Inflatie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MoiraMoira (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 80.100.207.246 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Pompidom
k "over time" in Nederlands: in de loop der tijd / over een langere periode / door de jaren heen / na verloop van tijd / mettertijd
Regel 1:
{{Zie dp|Inflatie}}
[[Bestand:HICP_Eurozone.png|thumb|Inflatie in de Eurozone sedert 1991.]]
[[Bestand:Inflatiearg.png|thumb|Argentinië kende in de jaren 90 een inflatie die opliep tot circa 3000 procent.]]
[[Bestand:Inflation rate world.PNG|thumb|Inflatie in de wereld (cijfers uit 2009).]]
Regel 8:
De oorspronkelijke betekenis van inflatie is '''monetaire inflatie''', dit betekent dat de [[Maatschappelijke geldhoeveelheid|geldhoeveelheid]] toeneemt.
 
In de loop van de jaren werd met inflatie eigenlijk vooral '''prijsinflatie''' bedoeld, wat wil zeggen een stijging van het algemeenalgemene [[prijs (betaling)|prijspeil]]. Hoewel over de oorzaken van prijsinflatie onder [[econoom|economen]] verschillend wordt gedacht, wordt vrij algemeen aangenomen dat er een zeker verband bestaat tussen de ontwikkeling van de [[maatschappelijke geldhoeveelheid]] en inflatie: inflatie wordt vermoedelijk veroorzaakt door de relatieve toename van de hoeveelheid geld ten opzichte van de aanwezige economische productie. Wanneer de maatschappelijke geldhoeveelheid toeneemt en er geen hogere productie van het land tegenover staat, zal het gemiddeld prijspeil door de toegenomen vraag naar goederen stijgen. Er staat namelijk geen extra productie tegenover. Prijsinflatie kan ook worden veroorzaakt door doorberekening van gestegen [[productiekosten]], gestegen [[import]]prijzen en hogere [[belastingen|belastingtarieven]]. Door de prijsstijgingen (prijsinflatie) daalt de (interne) [[waarde (economie)|waarde]] van het geld, de [[koopkracht]] van het geld. Voor hetzelfde bedrag kan namelijk minder worden gekocht. Door hoge inflatie zal het vertrouwen van de burgers in hun eigen [[valuta]] afnemen. [[Investering]]en voor (buitenlandse) beleggers worden risicovoller. Uiteindelijk zal, als de prijsinflatie te hoog wordt, de [[centrale bank]] de [[rente]]tarieven verhogen om zodoende de [[geldschepping|geldcreatie]] te ontmoedigen.
 
Het (monetaire) beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) richt zich op het handhaven van prijsstabiliteit. Onder prijsstabiliteit wordt verstaan een inflatie beneden, maar dicht bij de 2% (dus niet het ontbreken van inflatie).<ref>http://www.dnb.nl/rente-en-inflatie/algemeen</ref>
Regel 58:
 
== Effecten van prijsinflatie ==
[[Bestand:Zimbabwe Hyperinflation 2008 notes.jpg|thumb|Zimbabwaanse bankbiljetten uit 2008.]]
Een inflatie van 2 of 3 procent per jaar wordt als acceptabel beschouwd. Een product dat dit jaar 100 euro kost, zal dan volgend jaar 102 tot 103 euro kosten. Als de lonen gelijk met de inflatie stijgen, blijft de [[koopkracht]] gelijk. Anders stijgt of daalt de koopkracht. Het handhaven van een lage inflatie is een belangrijk doel van de instantie (regering of [[centrale bank]]) die het uitgeven van [[geld]] beheert, en daarmee het [[monetair beleid]] voert. In Europa is dat de [[Europese Centrale Bank]] ([[Europese Centrale Bank|ECB]]).
 
Inflatie wordt gemeten door middel van de [[consumentenprijsindex]] (CPI): een lijst van producten (goederen en diensten), hun wegingsfactoren en hun [[prijsindex]], die centraal wordt bijgehouden en de verandering van het algemeen prijsniveau overin de loop van de tijd bepaalt. In Nederland wordt de CPI bijgehouden door het [[Centraal Bureau voor de Statistiek]] ([[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]).
 
Er zijn wel enige kanttekeningen te maken bij het begrip inflatie. De [[prijs (betaling)|prijzen]] voor huishoudelijke uitgaven door [[consumenten]] bijvoorbeeld kunnen met een heel ander [[percentage]] stijgen dan de prijzen van [[grondstoffen]] als [[olie]] of [[goud]], of de prijzen van huizen. Doordat er veel verschillende indexen zijn, ontstaat er ruimte voor bijvoorbeeld [[vakbond]]en, [[werkgever]]s en de [[overheid]] tot manipulatie. Door bepaalde posten uit de index te schrappen of er juist in op te nemen, of door naar het ene [[inflatiecijfer]] te verwijzen en daarmee gemakshalve het andere te negeren, waarin bepaalde posten niet zijn geïntegreerd. Een voorbeeld daarvan in België is de zogenaamde 'gezondheidsindex', waarin naast sigaretten en alcoholische dranken ook de brandstofprijzen ontbreken.
Regel 73:
 
== Verschillende inflatiecijfers ==
[[Bestand:Inflatie volgens Het Parool.png|thumb|right|200px|Prijsstijging van enige Amsterdamse consumptiegoederen, 1999-2009.]] De inflatie in Nederland wordt gemeten als de stijging van de [[consumentenprijsindex]] (CPI) ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar. De consumentenprijsindex geeft het prijsverloop weer van een pakket goederen en diensten zoals dit gemiddeld wordt aangeschaft door de Nederlandse huishoudens. Dit pakket wordt afgeleid uit resultaten van de Nationale rekeningen en uit een budgetonderzoek onder huishoudens. Elke productgroep krijgt een gewicht dat overeenkomt met het aandeel van dat artikel in de totale consumptieve uitgaven van huishoudens. Tot 2007 werd in Nederland eens in de vijf jaren het pakket herzien, maar sindsdien is dit jaarlijks.
Een probleem bij het meten van inflatie is dat verschillende goederen en diensten geheel verschillende prijsstijgingen kunnen vertonen. De mate waarin elk individu last ondervindt van inflatie is daarmee afhankelijk van het uitgavenpatroon van ieder individu. Het Nederlandse CBS heeft verder een "persoonlijke inflatiecalculator" ontwikkeld. Een indicatie van de prijsstijging gedurende 10 jaar (1999 tot 2009) van een aantal "typisch Amsterdamse" consumptiegoederen is in nevenstaande grafiek weergegeven, waarbij de rode lijn de "normale" inflatie als door het CBS gerapporteerd weergeeft (25% over deze periode). (Bron: PS van de Week, jaargang 11 nr. 2, bijlage bij Het Parool van 28 maart 2009)