Etherische olie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Bron: Wallace RJ. The Proceedings of the Nutrition Society. 2004 Nov 1;63(4):621–9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15831135 |
Bron: van Wenum EGL. Franse aromatherapie. Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie. 2015;28(1):2–6. |
||
Regel 1:
[[Image:TLC-Essential-Oils.jpg|250px|thumb|[[Dunnelaagchromatografie]] met vluchtige oliën van links naar rechts van [[bergamot (citrusvrucht)|bergamot]], [[ceder]], ''[[Eucalyptus]]'', [[syzygium|rozenappel]], ''[[Theeboomolie|Malaleuca]]'', [[lavendel]], [[munt (plant)|munt]], [[sinaasappel]], ''[[Pinus]]'', [[spar]]. Geïdentificeerde componenten: B1 en L1 - [[linalool]], B2 en L2 - [[linalylacetaat]], E1 - [[eucalyptol]], G1 - [[eugenol]], G2 - [[bèta-caryofylleen]]. Niet met zekerheid geïdentificeerde componenten - C1 - [[cedrol]], M3 - [[menthol]], P1 - [[limonine]].]]
'''Etherische olie''', [[Vluchtigheid (stof)|'''vluchtige''']] of '''[[Geurstof|aromatische]] [[olie]]''' is een uit plantmateriaal gewonnen mengsel van vluchtige, aromatische moleculen dat kenmerkend is voor de geur van de plant waaruit ze worden gewonnen. Hoewel dergelijke mengsels "olie" worden genoemd, bevatten etherische oliën geen vet. Ze zijn vloeibaar op kamertemperatuur maar verdampen al snel bij verhitting, vandaar de term "vluchtig". Ze worden gewonnen uit verschillende delen van een plant, bijvoorbeeld de bloesem, de vrucht, het zaad, de bladeren, de schil, de schors of het hout (van stam, takken of wortels). Soms bevatten verschillende delen van een plant verschillende vluchtige oliën
Sommige soorten vluchtige olie zijn vrij duur, doordat soms veel planten nodig zijn om een kleine hoeveelheid olie te produceren. Een goedkope olie is bijvoorbeeld sinaasappelolie, omdat de schillen van sinaasappels een afvalproduct van de sapindustrie zijn. Duur is bijvoorbeeld rozenolie, omdat er veel speciaal voor de olie gekweekte rozen nodig zijn om vluchtige olie te produceren. Parfumolie is goedkoper, maar is ook minder sterk. [[Parfum]]oliën worden [[Scheikunde|chemisch]] samengesteld en zijn bedoeld om een geur kunstmatig na te bootsen.
== Naamgeving ==
Regel 20:
*[[extractie (scheikunde)|vloeistofextractie]], maar strikt genomen ontstaat dan geen vluchtige olie, maar een [[extract]], [[absolue]] of [[concrète (stof)|concrète]]
*waterdestillatie, hierbij worden de te extraheren delen in water gekookt en wordt de olie van de hierbij ontwijkende damp opgevangen. Dit is gebruikelijk bij bijvoorbeeld [[kruidnagelolie]].
*[[enfleurage]], hierbij ontstaat eigenlijk een [[pommade]] in plaats van een vluchtige olie. Deze methode wordt niet of nauwelijks meer toegepast vanwege de hoge kosten.
=== Synthetische plantaroma's ===
Vanwege de hoge prijzen van uit planten gewonnen etherische oliën, worden ook natuuridentieke oliën geproduceerd die via chemische synthese verkregen stoffen bevatten. De grote complexiteit van het mengsel stoffen in een uit plantmateriaal afkomstige etherische olie is echter zeer moeilijk na te maken. Synthetische plantaroma's worden vooral in de parfum-, cosmetische en voedselindustrie gebruikt.
==Gebruik==
Regel 30 ⟶ 33:
;Als '''[[conserveermiddel]]''' : Sommige vluchtige oliën hebben een conserverende werking, bijvoorbeeld [[wintergreen]]olie.
;Als industriële '''[[grondstof]]''' : Sommige vluchtige oliën bevatten een groot gehalte aan een bepaalde [[Stof (scheikunde)|stof]], zodat het loont om deze daaruit te winnen. Zo wordt [[eugenol]], een grondstof voor [[vanilline]], uit [[kruidnagelolie]] gewonnen. [[Limoneen]], dat als [[Afbijtmiddel|verfafbijtmiddel]] wordt gebruikt, wordt uit [[sinaasappelolie]] gewonnen.
==Wetgeving==
In Nederland is er geen specifieke wetgeving rondom etherische oliën, anders dan de warenwettelijke eis dat een product veilig moet zijn. Voor wat betreft contaminanten en restanten van bestrijdingsmiddelen zijn er dan ook grote kwaliteitsverschillen tussen producten op de markt. Onder de noemer 'etherische olie' zijn zowel parfumoliën met synthetische ingrediënten op de markt, evenals vervuilde en slecht gecontroleerde olie evenals etherische olie die medicinaal inzetbaar is. De franse overheidsorganisatie voor regelgeving (Association Française de Normalisation, AFNOR) heeft samen met de ISO (International Organisation for Standardization) normen opgesteld voor verpakking, opslag en etikettering van vluchtige oliën. Op het etiket van in Frankrijk geproduceerde oliën kan men de afkortingen HECT (''Huile Essentielle Chémo Typée'') en HEBBD (''Huile Essentielle Botaniquement et Biochimiquement Definié'') vinden, wat echter geen wettelijke betekenis heeft.
== Soorten ==
| |||