Slagkruiser: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: dichtbij → dicht bij met AWB |
|||
Regel 5:
Het idee ontstond aan het begin van de [[20e eeuw]] bij de [[Royal Navy]], bijna tegelijk met het ontstaan van het eerste moderne slagschip, de [[HMS Dreadnought (1906)|Dreadnought]].
Gelijktijdig of in navolging daarvan experimenteerden ook de marines van Rusland, Duitsland en Japan met snelle slagschepen of zwaar bewapende, grote kruisers. Toch kozen deze landen doorgaans voor een zwaardere bepantsering dan de Britten. Alleen de [[US Navy]] zag aanvankelijk weinig in het idee van snelle, licht bepantserde slagschepen en bleef vasthouden aan trage, maar krachtige schepen.
Slagkruisers waren in omvang vergelijkbaar met de slagschepen, nodig om het gewicht van de zware kanonnen te dragen en de (grotere) turbines voor de aandrijving te huisvesten. Men dacht de slagkruisers in tijd van oorlog te kunnen gebruiken voor hit-and-run acties op vijandelijke vloten.
Regel 16:
De technische ontwikkelingen op het gebied van aandrijving, alsmede de toegenomen grootte van de scheepsplatformen, waardoor een beter compromis mogelijk werd tussen snelheid, slagkracht en bepantsering, maakten voorts dat het onderscheid tussen slagschepen en slagkruisers verdween. Feitelijk was elk slagschip of slagkruiser, gebouwd ná de [[HMS Dreadnought (1906)|Dreadnought]], een compromis tussen slagkracht en bescherming enerzijds en snelheid anderzijds (zelfs bij het archetype van het slagschip - de Dreadnought - was tijdens de ontwerpfase besloten een deel van bewapening op te geven om een hogere snelheid mogelijk te maken). De classificatie was dan ook vaak arbitrair. De hierboven genoemde ''HMS Hood'' was volgens de Royal Navy een slagkruiser, louter op grond van de hoge snelheid. Het gordelpantser was wel degelijk bestand tegen de zwaarste granaten van die tijd. Het schip was nota bene groter dan enig slagschip uit die periode en tot het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] zou het zelfs het grootste oorlogsschip ter wereld blijven. De later aangebrachte extra bepantsering betrof dan ook vooral het dekpantser, dat zwakke plekken vertoonde. Door de haast waarmee een en ander werd uitgevoerd bleef het dek overigens wel de achilleshiel van het schip.
Ruim 10 jaar na de Eerste Wereldoorlog gingen de mogendheden ertoe over nieuwe slagschepen te bouwen. Binnen de opgelegde beperkingen van 35.000 ton <ref>35.000 ton was het maximum volgens het vlootverdrag.</ref> zocht elke marine naar het beste evenwicht tussen snelheid, slagkracht, bescherming en actieradius. Al deze schepen haalden snelheden van 27-33 knopen, alhoewel soms (zoals bij de Amerikaanse [[South Dakota klasse]] en later nog enigszins bij de [[Iowa-klasse]]) een kleine concessie gedaan werd aan het pantser om actieradius <ref>Meer dan de [[Royal Navy]], die vooral gericht was op operaties
Zowel de ''[[Dunkerque (slagschip)|Dunkerque]]'' en ''Strasbourg'', Franse slagschepen uit de jaren dertig, als het Duitse antwoord daarop, de ''[[Gneisenau (slagschip)|Gneisenau]]'' en de ''[[Scharnhorst]]'', werden in Groot-Brittannië nog wel gezien als een nieuw type slagkruiser. In plaats van de bepantsering te beperken had men hier een lichter kanon <ref>Een kaliber van 330 mm op de Franse en van 281 mm op de Duitse schepen, terwijl 380 mm gangbaar was in die periode.</ref> gekozen, waardoor eveneens een hogere snelheid mogelijk werd. In werkelijkheid werd de Duitse keuze voor het lichtere kanon ingegeven door de haast waarmee Duitsland deze schepen in de vaart wilde krijgen: door de achterstand in technische ontwikkeling, t.o.v. de Britten, had men op het moment van bouw simpelweg nog geen 380
Het [[Verdrag van Washington (1922)]] vermeed voorts een onderscheid te maken tussen slagschepen en slagkruisers, daarin was slechts sprake van ''capital ships'' (slagschepen). ''Capital Ships'' waren in het vervolg de zwaarste en belangrijkste eenheden van de vloten, tot maximaal 35.000 [[Long ton|ton]] standaardwaterverplaatsing (of [[deplacement]]) en maximaal 406
==Nederland==
Na veel debat nam Nederland in 1939, kort voor de [[Tweede Wereldoorlog]] het [[Ontwerp slagkruiser klasse 1047|slagkruiserplan]] aan. Dit plan behelsde de aanschaf van 3 slagkruisers voor de koloniën in Azië. De schepen leunden sterk op het Duitse ontwerp van de Scharnhorstklasse (met 280
== Na de Tweede Wereldoorlog ==
| |||