Janskerk (Utrecht): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KehppKukkieBot (overleg | bijdragen)
k →‎Geschiedenis: fout weg, replaced: een een → een met AWB
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 54:
Het kleine romaanse [[priesterkoor|koor]] met [[crypte]] werd van 1508 tot 1539 vervangen door het huidige groots opgezette koor met zijkapellen in [[Gotiek (bouwkunst)|laatgotische]] stijl, vermoedelijk naar ontwerp van [[Willem van Noort]].
 
Het romaanse westwerk is in stappen verdwenen: in de 14e eeuw is de noordelijke toren waarschijnlijk al ingestort; de [[zomerstorm van 1674]], die met een tornado onder meer het schip van de Dom omverblies, bracht verdere schade aan, en de laatste resten van het westwerk, inclusief de zuidelijke toren, werden in 1681 gesloopt en vervangen door een eenvoudige nieuwe gevel naar ontwerp van [[Ghijsbert Theunisz. van Vianen]] en [[Peter Jansz. van Cooten]]. Tegelijkertijd werd de pandhof gesloopt en de Antoniuskapel vervangen door de [[hoofdwacht]] links naast de voorgevel van de kerk. De rijkversierde gevelsteen uit 1660 is afkomstig van de voorganger van deze hoofdwacht.
 
Tot 1580 behoorde de kerk met de omringende [[immuniteit (grondstuk)|immuniteit]] toe aan het kapittel van Sint-Jan. Na de [[Reformatie]] werd het koor ingericht als stadsbibliotheek (de voorloper van de [[Universiteitsbibliotheek Utrecht|universiteitsbibliotheek]]), terwijl de [[Waalse kerk|Waalse]] en [[Anglicaanse Kerk|Engelse]] gemeenten in de rest van het gebouw kerkten. In 1656 werd de Janskerk in gebruik genomen als [[Nederduits Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk)|Nederduits Gereformeerde]] kerk, hoewel de bibliotheek van de [[Universiteit Utrecht|Utrechtse universiteit]] nog tot 1821 in het koor gehuisvest bleef. Kort na de [[Franse tijd in Nederland|Franse tijd]] aan het begin van de 19e eeuw deed de kerk tijdelijk dienst als kazerne voor [[Rusland|Russische]] en [[Pruisen|Pruisische]] soldaten.
Regel 60:
Om de kerk beter geschikt te maken voor de protestantse dienst, werd in 1657 de helft van de pijlers in het schip weggebroken en tussen de resterende pijpers spitbogen aangebracht. Deze wijziging zorgde voor constructieve problemen in de lichtbeuk en werd in de jaren 1970 als esthetisch onbevredigend beoordeeld. Bij de laatste restauratie, die van 1977 tot 1981 geduurd heeft, werd teruggegrepen op de dertiende-eeuwse situatie.
 
deDe Janskerk speelde een belangrijke rol in de [[Oecumene]]. Vanaf 1958 werden hier wekelijks op woensdagmiddag diensten gehouden waaraan alle protestantse kerken deelnamen. Deze werden bezocht onder anderen door de latere predikant [[Nico ter Linden]], [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]] en [[Irene der Nederlanden|prinses Irene]]. Er wordt tegenwoordig iedere zondag een [[oecumene|oecumenische]] dienst voor studenten gehouden.
 
==Interieur==