Vrede van Brest-Litovsk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
infobox
Regel 1:
{{Infobox verdrag
[[Bestand:Vrede van Brest Litovsk in 1918.jpg|thumb|Afgesproken grenswijzigingen volgens het verdrag]]
| verdragsnaam = Vrede van Brest-Litovsk<br />Бре́стский мир of Брест-Лито́вский (Брестский) мирный догово́р<br />Friedensvertrag von Brest-Litowsk
[[Bestand:Bundesarchiv Bild 183-R92623, Brest-Litowsk, Waffenstillstandsabkommen.jpg|thumb|300px|right|De ondertekening van het verdrag met links de Duitse afgevaardigden onder leiding van de opperbevelhebber van het Oostfront maarschalk Leopold Prins van Beieren. Rechts de afgevaardigden van de pas opgerichte Sovjet-unie]]
| afbeelding = Vrede van Brest Litovsk in 1918.jpg
[[Bestand:Traktat brzeski 1918.jpg|thumb|300px|right|De eerste twee bladzijden van het verdrag]]
[[Bestand:Vrede| vanonderschrift Brest Litovsk in 1918.jpg|thumb|= Afgesproken grenswijzigingen volgens het verdrag]]
| type = [[vredesverdrag]]
| datumontworpen =
| datumgetekend = 3 maart 1918
| plaatsgetekend = [[Brest (Wit-Rusland)|Brest-Litovsk]]
| datuminwerking =
| voorwaarden =
| voorlopigetoepassing =
| herziening =
| ondertekenaars =
| deelnemers = {{BG-1908}}<br />{{DE-1871}}<br />{{ATHU}}<br />{{TR-1844-2}}<br />[[bestand:Flag of Russian SFSR.svg|25px]] [[Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek|RSFSR]]
| status = Nietig verklaard door het [[Verdrag van Versailles (1919)]]
| opvolging =
| taal = [[Bulgaars]], [[Duits]], [[Hongaars]], [[Osmaans (taal)|Osmaans]], [[Russisch]]
| talen =
}}
[[Bestand:Bundesarchiv Bild 183-R92623, Brest-Litowsk, Waffenstillstandsabkommen.jpg|thumb|300px|right{{largethumb}}|De ondertekening van het verdrag met links de Duitse afgevaardigden onder leiding van de opperbevelhebber van het Oostfront maarschalk Leopold Prins van Beieren. Rechts de afgevaardigden van de pas opgerichte Sovjet-unie]]
[[Bestand:Traktat brzeski 1918.jpg|thumb|300px|right{{largethumb}}|De eerste twee bladzijden van het verdrag]]
De '''Vrede van Brest-Litovsk''' ([[Russisch]]: Бре́стский мир of Брест-Лито́вский (Брестский) мирный догово́р, [[Duits]]: Friedensvertrag von Brest-Litowsk) is een [[vredesverdrag]] dat op [[3 maart]] [[1918]] ondertekend werd in het fort van [[Brest (Wit-Rusland)|Brest-Litovsk]].
 
Tijdens deze overeenkomst sloten de [[RSFSRRussische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek]] (de communistisch-Russische staat na de val van de [[Voorlopige Regering (Rusland)|Voorlopige Regering]]) aan de ene zijde en het [[Duitse Keizerrijk|Duitse Rijk]], [[Oostenrijk-Hongarije]], [[Koninkrijk Bulgarije|Bulgarije]] en het [[Ottomaanse Rijk]] (gezamenlijk aangeduid als de [[Centrale mogendheid|Centrale mogendheden]]) aan de andere zijde vrede na de machtsovername door de [[bolsjewieken]]. Dit betekende het einde van de deelname aan de [[Eerste Wereldoorlog]] voor de bolsjewistische RSFSR. De RSFSR sloot deze vrede tot grote woede van zijn voormalige [[entente|bondgenoten]]. [[Leon Trotski]], die namens de RSFSR mee onderhandelde, kreeg van [[Vladimir Lenin]] de opdracht over de hele lijn toe te geven. Lenin wou eerst de [[Russische Burgeroorlog]] zo snel mogelijk beëindigen, met de gedachte om de afgegeven gebieden in een later stadium te heroveren. Uiteindelijk werden grote stukken land en kapitaal aan Duitsland afgestaan. Duitsland werd voortaan beschermd door een keten van [[satellietstaat|satellietstaten]] in het oosten. Deze staten, de Baltische staten, Finland, Polen en [[Oekraïne]] wat de belangrijkste was, waren economisch van Duitsland afhankelijk en met Rusland verplicht tot leveranties van grondstoffen aan Duitsland.
 
Voor Duitsland betekende dit verdrag het einde van de tweefrontenoorlog. Manschappen kwamen vrij, zodat Duitsland in de zomer van 1918 de ''[[Lenteoffensief|Kaiserschlacht]]'' kon inzetten tegen de westelijke geallieerden. Voor de Russische communisten was dit een bittere pil. Lenin en Trotski betoogden echter dat anders "de revolutie ten onder zou gaan in een vloed van Duitse legers". Bovendien hadden de communisten de hele oorlog in de eerste plaats niet gewild.