipedia

Stikstofoxide: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k mhchem
Regel 12:
De verzamelnaam voor de mono-stikstofoxiden (NO, NO<sub>2</sub> en NO<sub>3</sub>) is NO<sub>x</sub>. De laatste vier, N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, N<sub>2</sub>O<sub>4</sub>, N<sub>2</sub>O<sub>5</sub> en NO<sub>3</sub>, zijn bij kamertemperatuur en atmosferische druk niet stabiel:
 
:<mathce>\mathrm{2\ N_2O_3\N2O3} \longrightarrow\-> {2\ NO\} +\ N_2O_4{N2O4}</mathce>
 
:<mathce>\mathrm{N_2O_4\N2O4} \longrightarrow\-> {2\ NO_2NO2}</mathce>
 
:<mathce>\mathrm{2\ N_2O_5\N2O5} \longrightarrow\-> {4\ NO_2\NO2} +\ O_2{O2}</mathce>
 
De tweede, N<sub>2</sub>O, is weinig stabiel en ontleedt gemakkelijk:
 
:<mathce>\mathrm{2\ N_2O\N2O} \longrightarrow\-> {2\ N_2\N2} +\ O_2{O2}</mathce>
 
De eerste, NO, zet zich in lucht om tot NO<sub>2</sub>:
 
:<mathce>\mathrm{2\ NO\} +\ O_2\{O2} \longrightarrow\-> {2\ NO_2NO2}</mathce>
 
Hoewel NO het meest gevormd wordt, zal in de lucht dus vooral NO<sub>2</sub> voorkomen.
Regel 33:
Het belangrijkste mechanisme is indertijd aangetoond door [[Zeldovich]] en luidt vereenvoudigd:
 
:<mathce>\mathrm{N_2\N2} +\ O_2\{O2} \longrightarrow\-> {2\ NO}</mathce>
 
Bij 1500 °C levert dit 0,3% NO op, bij 1930 °C 1% en bij 2300 °C 2%.
Regel 40:
Stikstofoxiden worden gerekend tot de stoffen die [[verzuring]] van het [[milieu]] in de hand werken, onder andere [[zure regen]]. Immers, reactie met water levert inderdaad [[Anorganisch zuur|anorganische zuren]] ([[salpeterzuur]] en [[salpeterigzuur]]) op:
 
:<mathce>\mathrm{N_2O_5\N2O5} +\ H_2O\{H2O} \longrightarrow\-> {2\ HNO_3H+NO3^-(aq)}</mathce>
 
:<mathce>\mathrm{N_2O_3\N2O3} +\ H_2O\{H2O} \longrightarrow\-> {2\ HNO_2H+NO2^-(aq)}</mathce>
 
:<mathce>\mathrm{2\ NO_2\NO2} +\ H_2O\{H2O} \longrightarrow\-> HNO_3\{H+NO3^-(aq)} +\ HNO_2{H+NO2^-(aq)}</mathce>
 
== Toxicologie en veiligheid ==
Stikstofoxiden zijn schadelijk voor de [[Ademhalingsstelsel|luchtwegen]] van mens en dier en ook voor plantengroei. Stikstofoxiden tasten ook de [[ozonlaag]] in de [[stratosfeer]] aan:
 
:<mathce>\mathrm{NO\} +\ O_3\{O3} \longrightarrow\-> NO_2\{NO2} +\ O_2{O2}</mathce>
 
[[Ozon (stof)|Ozon]] kan echter ook opnieuw gevormd worden door de omgekeerde reactie:
 
:<mathce>\mathrm{NO_2\NO2} +\ O_2\{O2} \longrightarrow\-> {NO\} +\ O_3{O3}</mathce>
 
Stikstofoxiden kunnen op deze manier [[smog]] nabij de grond creëren en zijn verantwoordelijk voor een gedeelte van het versterkte [[broeikaseffect]]: N<sub>2</sub>O werkt zoals [[koolstofdioxide]], maar dan 265 keer zo sterk.<ref>Dit getal wordt ook wel het [[aardopwarmingsvermogen]] genoemd, en wordt berekend over een periode van 100 jaar. Daardoor kan er rekening gehouden worden met de verschillende retentietijden van broeikasgassen</ref>
 
Om hier iets aan te doen, is een [[Reductie (scheikunde)|chemische reductie]] in vele gevallen verplicht. Er zijn verschillende soorten reducties mogelijk: selectieve of niet-selectieve en katalytische of niet-katalytische. Het meest toegepast zijn de [[katalysator]]en voor de uitlaat van auto's op benzine, gebaseerd op [[platina]] of [[Palladium (element)|palladium]]. Ook industriële processen passen reductie toe. Het gaat dan om [[selectieve katalytische reductie]] bijv.bijvoorbeeld een speciale katalysator op vrachtauto's waarbij het product [[AdBlue]] ervoor zorgt, dat de NoxNOx uitstoot nagenoeg tot 0nul wordt teruggebracht. Sinds 2006 moeten alle nieuwe vrachtauto's voorzien zijn van een dergelijke katalysator of [[selectieve niet-katalytische reductie]]. Daarnaast passen industriële processen ook andere maatregelen toe, waaronder bepaalde chemische reacties.
 
{{Navigatie stikstofoxiden}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstofoxide"