Eadberht van Northumbria: verschil tussen versies

'''Eadberht van Northumbria''' (ca. [[715]]<ref> Waarschijnlijk tussen 710 en 720</ref> - [[20 augustus]] [[768]]) was van 737 of 738 tot 758 [[koninkrijk Northumbria|koning van Northumbria]]. Hij was de broer van [[Ecgberht (aartsbisschop van York)|Ecgberht]], de zevende [[aartsbisschop van York|bisschop van York]]. Zijn regering wordt gezien als een terugkeer naar de imperiale ambities van het zevende-eeuwse [[Koninkrijk Northumbria|Northumbria]]. Relatief gezien was zijn regeringsperiode waarschijnlijk ook een periode van economische voorspoed. Hij werd geconfronteerd met interne oppositie van rivaliserende dynastieën. Tijdens zijn bewind werden ten minste twee daadwerkelijke of potentiële rivalen gedood. In 758 trad hij ten gunste van zijn zoon [[Oswulf van Northumbria|Oswulf]] af. De laatste tien jaar van zijn leven was hij monnik in [[York (Verenigd Koninkrijk)|York]].

Eadberht lijkt gedurende zijn bewind met tegenstand van rivaliserende geslachten te zijn geconfronteerd. Eardwine, waarschijnlijk de zoon van koning [[Eadwulf van Northumbria|Eadwulf]] en grootvader van de toekomstige koning [[Eardwulf]], werd in 740 gedood.<ref> {{aut|Kirby}}, blz. 150 en 154; {{aut|Yorke}}, ''Kings'', blz. 89 </ref> In 750 werd Offa, de zoon van koning [[Aldfrith van Northumbria|Aldfrith]] na een belegering van het heiligdom van Lindisfarne gevangengenonen en vervolgens werd gedood. Bisschop [[Cynewulf van Lindisfarne]], die Offa vermoedelijk had gesteund, werd afgezet en werd vastgehouden in [[York (Verenigd Koninkrijk)|York]].<ref>{{aut|Higham}}, blz. 148-149; {{aut|Kirby}}, blz. 150; {{aut|York}}, ''Kings'', blz. 89.</ref> Het belang van religieuze stichtingen in Northumbrische politieke strijd en als onderdeel van vetes tussen geslachten is duidelijk. Eardwines geslacht wordt met [[Ripon (Verenigd Koninkrijk)|Ripon]], het geslacht van Offa en Ceolwulf met Lindisfarne geassocieerd. [[Hexham]] lijkt koningen en edelen te hebben gesteund die de Lindisfarne-clan tegenwerkten.<ref>{{aut|Higham}}, blz. 149; {{aut|Yorke}}, ''Conversion'', blz. 242-243.</ref> Eadberht genoot als broer van de aartsbisschop van York de steun van de belangrijkste Northumbrische prelaat.<ref>{{aut|Campbell}}, blz. 103</ref>

:In het jaar 756 van de incarnatie van de Heer, het achttiende jaar van de regering van koning Eadberht, leidden Eadberth en Unust, koning van de Picten legers naar de nederzetting [[Dumbarton (Schotland)|Dumbarton]]. De Britten daar accepteerden op de eerste dag van de maand augustus de hen opgelegde voorwaarden om zich over te geven. Maar op de tiende dag van de zelfdedezelfde maand vond bijna het hele leger, dat hij leidde van Ouania tot Niwanbirig, de dood.<ref>Naar {{aut|Forsyth}}, blz. 29.</ref>

Dat met Ouania [[Govan (Schotland)|Govan]] wordt bedoeld is nu redelijk zeker,<ref>{{aut|Forsyth}}, blz. 29-30; {{aut|Woolf}}, blz. 39.</ref> maar de locatie van Newanbirig is minder zeker. Hoewel er veel Newburghs zijn, is Newburgh-on-Tyne in de buurt van [[Hexham]] de meest waarschijnlijke locatie.<ref name="Kirby, blz. 150"/> Een alternatieve interpretatie van de gebeurtenissen van 756 luidt als volgt: het identificeert Newanbirig met [[Newborough (Staffordshire)|Newborough]] vlakbijvlak bij [[Lichfield]] in het koninkrijk Mercia.<ref>Dit lijkt zeer onwaarschijnlijk aangezien deze plaats pas in de 13e eeuw de naam Newborough zou hebben gekregen.</ref> Een nederlaag hier van Eadberht en Óengus tegen Æthelbald's Mercianen zou corresponderen met de stichterslegende van Saint Andrews dat een koning genaamd Óengus, zoon van Fergus [[St Andrews Cathedral|de kerk daar]] stichtte als dankzegging aan de [[Andreas (apostel)|heilige Andrew]] omdat deze hem had gered na een nederlaag in Mercia.<ref>{{aut|Woolf}}, blz. 39-40.</ref>

Hij werd opgevolgd door zijn zoon [[Oswulf van Northumbria|Oswulf]]. Oswulf werd echter binnen het jaar vermoord.<ref> {{aut|Marsden}}, Een mogelijke tweede zoon, Oswine, werd op 6 augustus 761 in de strijd gedood toen hij een opstand leidde tegen koning [[Æthelwald Moll]]; blz. 232-233</ref> De echtgenoot van zijn dochter Osgifu, [[Alhred van Northumbria |Alhred]] werd nu koning. Eadberht nakomelingen, zoals Oswulf's zoon [[Ælfwald I van Northumbria|Ælfwald]] en Osgifu's zoon [[Osred II van Northumbria|Osred]] betwistten de Northumbrische troon tot het einde van de eeuw. Eadberhts laatst bekende afstammeling is Osgifu's zoon, de heilige [[Alcmund van Derby|Alhmund]]. Ahlmund werd in 800 op bevel van koning [[Eardwulf]] vermoord. Hierdoor werd hij een [[martelaar]].<ref>{{aut|Kirby}}, blz. 151; {{aut|Yorke}}, ''Kings'', blz. 90, tabel 11.</ref>