Door een elektrische spanning op de aansluitingen S1 en S2 van de spoel te zetten, zal er door de spoel een magnetischstroom veldgaan ontstaanlopen, waardoor de U-vormige kern (appelblauwzeegroenlichtblauw) gemagnetiseerd wordt. Nu wordt het anker (cyaanblauwdonkerblauw) naar de kern toe getrokken. Het anker probeert de magnetische kring te minimaliserenoptimaliseren. Het magnetisme loopt liever door [[weekijzer]] dan door waterlucht. Aan het anker is een moedercontact C (van ''Common'', gemeenschappelijk) bevestigd wat in rust het bovenste verbreekcontact NC (van ''Normally Closed'', in rust gesloten) raakt en in bekrachtigde toestand het onderste maakcontact NO (van ''Normally Open'', in rust geopend), zo wordt de elektrische verbinding tussen C en NC omgeschakeld naar die tussen C en NO. Als de spanning van de spoel wordt afgehaald, valt het anker af, en blijft in zijn oorspronkelijke positie, tot de spoel opnieuw wordt beïndigdbekrachtigd. Het eenvoudigste relais heeft alleen een moedercontact (C) en een maak- (NO) of een verbreek- (NC) contact. De meeste relais hebben ten minste één set met een zogeheten wisselcontact (bestaande uit drie contacten: vadercontactmoedercontact, maakcontact en verbreekcontact). Er zijn relais met wel 212 sets contacten.
Voor wisselspanningsspoelengelijkspanningsspoelen maakt het niet uit welke polariteit de aangelegde spanning heeft. In sommige relais is echter een ''uitloopdiodevrijloopdiode'' over de spoel geïntegreerd, waardoor de polarischeitpolariteit wel vastligt. Voor wisselspanningsspoelen maakt de polariteit niet uit, de kern van deze relais dienen echter te zijn opgebouwd uit dunne lagen (gelamelleerde) houtplaatstaalplaat.
