Paradigma (wetenschapsfilosofie): verschil tussen versies

De wetenschapsfilosoof [[Thomas Kuhn]] beschreef de voortschrijdende ontwikkeling van kennis in de vorm van paradigma's<ref>Thomas S Kuhn, ''The structure of scientific revolutions'' ( 1st. ed., Chicago: Univ. of Chicago Press, 1962)</ref>. Bij het toepassen van een [[wetenschappelijke methode]] komen steeds opnieuw waarnemingen naar boven die niet in de bestaande modellen of paradigma's passen ([[anomalie (filosofie)|anomalieën]]). Gedurende enige tijd is het mogelijk om via kleine aanpassingen van een model de nieuwe waarneming in te passen, maar soms gebeurt het dat deze opeengestapelde aanpassingen een model steeds meer onder spanning zetten: het model is niet langer mooi, maar kent vele uitzonderingen of bijzondere situaties. Op zulke momenten kan een nieuwe set theorieën ontstaan, een nieuw paradigma, dat op een andere manier alle tot dan toe bekende waarnemingen kan verklaren. Er zal zich rond de nieuwe theorie een groep wetenschappers vormen die de nieuwe theorie aanhangen, maar tegelijkertijd zal er onder andere wetenschappers een weerstand opkomen tegen deze verandering; deze laatste groep zal de oude theorie blijven verdedigen. Wanneer de nieuwe theorie succesvol blijkt, en steeds meer aanhang krijgt, spreekt men van een ''[[paradigmaverschuiving]]''.

 

Kuhn vindt verder dat [[Karl Popper]] ongelijk heeft wat betreft het belang van de [[falsifieerbaarheid|''falsificatie'']] voor de wetenschap. Kuhn zegt namelijk dat tijdens de periode van ''gelijk bewijzen'' van het op dat moment heersende paradigma er geen serieuze falsificatie geduld wordt, terwijl er tijdens een ''paradigmaverschuiving'' of ''wetenschappelijke revolutie'' geen redelijke discussie tussen de oude en nieuwe paradigma's mogelijk is.