[[Bestand:Poppy-seeds.jpg|250px|thumb|Witte zaden voor culinair gebruik]]
''' Maanzaad''' of '''blauwmaanzaad''' (Papaver somniferum) is de informele naam voor het [[zaad (plant)|zaad]] uitvan de maanbol van de [[Slaapbol|(slaapbol, ''Papaver somniferum'')]]. De bolmaanbol is een [[doosvrucht]]. Voor het telen van blauwmaanzaad worden [[ras (plant)|rassen]] gebruikt met een laag gehalte aan opiaten. De [[doosvrucht|bol]] vormt zich na de bloei uit het vruchtbeginsel van de [[bloem (plant)|bloem]] en krijgt als het zaad rijp is openingen (poriën) onder een soort hoedje. Het hoedje is een overblijfsel van de [[stamper (plant)|stempelschijf]].
<br />Als de steel bijvoorbeeld door de wind flink bewogen wordt, wordt het inmiddels droge zaad uit de bol geslingerd.
Maanzaad wordt (netin alsNederland [[Sesam#Sesamzaad|sesamzaad]])en België vooral gebruikt op brood en broodjes door voor het bakken het deeg in een bak met zaad te duwen of het zaad eroverheen te strooien (vergelijkbaar met [[Sesam#Sesamzaad|sesamzaad]]). In Midden Europa wordt maanzaad in grotere hoeveelheden ook gebruikt als vulling in brood en gebak of bij deegspijs. Daartoe worden de zaden eerst gekneusd.
Maanzaad bevat sporen van de actieve stoffen in [[opiaat|opiaten]] maar kan redelijk veilig gegeten worden. Tests die naar het gebruik van opiaten kijken, reageren ook op het gegeten hebben van maanzaad.
