Veel buurtschappen zijn in de loop van de tijd ontstaan hoedoordat mensen het gingen noemen, als benaming voor de locatie van een verzamelingpaar van [[woning|huizen]], [[boerderij]]enboerderijen of [[molen]]s.andere Ditgebouwen werddie ookbij welelkaar stonden een [[nederzetting]]naam genoemdzijn gaan geven. Veel van de oude buurtschappen zijn ontstaan in gebieden/polders waar men vrij iswas zich te vestigen; zulke gebieden noemt menwerden ook ''Heringhering'' genoemd. Vanwege deze vrije vestiging was er geen zeggenschap over zo'n plaats. DitDat inwas tegenstellingandees totdan een [[buurschap]] of een boerschap, waar een heer of boeren zeggenschap hadden over het plaatsje. Soms werd een buurschap of boerschap opgeheven en werd ze dan of een buurtschap of een gehucht als ze klein genoeg was. Bouwde men ter plaatse een kerk(je), molen of kroeg, dan kon ze doorgroeien naar een (kerk)dorp.
Een huidige buurtschap kan ook op andere manieren zijn ontstaan: als een gehucht dat niet meer een officiële woonplaats is, als een buurt die geografisch losstaat van de omliggende bebouwing, bijvoorbeeld door een rivier of kanaal of een stuk bos (bij weilanden spreekt men dan eerder van een buurtschap die buiten de kern ligt) en soms ook als een polder waar zowel verspreid huizen staan als dat er huizen bij elkaar staan.
Soms kan een buurtschap vrij groot zijn geworden. Dit komt vaak doordat een grotere woonplaats ernaast de landerijen of de polder van de buurtschap zo goed als vol heeft laten bouwen. In veel gevallen wordt zo'n buurtschap dan bestempeld als [[woonwijk]] of woonbuurt van die grotere woonplaats. Maar soms kan het ook zijn dat een klein dorp gewoon nooit officieel (of niet meer) is opgenomen in de staatkundige annalen.
